Birgün muharriri Kozanoğlu’ndan kur muhafazalı mevduat değerlendirmesi: Bu kumar değil de nedir; bütçeye ek 125 milyar lira yük getirecek

Beykozlu

New member
Birgün gazetesi yazarı Hayri Kozanoğlu, kur muhafazalı TL vadeli mevduatı için “bu kumar değil de nedir?” dedi. Kozanoğlu ayrıyeten kelam konusu hesap sahiplerinin ellerindeki doların Hazine yoluyla garanti altına alındığını ve bunun faturasının bütçeye ek 125 milyar lira ek yük getireceğini tabir etti. Kozanoğlu, kur muhafazalı mevduata geçişte Merkez Bankası’nın her gün deklare ettiğı dolar kuru üzerinden hesap açıldığını hatırlatarak yaptığı hesabı şöyleki aktardı:

var iseyalım bankada bağlanmış parası bulunan iki başka kişi, vade dolar dolmaz 100 bin lirayla 6 aylık yüzde 16 faizli kur muhafazalı mevduata girmek istiyor. Bu haftaki somut örnekler üzerinden gidersek, Perşembe günü dolar alış kuru 12,35 lira, Cuma ise 11,64 liraydı. Diyelim 6 ay daha sonraki kur 13,34 oldu. 12,35’den giren için kur, yüzde 8 faiz kadar arttığı için 100 bin lirası 108 bin lira olacak, ek bir ödeme yapılmayacak. Buna rağmen yalnızca bir gün daha sonra 11,64’den giren açısından, kur 14,60 arttığı için, 108 bin liranın üzerine 6 bin 600 lira daha ödenecek ve 114 bin 600 lira olacak. Bu kumar değil de nedir?

“Merkez Bankası kur riskini üstlenmiş”

Kozanoğlu mevduat sahiplerinin sahip oldukları dolar ölçüsünün garanti altına alınmasını ise şöyle aktardı:

10 bin dolarınız olduğunu, kurun 12 TL seviyesinde bulunduğunu ve 3 aylık mevduat faiz oranının yüzde 16 uygulandığını var iseyalım.

10 bin doları TL’ye çevirince elinize 120 bin lira geçer. Nominal yüzde 16 faiz 3 ayda yüzde 4 gelir sağlar. 120 bin liranız 4 bin 800 lira faiz kazanarak 124 bin 800 liraya yükselir. Burada 2 var iseyım temelinde hesaplamalarımızı yapalım. 3 ay daha sonra dolar kurunun 12,36 ve 13,20 lira olması üzerine. Paranız nominal yüzde 16 faizden 3 ayda yüzde 4 nemalanır. Bu da size 12×1,04=12,48 lira kurundan dolar satın alma hakkı tanır.

Seçenek 1: Dolar/TL=12,36 lira olmuş ise 12,48 liradan alma hakkını kullanmaz ve yüzde 4 faizle yetinerek 124 bin 800 lira alırsınız.

Seçenek 2: Dolar/TL=13,20 liraya çıkar yani yüzde 10 paha kazanır. Sizin 12,48’den, 72 kuruş daha ucuz fiyattan alma hakkınız vardır. Bu yüzde 6 avantaja karşılık 120 bin liranıza üste 7 bin 200 lira ödenir ve 124 bin 800+7 bin 200=132 bin liranız olur.

Bu parayla 13,20’den dolar almanız halinde yeniden 10 bin dolarınıza kavuşursunuz. 124 bin 800 lira ile 12,36 kurundan almanız durumunda ise 10 bin 97 dolar elinize geçer. Yani Merkez Bankası kur riskinizi üstlenmiş, her halükarda paranızın 10 bin doların altına düşmemesini garantilemiş, buna rağmen 10 bin doların üstüne çıkma bahtınızı açık bırakmıştır.


“Bütçeye 125 milyar lira ek yük getirecek”

Uygulamadan yararlanabilecek olan gerçek şahısların toplamda 128,6 milyar dolarlık döviz tevdiat hesabı olduğuna dikkat çeken Kozanoğlu, kelam konusu uygulamanın bütçeye getireceği yükü şöyleki anlattı:

Kabataslak bunların yüzde 30’u TL hesabına dönerse, TL de dolara karşı uygulanan faizin yüzde 20’si kadar üzerinde paha kaybederse, hesaplarıma nazaran bu bütçeye 125 milyar lira ek bir yük getirecek.

Emsal hesabı kur muhafazalı TL mevduatlar için de yaparsak 63 milyar liralık bir maliyet buluruz. Demek ki, AKP rejiminin kur cambazlıkları bütçeye toplamda 301 milyarlık bir fatura çıkarabilir. Bu orta vadeli programdaki öngörülere bakılırsa GSYH’nin yüzde 4’üne eşit devasa yükseklikte bir oran. Hele ki pandemi ortamında tüm OECD ülkeleri içinde bütçeden yurttaşlarına toplumsal takviye sağlamada cimri davranıp en son sırada yer alan bir ülkenin, rantiye kesitleri kollarken fakir yurttaşlara ardının dönmesinin ibret verici bir örneği. Yani egemenlerden yana bir sınıfsal bir tercih.