Beykozlu
New member
Türk Lirasının son günlerde süratle kıymet kaybetmesi, her alanda olduğu üzere ticari iş mukavelelerinin durumu hakkında soru işaretleri doğurdu. Uzmanlar, bunun sözleşme bağlantıları bakımından pek değerli sonuçlar doğuracağını lisana getirdi. Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, kontrat konusu mamüllerin ya da hizmetlerin fiyatlarının süratle ve büyük oranlarda değişmesinin, tedarik sözleşmelerinin mevcut hâliyle sürdürülmesini güçleştirdiğini söylemiş oldu.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Bundan birkaç ay evvelki fiyatlara nazaran uzun vadeli mukaveleler imzalayan işletmelerin, yaşanan son ekonomik gelişmeler karşısında beklenmeyen ve büyük ölçekli ziyanlara uğramaları kaçınılmaz bir sonuç.” dedi. Yeniocak ayrıca “Öngörülemeyen orandaki döviz artışından ziyan gorenler, vakit kaybetmeden ‘uyarlama’ talebinde bulunmalıdır” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu durumla birinci defa karşılaşılmamasına karşın artık son günlerde yaşanan dalgalanmanın istatistiklere bakılırsa alışılmadık ölçülerde olduğuna dikkat çekti ve mukavele hukuku açısından yaşanabilecek durumlar hakkında ihtarlarda bulundu.
Bilhassa dövizle yapılan süreçlerde, sürecin yapıldığı tarih ile şimdiki tarih içinde TL’nin çok ölçüde bedel kaybetmiş olması ve TL ile yapılan süreçlerde de fiyatların süratle yükselmesinin, daha evvel imzalanmış mukavelelerden beklenen yararın büyük oranda ve beklenmeyecek ölçüde boşa çıkması manasına geldiğini söylemiş oldu. Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Bu durum, mukavele hukukunda ‘uyarlama’ denilen davaların açılabilmesine imkan verir” diye konuştu.
“Dövizde bu orandaki yükselişi önce öngörmek mümkün değildir”
Bugünlerde yaşanılan gerek dövizdeki süratli ve yüksek oralardaki dalgalanma gerekse TL bazlı kontratlardaki çok fiyat artışlarının önce öngörmenin mümkün olmadığını belirten Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu tıp öngörülemez sürpriz gelişmelerin borcun yerine getirilmesini çok derecede güçleştirdiğini anlattı.
Kontrattan beklenen gelirin elde edilemediği bu üzere durumlar için kanunda özel bir düzenleme olduğuna dikkat çekti.
“Beklenmeyen hal niçiniyle, borcun uyarlanmasını talep edebilirsiniz” Doç. Dr. Yeniocak, Borçlar Kanunu’nun 138 maddesi’nin, bu cins beklenmeyen gelişmelerin yaşanması sebebiyle borcunu ifa etmekte çok derecede kuvvetlik yaşayan bireylerin, mahkemeye başvurarak borcunun yapılandırılmasını yani “uyarlanmasını” talep edebileceğini söylemiş oldu. Doç.Dr. Yeniocak, “Hatta bu unsurun son fıkrasında uyarlama davalarının, yabancı para ile borçlanan bireyler tarafınca da açılabileceği bilhassa vurgulanmıştır.” diyerek bu mevzuda kasvet yaşayan vatandaşlara haklarıyla ilgili bilgi verdi.
“Süreci âlâ takip edin ve vakit kaybetmeyin”
Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu noktada işletmelerin de süreci âlâ takip ederek, vakit kaybetmemelerini önerdi. Borcun yerine getirilmesi bakımından çok kuvvetlik yaşayan bireyler ve kurumlar, karşı tarafa bildirimde bulunarak dövizin ya da fiyatların çok yükselmesi durumunun ‘beklenmeyen hâl’ teşkil etmesi sebebi öne sürülerek, borcun yeni duruma bakılırsa güncellenmesi, uyarlanması gerektiğini, bunun kabul edilmemesi hâlinde ise bahsin mahkemeye taşınacağını bildirmelerinin faydalı olacağı ikazında bulundu.
Doç. Dr. Yeniocak ayrıyeten, borcun ödenmesinde kuvvetlik yaşanmasına karşın borç harç da olsa ödeme yapılması durumunda, ödeme sırasında kesinlikle ‘uyarlama davası açma hakkının gizli tutulduğunun’ muhataba bildirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Doç.Dr. Yeniocak, “bu biçimdece mahkemenin, uyarlama davasını kabul ederse, geriye dönük olarak tamamı ödenmiş borcun bir kısmının davacıya iadesi istikametinde karar vermesi mümkündür.” açıklamalarında bulundu.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, son olarak, yaşanan döviz dalgalanmasının, piyasanın çok derecede huzursuz olmasının, fiyat istikrarının büsbütün kaybolması hâllerinin evvelde hesaba katılabilecek, öngörülebilecek seviyenin hayli ötesinde olduğunu lisana getirdi. “Bu sebeple, Kanunda bahsetmiş olduğumiz uyarlama kuralının uygulanması için kuralların gerçekleştiğini kabul etmek gerekir. Açılan davaların da mahkemeler tarafınca bu tarafta kıymetlendirilmesi gerekir.” dedi.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Bundan birkaç ay evvelki fiyatlara nazaran uzun vadeli mukaveleler imzalayan işletmelerin, yaşanan son ekonomik gelişmeler karşısında beklenmeyen ve büyük ölçekli ziyanlara uğramaları kaçınılmaz bir sonuç.” dedi. Yeniocak ayrıca “Öngörülemeyen orandaki döviz artışından ziyan gorenler, vakit kaybetmeden ‘uyarlama’ talebinde bulunmalıdır” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu durumla birinci defa karşılaşılmamasına karşın artık son günlerde yaşanan dalgalanmanın istatistiklere bakılırsa alışılmadık ölçülerde olduğuna dikkat çekti ve mukavele hukuku açısından yaşanabilecek durumlar hakkında ihtarlarda bulundu.
Bilhassa dövizle yapılan süreçlerde, sürecin yapıldığı tarih ile şimdiki tarih içinde TL’nin çok ölçüde bedel kaybetmiş olması ve TL ile yapılan süreçlerde de fiyatların süratle yükselmesinin, daha evvel imzalanmış mukavelelerden beklenen yararın büyük oranda ve beklenmeyecek ölçüde boşa çıkması manasına geldiğini söylemiş oldu. Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Bu durum, mukavele hukukunda ‘uyarlama’ denilen davaların açılabilmesine imkan verir” diye konuştu.
“Dövizde bu orandaki yükselişi önce öngörmek mümkün değildir”
Bugünlerde yaşanılan gerek dövizdeki süratli ve yüksek oralardaki dalgalanma gerekse TL bazlı kontratlardaki çok fiyat artışlarının önce öngörmenin mümkün olmadığını belirten Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu tıp öngörülemez sürpriz gelişmelerin borcun yerine getirilmesini çok derecede güçleştirdiğini anlattı.
Kontrattan beklenen gelirin elde edilemediği bu üzere durumlar için kanunda özel bir düzenleme olduğuna dikkat çekti.
“Beklenmeyen hal niçiniyle, borcun uyarlanmasını talep edebilirsiniz” Doç. Dr. Yeniocak, Borçlar Kanunu’nun 138 maddesi’nin, bu cins beklenmeyen gelişmelerin yaşanması sebebiyle borcunu ifa etmekte çok derecede kuvvetlik yaşayan bireylerin, mahkemeye başvurarak borcunun yapılandırılmasını yani “uyarlanmasını” talep edebileceğini söylemiş oldu. Doç.Dr. Yeniocak, “Hatta bu unsurun son fıkrasında uyarlama davalarının, yabancı para ile borçlanan bireyler tarafınca da açılabileceği bilhassa vurgulanmıştır.” diyerek bu mevzuda kasvet yaşayan vatandaşlara haklarıyla ilgili bilgi verdi.
“Süreci âlâ takip edin ve vakit kaybetmeyin”
Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu noktada işletmelerin de süreci âlâ takip ederek, vakit kaybetmemelerini önerdi. Borcun yerine getirilmesi bakımından çok kuvvetlik yaşayan bireyler ve kurumlar, karşı tarafa bildirimde bulunarak dövizin ya da fiyatların çok yükselmesi durumunun ‘beklenmeyen hâl’ teşkil etmesi sebebi öne sürülerek, borcun yeni duruma bakılırsa güncellenmesi, uyarlanması gerektiğini, bunun kabul edilmemesi hâlinde ise bahsin mahkemeye taşınacağını bildirmelerinin faydalı olacağı ikazında bulundu.
Doç. Dr. Yeniocak ayrıyeten, borcun ödenmesinde kuvvetlik yaşanmasına karşın borç harç da olsa ödeme yapılması durumunda, ödeme sırasında kesinlikle ‘uyarlama davası açma hakkının gizli tutulduğunun’ muhataba bildirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Doç.Dr. Yeniocak, “bu biçimdece mahkemenin, uyarlama davasını kabul ederse, geriye dönük olarak tamamı ödenmiş borcun bir kısmının davacıya iadesi istikametinde karar vermesi mümkündür.” açıklamalarında bulundu.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, son olarak, yaşanan döviz dalgalanmasının, piyasanın çok derecede huzursuz olmasının, fiyat istikrarının büsbütün kaybolması hâllerinin evvelde hesaba katılabilecek, öngörülebilecek seviyenin hayli ötesinde olduğunu lisana getirdi. “Bu sebeple, Kanunda bahsetmiş olduğumiz uyarlama kuralının uygulanması için kuralların gerçekleştiğini kabul etmek gerekir. Açılan davaların da mahkemeler tarafınca bu tarafta kıymetlendirilmesi gerekir.” dedi.