Erdal Beşikçioğlu: ‘Sahnemiz üzerinden kendi uyuzumuzu kaşıyoruz’

Beykozlu

New member
Fişekhane Ana Sahne’de buluşmak üzere sözleşiyoruz. Erdal Beşikçioğlu randevusuna o kadar sadık ki, bir gün evvel yağan kar fırtınası yüzünden tüm uçuşlar durmuş olsa da sonraki sabah birinci uçağa atlayıp Ankara’dan geliyor. Oyun madem küvette geçiyor biz de fotoğraf çekimini küvette yapmaya karar veriyoruz. Oyuncular ve Beşikçioğlu bu sefer susuz küvetlerde dalışa geçiyor. Beşikçioğlu oyunun kurgusunu “Belki delice bir fikirdi lakin bu oyuna ‘Evet’ diyen bayan oyuncularımızın da bir o kadar deliliğe hazır olmaları gerekiyordu” diye anlatıyor.


Naz Göktan, Selin Zafertepe ve Hazal Türesan
Tarz danışmanı: Doruk Kakız
Saç ve makyaj: Burak İleri-Pelin Pehlivanoğlu
Erdal Beşikçioğlu:
Tarz danışmanı: Büşra Işık
Kostüm: Prada


‘Küvetteki Gelinler’in kaygısı nedir?

Naz Göktan:
‘Küvetteki Gelinler’, gerçek, yaşanmış bir olaydan yola çıkan bir seri katil öyküsü. Biz, oyunumuzda olayı bayanların lisanından anlatıyoruz. Bu üç bayanın ortak noktası bir adam aslında. Yoksa hayatları, yaşları, aileleri ve beklentileri farklı. Adam, onları aşk, sevgi temelinde kandırıp, onlarla evlenip daha sonra da hem ruhsal, hem mental şiddete maruz bırakıyor. Onları gün geçtikçe bir badireleri, bir hastalıkları olduğuna inandırıyor. Vasiyetlerini hazırlattırıyor, hayat sigortası yaptırıyor. daha sonra da küvetlerinde, hiç beklemedikleri bir anda boğuyor.


Sahnelemek için niye bu oyunu seçtiniz?

Erdal Beşikçioğlu:
‘Küvetteki Gelinler’i yapma niçinim İstanbul Sözleşmesi’nin hiç edilmesiydi. Bayan ve bayanın varoluşu üzerine bir sorguydu benim için. Üstüme görev değil fakat kendimce buna gereksinim duydum. Toplumsal medyada bu konularda epey paylaşım yapan var fakat harekete geçmeye baktığınızda birçoklarını bakılırsamiyorsunuz.

Oyun boyunca üç bayan su dolu küvetlerin ortasında. niye bu anlatım usulünü seçtiniz?

Erdal Beşikçioğlu:
İşin draması boğulma kavramı üzerine. Bunun da bir biçimde izleyiciye hissettirilmesi ya da ucundan gösterilmesi gerekiyordu. Bayanların suyun ortasında olmaları, vücutları ve ömür alanlarının modülü haline dönüştü. Bu sayede seyirciyle de kuvvetli bir empati kurdular. Tahminen delice bir fikirdi lakin bu oyuna ‘Evet’ diyen bayan oyuncularımızın da bir o kadar deliliğe hazır olmaları gerekiyordu. Keza üçü de fazlaca hazırlıklı geldi.

Pekala, sıkıntı mu bir saat boyunca su dolu küvetlerin ortasında oynamak?

Hazal Türesan:
Provaları evvel sandalye, daha sonra kuru küvette yaptığımız için su geldiğinde fazlaca rahatladık. Yapmak istediğimiz her şey suyla ortaya çıktı.

Pekala su dolu küvetlerin ortasındaki oyuncuları yönetmek güç muydu?

Erdal Beşikçioğlu:
Kuru küvette provaları yapmaya başladığımızda yönetmek daha zordu. Suyla bir arada daha rahat oldu. örneğin bir çocuk bir su birikintisinde en keyifli vaktini geçirir. Oyunculara da o su birikintisini verince işimiz daha kolay hale geldi.

Şiddetle yüzleşmek sizi zorladı mı?

Hazal Türesan:
Okuma provalarında bayanların yaşadıklarını gördükçe dağıldık. Ayaklandıktan daha sonra Erdal Beşikçioğlu’nun rejisiyle yer yer kimi anlarda hayli eğlendiğimizi fark ettik. Bu durumun ortasında “Ben buna nasıl gülebiliyorum” diye sorgularken yakaladık kendimizi. Şiddetle bu halde yüzleşmek tuhaftı.

Erdal Beşikçioğlu: Aslında o şiddeti ortaya çıkarırken biraz da eğlendik. Zira nüktedan bir oyun. Öykü, karakterler öldükten daha sonra hayatı fark ediş ve uyanışlarıyla başlıyor. Kendi sorgulamalarında kendi cümbüşleri de ortaya çıkıyor. Bu yüzden bir yandan gözünüzden yaşlar akarken bir yandan kahkahalarla güldüğünüz bir iş. Seyirciyle yakalanması sıkıntı bir empati. Bu üç hanım gelinlikleriyle bunu yakaladı.


Tatbikat Sahnesi ‘Küvetteki Gelinler’i bu dönem sahneye taşıdı.

İKİ GÖBEK ATALIM, BEŞERLER ALKIŞLASIN

Sizin gerçek hayatta bu oyunda anlatılan üzere takıntılı, manyak sevgilileriniz oldu mu?

Hazal Türesan:
Hiç toksik bağ yaşamadım. Bence, ailemde ve etrafımda hengame, gürültü ya da değersizlik görmediğim için haliyle kendimi öbür bir erkeğin pahalı hissettirmesine muhtaçlık duymadım.

Naz Göktan: Ben de yaşamadım. gorece daha temkinli, kendini huzurlu hisseden, sorunsuz, denetim edebildiği ortamlarda yaşayabilen biriyim.

Selin Zafertepe: Bunlara katılmıyorum. En sıradaninden hisler üzerinden manipüle edilme durumu bile bir şiddet bence. Zira gerçek olup olmadığı bilinmeyen bir his, daima söylene söylene beyinde gerçek üzere kabul ediliyor. ötürüsıyla ben bu duygusal manipülasyona fazlaca maruz kaldım. Bunun ortam ya da ailenle ilgisi olduğunu da düşünmüyorum. Yaşadığım bir şeydi, alışılmış artık değişti.

Pekala, siz hiç, bir hanımı bu tip duygusal manipülasyonlara maruz bıraktınız mı?

Erdal Beşikçioğlu:
Bilemezsiniz ki… hanımın ve erkeğin yaradılışı içinde ömrü algılama ve sahiplenme biçimlerinde epeyce büyük farklar var. Birfazlaca erkek, ataerkil yapıları sebebiyle bunu bilmeden yapıyor olabilir. Tahminen ben de, hatta tahminen sen de fazlaca nahif bir insan olmana karşın bunu yapmışsındır. Çok güç bir durum. İnsan birbirine paha verdiği ölçüde kendi soyunu bir üst düzeye taşıyacaktır diye düşünüyorum.

Sanat bu tip konularda bir şeyleri değiştirebilir mi sizce?

Erdal Beşikçioğlu:
Değiştirir olağan ki, yoksa niçin yapıyoruz, meczup miyiz? Avrupa’daki bir fazlaca ülke kendi toplumsal ve ideoloji ihtilalini sanat üzerinden yapmış. Sanat tuhaf bir etkileşim alanıdır. Bakış açısını değiştirir. Hayata daha keyifli bakmanızı, kendinize olan saygınızı oluşturmanızı sağlar. Yoksa manyak mıyız bunları yapalım! Biz de iki göbek atalım, beşerler alkışlasın. Ne anladık bundan? Bir bildirinin yoksa bu işi yapmanın da bir manası yok.

ERKEKLERİN ALANLARI DAİMA DAHA GENİŞ, O DENLİ BÜYÜYORLAR

Oyunda ana tema bayana şiddet. Siz bağlantılarınızda hiç şiddet gördünüz mü?

Naz Göktan:
Ruhsal şiddete maruz kaldığıma eminim.

Hazal Türesan: İlgilerde ruhsal şiddeti fark edip daima uzadım. Erkekler o denli ataerkil bir biçimde yetiştiriliyorlar ki, tahminen farkında bile değiller. Ben küçükken anneannemle yaşıyordum. Ezan okunduğunda konuta girmek zorundaydım fakat kuzenim erkekti ve o ondan sonrasında gelebiliyordu. adamların alanları daima daha geniş, o denli büyüyorlar. Sen o büyük alanların ortasında bayan olarak ‘Bir dakika, ben buradayım’ dediğinde ayarları bozuluyor.

Erdal Beşikçioğlu: Bir de toplumsal kavramlarımız var. Sünnetimiz var. ‘Oğlum erkek oldu’… Çok değerli bir kavram. Herkes oğlan çocuk oldu diye armağanlar veriyor. Kızımız bayan olmaya adım attığı vakit da çabucak örtbas ediliyor. Bayan, bu biçimde kadınlığının pahasının farkına varamıyor. Tahminen bayan için de ‘vay anasını’ diye sünnet üzere merasim düzenlense, o da varoluşunun farkına varıp ayakları yere daha sağlam basacak.

Hazal Türesan: Bayan regl olduğunda pedi bile bâtın gizli istiyor, ped bâtın kapalı veriliyor.

Erdal Beşikçioğlu: aslına bakarsan bir alkol, bir de ped tezgâh altı satılıyor işte…

Selin Zafertepe: Küçükken adamların çıplak fotoğrafları da çekilirdi. Benim de var lakin küvette, daima önüm kapalı.

Naz Göktan: Aa bir daha mi küvet (gülüyor)!

ANKARA’DA SEYİRCİ, MÜELLİFİNE NAZARAN OYUNA GELİR İSTANBUL’DA ÖYKÜ VE MÜELLİFLE PEK İLGİLENİLMİYOR

Tiyatrolar her geçen gün daha fazlaca ilgi görüyor. Ekranda gördüğümüz tanınan isimlerin birçoklarını tiyatro sahnesinde de görmeye başladık. Bu durum yıllarını tiyatroya vermiş oyuncuları nasıl etkiliyor?

Erdal Beşikçioğlu:
Ona bakarsan, bir periyot de gazinolarda bu hayli oluyordu Hakan. Ben epeyce oyuncu gördüm gazinolarda sahne alan. Lakin bu makûs değil, bu etkileşim devam ettiği sürece beşerler televizyonda gördüklerini merak edeceklerdir.

bu biçimde bu durum tiyatroların işine yarıyor diyebilir miyiz?

Erdal Beşikçioğlu:
Aslında tiyatronun maksadı o değil lakin şu biçimde bir şey anlatayım: örneğin Ankara’da seyirci müellifine göre oyuna gelir. daha sonra direktörüne bakar. Kıssayı seyreder. Öykü ortasında oyuncular güzelse onları kıymetlendirir. İstanbul’da öykü ve müellifle pek ilgilenilmiyor. İzleyici hoşça vakit geçirmek istiyor. Bunu bütün İstanbul için değil elbette, tanınan kültür için söylüyorum. Lakin İstanbul’un da yüzdesi yüksek bir tanınan kültür takipçisi var.

Yani sizce ekrandaki isimler sahnede olsun…

Erdal Beşikçioğlu:
Sahne üzerinde canlı soluk alıp verme olsun da her ne biçimde olursa olsun. Her körün bir topal alıcısı vardır.

Daima oyun ürettiniz lakin bir yandan ekranı da bırakmadınız. Oradan kazanıp bu tarafa mı yatırdınız?

Erdal Beşikçioğlu:
Bu motorun bir biçimde dönmesi gerekiyordu. Bunun için de ekranda görünmeniz kural. Pandemiden daha sonra bir daha televizyon başladı. Allah’tan dijitale ‘Hamlet’ üzere işler yaptım da hayata geri döndüm. Yoksa dizi olayı büyük bir monotonluk. Hayat zevklerini alamadığınız bir biçim.

HER BAYAN O BEYAZIN İÇİNDE GÖRÜLMEK İSTİYOR

Bu oyundaki bayanlar gelinlikle; sizin gelinlik giyme hayalleriniz var mı?

Hazal Türesan:
Hiç hayalini kurduğum bir şey değil.

Selin Zafertepe: Ben daha evvel evlenip boşandım. bu biçimde da gelinlik giymeye hayli istekli değildim. Hatta ‘Beetlejuice’da Winona Ryder’ınki üzere gotik kırmızı bir gelinlik giymek istemiştim. Çocukluk hayalim buydu. Lakin ailem “Biz seni beyaz gelinlikle hayal ediyoruz” deyince onları kırmak istemedim. Yani bu biçimde da benim için hayli bir şey söz ettiği söylenemez.

Erdal Beşikçioğlu: bu biçimde söylemiş olduklerine bakma…

niye bakmayayım?

Erdal Beşikçioğlu:
Her bayan o beyazın ortasında görülmek istiyor bence. Zira beyaz bir bayana o kadar yakışıyor ki… Çok hoş oluyorlar ve bu göz arkası edilemez. Her bayan üremek, kendinden bir modül dünyaya getirmek istiyor. O yüzden bakma sen bunların bu biçimde dediklerine (gülüyor).

Naz Göktan: Valla ben epey domestik bir tanesiydim. Gelinliğim, düğün müziğim, özetlemek gerekirsesı her şey 20 yaşıma kadar başımda belirliydi. daha sonra bu fazla seremonik olan şey beni rahatsız etmeye başladı sanırım. Bir de ben aşkın sonsuz olduğuna inanıyordum bu biçimdelar. Ne vakit ki her aşkın kesinlikle hayal kırıklığı barındırdığına inandım, bu biçimde yaşla birlikte, beyaz gelinlik hayali de farklı bir hal aldı.

Hususumuz aşka geldi… Ne dersiniz?

Erdal Beşikçioğlu:
Aşkı aslına bakarsanız yalnızca beşerde yaşamak bence ilkel toplumların yaklaşım biçimi.

niye?

Erdal Beşikçioğlu:
Zira aşk spesifik olan bir şey değil ki. Hususa dair de âşık olabilirsin. Sanat da bu aşkın üzerine konseyi bir biçimdir. Sanat ve aşk, aşk ve hayat her anında var olan bir şey. Kar yağdı ve hepimiz dışarıya çıktık. niye? Beni ömrüm boyunca dışarı çıkartıp koşturacak bir bayan görmedim, iki çocuğumun doğumu hariç… Hayat insanın kendi ortasındaki aşkı keşfetmesinde var oluyor bence. Tabiata, unsura, hayvana ya da canlıya karşı…

TOPLUMSAL MEDYAYLA HARİKULADE GEÇERSİZ OLDUK

Oyunda uydurma bir kimlik ve geçersiz bir hayatla bayanlar bir adam tarafınca kandırılıyor. Günümüzde toplumsal medyanın bu sahteciliğe tesiri nasıl oldu?

Naz Göktan:
Dayanılmaz düzmece olduk. Birinin profil fotoğrafıyla gerçek hayattaki halini ne kadar benzetiyorsunuz birbirine. Ben hayli az benzetiyorum. İnternette gördüğüm her şeyi tekraren sorguluyorum.

niye bu biçimde olduk?

Erdal Beşikçioğlu:
Toplumsal medya şahısta varoluş formunu değiştirdi. Evvelce var olabilmek için unsurlara mutlak bağımlılık gerekiyordu, artık gerekmiyor. kimi vakit o denli şeyler görüyorum ki insan üstünü başını parçalamak istiyor. Allah’tan sahnemiz var da sahnemiz üzerinden kendi uyuzumuzu kaşıyoruz.

BİRAZ SERT VE HOYRAT OLMAK GEREKİYOR

Bu bir bayan kıssası diyoruz. Bayan size ne tabir ediyor?

Erdal Beşikçioğlu:
Annemi. Daha ne söz etsin. Dünyanın en kıymetli varlığı.

Pekala, erkekler bayanlardan ne istiyor?

Erdal Beşikçioğlu:
Onu bilemiyorum, evli olduğum için de o sürecin hâlâ içerisindeyim. Aslında ne beklediğimizin ismini da koymak istemiyoruz. Erkek ya da bayan bulunmasına da gerek yok, eksiğini tamamlayan bir insan var olduğu sürece hayat yaşamaya kıymet bir hal alıyor.

Hazal Türesan: Evet ya, sahiden ne istiyorlar? Bilmiyorum.

Erdal Beşikçioğlu: Pekala şunu sorayım; bayan erkekten ne istiyor?

Hazal Türesan: Ne isteyeceğim, keyifli olmak istiyorum. Çok fazla bir şey de beklemiyoruz. Her şeyi de hallediyoruz.

Bu kesimde bayan olmanın zorluklarını yaşıyor musunuz?

Hazal Türesan:
Şayet biraz nahif ve sessizsen, herkese değerli davranıyorsan bağlar çatırdıyor. Biraz sert ve hoyrat olmak gerekiyor. Fark edemediğin mobbing’ler yaşıyorsun. Lakin artık konuşur ve ‘Bir saniye’ der hale geldik. Zira bayanların da sesi çıkmaya başladı.


Oyuncular (soldan sağa) Naz Göktan, Hazal Türesan ve Selin Zafertepe ile direktör Erdal Beşikçioğlu

CANLI PERFORMANSIN ÖNÜNE HİÇBİR HİS GEÇEMEZ

Televizyon, sinema ve tiyatronun ne üzere farkları var?

Erdal Beşikçioğlu:
Televizyonda; direktörünü, manzara direktörünü üniversite imtihan kararıyla seçiyorsun. Bilemezsin ki hangi sınıftan geldi. Puanını tutturmuş, kazanmış. Ancak oyuncu çocuk üzeredir, o çocuğa nasıl davranacağını bilmen gerekir. O kadar savunmasızdır ki, kendi kişiliğinden çıkıp öbür bir kişiliği yaratacak bir beynin orada olması gerek. Televizyonda bu biçimde bir durum yok. Öteki tarafta sinema biraz daha disiplindir, büyük bir akademik özgeçmiş gerektirir. Tiyatrhalbuki her bir bireyin birbirine kıymet verdiği bir alandır, dünyanın da en lezzetli yeridir.

Ekran, sinema, tiyatro… Bir sıralama yapsanız…

Erdal Beşikçioğlu:
Canlı performansın önüne hiç bir his geçemez. Tiyatro ortak bir üretim ve etkileşim alanı. daha sonra sinema. Orada biraz daha arıyor, biraz daha konuşup paylaşıyor ve yaptığınız işten tatmin oluyorsunuz. Dizideyse işin sonunu bilmiyorsunuz. Bir hafta içerisinde o kelamları hakikat biçimde söyleyip geçmeniz gerekiyor.

Oyun yönetmek mi yoksa oyuncu olmak mı sizce daha keyifli?

Erdal Beşikçioğlu:
Âlâ oyuncularla oyun yönetmek fazlaca keyifli.

niye?

Erdal Beşikçioğlu:
Mahallede oyun oynamak üzere bir şey. Çocuk gibi… hiç bir şey düşünmüyorsun. Aşk da herbiçimde o denli hissettiriyor, onun üzere.

SAHNE YERİNE TELEVİZYONDA GÖRÜNÜR OLMA UĞRAŞI ÜRETME AŞKININ ÖTESİNE GEÇTİ

Erdal Beşikçioğlu nasıl bir direktör, anlatır mısınız biraz?

Selin Zafertepe:
Karakterin iç dünyasını, yapısını, yaşadığı an itibariyle hissettiklerini ya da oyunla ilgili sahnede görmek istediği durumu, tek bir cümle, kimi vakit de tek bir sözle anlatabilen ve beraberinde bir sözüyle oyuncunun ortasında biroldukça pencere açan, nadide bir direktör. bir epey direktör bir şeyleri göstererek anlatır. Lakin Erdal Beşikçioğlu oyuncunun ruhunu işliyor.

Hazal Türesan: Adam deha. Gözüne bakınca seni epey güzel anlıyor. Konuşmana gerek yok. İnanılmaz bir adamla epey güzel bir iş yaptım.

Naz Göktan: Erdal Hoca’yla 10’uncu senem. Oyunculuğa onunla başladım. Beni yetiştiren hocalarımdan biri oldu. Bir konutta baba ve anneyi nasıl kaşından gözünden anlıyorsun, o denli bir şey benim için. Doğal sıkıntı tarafları da var, ancak evvelce daha da zordu (gülüyor).

Pekala siz oyuncularınızı, bu üç hanımı nasıl anlatırsınız?

Erdal Beşikçioğlu:
Biz hayli bedelli oyuncularla çalıştık, okulda da öyleydi. Artık o cins beşerler yok, kalmamış. Zira bu biçimde yalnızca tiyatro ve sanat vardı. Ve o aşkı onlardan daha uygun öğretecek yoktu.

Artık ne oldu?

Erdal Beşikçioğlu:
İnsanların sahne üzerinde olmak yerine televizyonda görünür olma uğraşları üretme aşkının ötesine geçti. bu biçimde da ihtiras meydana geldi. Düzgün bir oyuncu, kendi ortasında kendiyle kaygısı olan oyuncudur. Bizim oyunumuzdaki üç bayan oyuncunun da kendi ortasında kaygıları vardı. Eksikliklerinin farkındalardı ve kendi içlerinde çalışarak öteki bir boyuta taşıdılar. Akademik olan oyuncularla da çalışmak öteki bir keyif oldu.