Beykozlu
New member
Fehmi Koru*
Dün enteresan bir gündü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Külliye’de ‘ekonomi kurmayları’ denilebilecek isimler ile görüşürken, liderinin o toplantıda bulunduğu Merkez Bankası TL karşısında ateşi doruğuna vurmuş doları dizginleme uğraşı veriyordu…
Ekonomimizin durumuyla yakından ilgilenen bir yabancı haber ajansı, Merkez Bankası’nın ateşi düşürme emeliyle dün piyasaya sürdüğü ölçünün 2,5 milyar dolar olduğunu abonelerine duyurdu.
Külliye’deki görüşme sürerken bir orta 14.75 TL’ye kadar yükselmiş olan dolar, niye daha sonra, günün başlangıcındaki 13.80’ler pahasına geri döndürülebildi.
Hiç değilse bir süre o denli kalması için her uğraş gösterilecektir.
niye bu biçimde bir gayret artık gösteriliyor?
niçini açık: İktidar bu yılın enflasyon oranını muhakkak bir sonda tutmak istiyor. Doların gemi azıya alması, daha doğrusu yerli ve ulusal para ünitemizin bedel kaybetmesi, hayatı kıymetli hale getiriyor. Bu da enflasyon demek. Taban fiyattan memur ve emekli maaşlarına kadar her şey geride bırakılan yılın enflasyon sayısına bakılırsa hesap ediliyor.
Enflasyon dizginlenemezse maaşlara ve fiyatlara hükümet tarafınca ilan edilecek artırım yüzünden öngörüler bir defa daha yanlış çıkacak, artırımlarla sevinmesi amaçlanan geniş kitleler tatmin de edilemeyecek…
Döviz rezervlerinden birkaç milyar bunun sağlanması için feda edilebiliyor.
Kalıcılık kazanamasa bile…
niye kalıcılık kazanamayabilir?
Bunun niçini de yapılmak istenen son bir-iki yıl içerisinde tekraren denendiği için biliniyor: TL’nin pahasının düşmesini durdurabilmek için Merkez Bankası’nın kamu bankaları aracılığıyla piyasaya dolar sürmesinin çabucak hiç bir olumlu tesiri olmadı; muhalefetin “Nerede?” diye sorup durduğu 128 milyar dolar dün gerçekleştirilen müdahaleye emsal teşebbüsler kararı harcanan ölçüdür.
Piyasalara dolar sürerek TL’nin pahasını koruyabilmek kısa müddetliğine işe yarasa da dolar daha sonradan başını alıp gidiyor.
Her müdahale, tasarrufların bir ölçüsünün daha dolar mevduatına dönüşmesi kararınu doğuruyor.
Ekonomistler bunun sebebinin de faizi düşürme isteği olduğunu söylüyorlar. Dolar kurunun TL karşısında yükselmesi enflasyonu tetikliyor, bunu TÜİK’in her ay başında deklare ettiğı enflasyon oranlarından bile nazaranbiliyoruz. Kasım ayının TÜİK tarafınca ilan edilen enflasyonu yüzde 20’nin üzerindeydi. Faiz ise Merkez Bankası tarafınca bir ay evvel yüzde 15’e indirilmişti.
Bankaların mevduatlara yüzde 15 faiz uygulaması, enflasyonun yüzde 20’inin üzerinde -başkalarının hesabına nazaran epey daha üzerinde- olduğu günümüz ortamında, tasarrufların enflasyon karşısında erimesi kararınu doğuruyor.
Tasarruf sahipleri birikimlerini koruyabilmek için TL’den kaçıyor, yabancı paralara sığınıyor…
Dolara ve Euro’ya hamlenin TL’nin bedelini olumsuz etkilemesi kaçınılmaz oluyor.
İktisat bir bilim ve bu mevzudaki kuralları kaçınılmaz kararı getiren etken…
Külliye’de dün gerçekleşen görüşme şahsen Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca mı istendi, yoksa içlerinde kamu bankalarının genel müdürleri de bulunan iktisat kurmayları mı bu biçimde bir talepte bulundu?
Sorum tuhaf gelebilir, ancak kuşkum bir tespitimden kaynaklanıyor.
O da şu: Ülkemiz iktisadının kilit taşlarını teşkil eden siyasi ve bürokrat kimlikli yetkililerin, şimdiki nazaranvlerine atanana kadar deklare ettikları olumsuz gidişle ilgili kanaatlerini, sıkıntıya daha yakından bakıp işleyişi görmeleriyle bir arada değiştirdikleri fark ediliyor.
Merkez Bankası lideri ile Hazine ve Maliye Bakanı sözgelimi…
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin Habertürk’ten Sevilay Yılman’a açıklamaları bana bunları düşündürdü.
Daha evvelce iktisattaki badirelerden ‘dış güçleri’ gönül rahatlığıyla suçladığı bilinen yeni bakan, “Çok net söylüyorum” sertliğiyle “Dışarıdan rastgele bir akın yok; içeride birkaç manipülatif, spekülatif süreç var” diyebilmiş.
Yanlışsız bir tespit bu ve spekülatif, manipülatif süreçlere açık biçimdeki iktisadımızı bu durumdan kurtarmak gerekiyor. Her müdahale manipülatör birilerine kaynak transferini getiriyor zira.
Orada da kalmamış yeni bakan. “Bizim modelimiz Çin modeli, Güney Kore modeli değil; bu Türkiye modeli, bize mahsus bir model” dediği yeni deneme için “Ya bu modeliniz tutmazsa?” sorusu kendisine yöneltilince verdiği yanıt göz açıcı:
“Üzülürüm. Zira ya kahramanı olacağım çocuklarımın ya da boynu bükük bir biçimde konuta döneceğim ve onların da boynunu bükmüş olacağım. Ben meskene boynu bükük dönemem. Zira şayet o denli dönersem, bilirim ki, sokaktaki vatandaş, Dicle’deki çoban artık benden umudunu kesmiştir. Boynum bükülürse, emekçilerin artık keyifli olmadığını, işverenlerin benden nefret ettiğini, siyasete ve Türkiye’ye ziyan verdiğimi düşünür, üzülürüm.”
Şayet Külliye’deki görüşmeye davet Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan gelmişse, niçinini, bakanın kamuoyuna yansıyan bu kelamlarında aramak gerekir.
“Ya herro ya merro” demekte yeni bakan…
Bakanın yeni uygulamadan ‘deneme’ olarak kelam etmesi muhalefetten tenkit çekti, lakin açıklamasının temel üzerinde durulması gereken istikameti sorumluluk anlayışını dışa vurmasıdır. Sorumluluk taşıyana kadar var olan görüşleri, başarısızlık halinde faturanın kendisine çıkarılacağı şuuruyla besbelli farklılaşmış.
Altı ay içerisinde ülke iktisadını düzlüğe çıkaracağı argümanıyla benimsenmiş ‘model’ eşi-benzerine öbür yerlerde rastlanmamış bir ‘deneme’ nitekim ve her daha evvel denenmemiş model üzere, muvaffakiyete ulaşması kadar -hatta ondan fazlaca daha fazla- başarısız olma ihtimali de var.
Unutan yoktur lakin bir daha de hatırlatayım: Bir gün daha sonra Merkez Bankası’nın Para Siyasetleri Şurası faizle ilgili sonucunı yenileyecek.
Beklenen, kamuoyuna kesin sözlerle yansıtıldığı üzere, bir ölçü daha faiz indirimine gidilmesi…
Dünkü görüşme kimin fikri olursa olsun, toplantıda konuşulanların tesiri 48 saat içerisinde anlaşılacak demektir.
Siyasi sonuçları da olacak o görüşmenin…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.
Dün enteresan bir gündü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Külliye’de ‘ekonomi kurmayları’ denilebilecek isimler ile görüşürken, liderinin o toplantıda bulunduğu Merkez Bankası TL karşısında ateşi doruğuna vurmuş doları dizginleme uğraşı veriyordu…
Ekonomimizin durumuyla yakından ilgilenen bir yabancı haber ajansı, Merkez Bankası’nın ateşi düşürme emeliyle dün piyasaya sürdüğü ölçünün 2,5 milyar dolar olduğunu abonelerine duyurdu.
Külliye’deki görüşme sürerken bir orta 14.75 TL’ye kadar yükselmiş olan dolar, niye daha sonra, günün başlangıcındaki 13.80’ler pahasına geri döndürülebildi.
Hiç değilse bir süre o denli kalması için her uğraş gösterilecektir.
niye bu biçimde bir gayret artık gösteriliyor?
niçini açık: İktidar bu yılın enflasyon oranını muhakkak bir sonda tutmak istiyor. Doların gemi azıya alması, daha doğrusu yerli ve ulusal para ünitemizin bedel kaybetmesi, hayatı kıymetli hale getiriyor. Bu da enflasyon demek. Taban fiyattan memur ve emekli maaşlarına kadar her şey geride bırakılan yılın enflasyon sayısına bakılırsa hesap ediliyor.
Enflasyon dizginlenemezse maaşlara ve fiyatlara hükümet tarafınca ilan edilecek artırım yüzünden öngörüler bir defa daha yanlış çıkacak, artırımlarla sevinmesi amaçlanan geniş kitleler tatmin de edilemeyecek…
Döviz rezervlerinden birkaç milyar bunun sağlanması için feda edilebiliyor.
Kalıcılık kazanamasa bile…
niye kalıcılık kazanamayabilir?
Bunun niçini de yapılmak istenen son bir-iki yıl içerisinde tekraren denendiği için biliniyor: TL’nin pahasının düşmesini durdurabilmek için Merkez Bankası’nın kamu bankaları aracılığıyla piyasaya dolar sürmesinin çabucak hiç bir olumlu tesiri olmadı; muhalefetin “Nerede?” diye sorup durduğu 128 milyar dolar dün gerçekleştirilen müdahaleye emsal teşebbüsler kararı harcanan ölçüdür.
Piyasalara dolar sürerek TL’nin pahasını koruyabilmek kısa müddetliğine işe yarasa da dolar daha sonradan başını alıp gidiyor.
Her müdahale, tasarrufların bir ölçüsünün daha dolar mevduatına dönüşmesi kararınu doğuruyor.
Ekonomistler bunun sebebinin de faizi düşürme isteği olduğunu söylüyorlar. Dolar kurunun TL karşısında yükselmesi enflasyonu tetikliyor, bunu TÜİK’in her ay başında deklare ettiğı enflasyon oranlarından bile nazaranbiliyoruz. Kasım ayının TÜİK tarafınca ilan edilen enflasyonu yüzde 20’nin üzerindeydi. Faiz ise Merkez Bankası tarafınca bir ay evvel yüzde 15’e indirilmişti.
Bankaların mevduatlara yüzde 15 faiz uygulaması, enflasyonun yüzde 20’inin üzerinde -başkalarının hesabına nazaran epey daha üzerinde- olduğu günümüz ortamında, tasarrufların enflasyon karşısında erimesi kararınu doğuruyor.
Tasarruf sahipleri birikimlerini koruyabilmek için TL’den kaçıyor, yabancı paralara sığınıyor…
Dolara ve Euro’ya hamlenin TL’nin bedelini olumsuz etkilemesi kaçınılmaz oluyor.
İktisat bir bilim ve bu mevzudaki kuralları kaçınılmaz kararı getiren etken…
Külliye’de dün gerçekleşen görüşme şahsen Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca mı istendi, yoksa içlerinde kamu bankalarının genel müdürleri de bulunan iktisat kurmayları mı bu biçimde bir talepte bulundu?
Sorum tuhaf gelebilir, ancak kuşkum bir tespitimden kaynaklanıyor.
O da şu: Ülkemiz iktisadının kilit taşlarını teşkil eden siyasi ve bürokrat kimlikli yetkililerin, şimdiki nazaranvlerine atanana kadar deklare ettikları olumsuz gidişle ilgili kanaatlerini, sıkıntıya daha yakından bakıp işleyişi görmeleriyle bir arada değiştirdikleri fark ediliyor.
Merkez Bankası lideri ile Hazine ve Maliye Bakanı sözgelimi…
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin Habertürk’ten Sevilay Yılman’a açıklamaları bana bunları düşündürdü.
Daha evvelce iktisattaki badirelerden ‘dış güçleri’ gönül rahatlığıyla suçladığı bilinen yeni bakan, “Çok net söylüyorum” sertliğiyle “Dışarıdan rastgele bir akın yok; içeride birkaç manipülatif, spekülatif süreç var” diyebilmiş.
Yanlışsız bir tespit bu ve spekülatif, manipülatif süreçlere açık biçimdeki iktisadımızı bu durumdan kurtarmak gerekiyor. Her müdahale manipülatör birilerine kaynak transferini getiriyor zira.
Orada da kalmamış yeni bakan. “Bizim modelimiz Çin modeli, Güney Kore modeli değil; bu Türkiye modeli, bize mahsus bir model” dediği yeni deneme için “Ya bu modeliniz tutmazsa?” sorusu kendisine yöneltilince verdiği yanıt göz açıcı:
“Üzülürüm. Zira ya kahramanı olacağım çocuklarımın ya da boynu bükük bir biçimde konuta döneceğim ve onların da boynunu bükmüş olacağım. Ben meskene boynu bükük dönemem. Zira şayet o denli dönersem, bilirim ki, sokaktaki vatandaş, Dicle’deki çoban artık benden umudunu kesmiştir. Boynum bükülürse, emekçilerin artık keyifli olmadığını, işverenlerin benden nefret ettiğini, siyasete ve Türkiye’ye ziyan verdiğimi düşünür, üzülürüm.”
Şayet Külliye’deki görüşmeye davet Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan gelmişse, niçinini, bakanın kamuoyuna yansıyan bu kelamlarında aramak gerekir.
“Ya herro ya merro” demekte yeni bakan…
Bakanın yeni uygulamadan ‘deneme’ olarak kelam etmesi muhalefetten tenkit çekti, lakin açıklamasının temel üzerinde durulması gereken istikameti sorumluluk anlayışını dışa vurmasıdır. Sorumluluk taşıyana kadar var olan görüşleri, başarısızlık halinde faturanın kendisine çıkarılacağı şuuruyla besbelli farklılaşmış.
Altı ay içerisinde ülke iktisadını düzlüğe çıkaracağı argümanıyla benimsenmiş ‘model’ eşi-benzerine öbür yerlerde rastlanmamış bir ‘deneme’ nitekim ve her daha evvel denenmemiş model üzere, muvaffakiyete ulaşması kadar -hatta ondan fazlaca daha fazla- başarısız olma ihtimali de var.
Unutan yoktur lakin bir daha de hatırlatayım: Bir gün daha sonra Merkez Bankası’nın Para Siyasetleri Şurası faizle ilgili sonucunı yenileyecek.
Beklenen, kamuoyuna kesin sözlerle yansıtıldığı üzere, bir ölçü daha faiz indirimine gidilmesi…
Dünkü görüşme kimin fikri olursa olsun, toplantıda konuşulanların tesiri 48 saat içerisinde anlaşılacak demektir.
Siyasi sonuçları da olacak o görüşmenin…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.