Beykozlu
New member
Fehmi Koru*
Günümün değerli bir kısmı iktisat okumaları ve izlemeleri ile geçiyor. şahsi tasalarım yüzünden değil, her salı akşamı katıldığım Flash TV’deki ‘Şura’ programı birkaç hafta üst üste iktisat yoğunluklu geçtiğinden hazırlıklı olma muhtaçlığı duyduğumdan…
Ekonomistlerin dün üzerinde odaklandıkları husus, Merkez Bankası’nın o gün açıklanması beklenen sonucunın niceliğiydi.
Kimi “nazaranceksiniz, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ısrarı bu kez da kararda kendini faiz indirimi biçiminde belirli edecek” diyor, kimi “Bu sefer pas geçmekle yetinecekler” görüşünü dillendiriyordu. Ortalarında “Faiz artıracaklar” diyen var mıydı; var ise bile ben rastlamadım.
Dün Merkez Bankası Para Siyaseti Kurulu’ndan faize dokunmama sonucu çıktı.
Pas geçtiler.
Ne oldu? Para Siyaseti Konseyi üyeleri ve Merkez Bankası lideri Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bu sefer dinlememeye mi karar verdiler?
Yoksa Cumhurbaşkanı Erdoğan düne kadar ısrarla savunageldiği “Faiz sebep, enflasyon netice” tezinden mi vazgeçti?
Karara eşlik etmek üzere Külliye’den yeni duruma ışık tutan bir açıklama bekledim, gelmedi.
Onun yerine, birileri, evvel, “Önemli bir kamu vazifelisi nazaranvinden istifaya hazırlanıyor” savını seslendirdi, bir diğeri o kamu nazaranvlisinin TÜİK lideri olduğunu duyurdu; bu ortada istifaya hazırlanan kişi sayısı ikiye çıkıverdi.
Merkez Bankası lideri da istifa edecekmiş…
yıllardır siyaseti olabildiğince yakından izlerim, hiç bu son 20 yıl kadar istifa kurumunun az çalıştığı bir periyotla karşılaşmadım.
Bu periyodun siyasalları ile yüksek bürokratları istifa etmiyorlar.
Son vakit içinderda ‘affını isteyenler’ çıktı, lakin onlar da kendiliklerinden mi af istediler, yoksa buna zorlandılar mı, bu mevzuda ikircikliyim.
Kendisinden her istenileni yerine getiren bürokrat niye istifa etsin ki?
Hakkında “İstifayı düşünüyor” beklentisi yayılan TÜİK lideri Dünya gazetesinden Alaattin Aktaş’ın sorularına karşılık vermiş.
Aktaş’ın yazısını baştan sona eksilmeyen bir merakla okudum.
Her ülkenin en kıymetli kurumlarının başında Merkez Bankası ile istatistik kurumu bulunur. Ülkelerin iktisadına güvenilmesini sağlıklı istatistikler ile akılcı kararlar sağlar zira. Bizde de Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) her ay çeşitli alanlarda toplayıp belirli tarihlerde deklare ettiğı datalara hiç sorgulamadan güvenilirdi.
O inancı sarsan tenkitler yakın vakitte arttı.
Birden fazla iktisat alanının uzmanı profesörlerden oluşan bir heyet her ay kendi enflasyon sayılarını açıklamaya başladı.
TÜİK’in sayısıyla onların deklare ettikları içinde sıradan bir fark oluyor.
Etraftan “TÜİK bilgilerle oynuyor, makyajlıyor, enflasyon oranını o denli açıklıyor” sesleri gelmeye başladı.
‘Makyajlı enflasyon rakamı’ dokundurması kurum için hiç güzel değil.
Alaattin Aktaş oranı yüksek bulduğunda “Törpüleyin” deyip demiyeceğini, üst makamların düşük oran beklediği bilgisiyle çalışanlarına bu yolda talimat verip vermeyeceğini direkt lidere sormuş…
Güzel de yapmış.
Karşılıktan TÜİK liderinin önüne getirilen oranla oynamadığı, oynamayacağı, bu yolda kimseye talimat da vermeyeceği anlaşılıyor. TÜİK’e güvenilmesini istiyor lider.
Güvenelim fakat birebir açıklamadaki şu kısmı ne yapacağız:
“İstatistiki datalardan kelam ediyoruz; devlet sırlarının koruma edildiği bir kurumdan değil!
“Bir hesaplamanın yanlış yapıldığını söylemek, ileri sürmek öteki bir şey; hesaplamanın hakikat yapılıp açıklanan oranın çarpıtıldığını söylemek diğer bir şey!
“İlkini ileri sürebiliriz, eleştirilecek taraflar bulabiliriz; muhtemelen vardır da.
“Ama ikinci; fazlaca savlı bir yaklaşım. Bunu da argüman edebiliriz lakin ortada bir de düşünelim; ‘TÜİK nasıl bir kurum ki, hesapladığı yanlışsız oranları hiç sızdırmadan yıllardır gizlemeyi başarıyor’ diye…”
Bu yanıttan söylentilere mevzu olan sorunun bilgilerle oynamaktan kaynaklanmadığını öğreniyoruz; lakin bu ortada hesaplamanın yanlış yapılmış olabileceği zımnen kabul edilmiş olmuyor mu?
Hesaplamaya alınan muhakkak başlı temel tüketim unsurlarının yanlış seçilmiş olabileceği…
fiyatların alındığı marketlerin ve onlara uğrama vakit içinderının uygun olmayabileceği…
Bu tipten yanlışlar…
Yapılıyor mu bu biçimde yanlışlar? Yapılıyor ve bu biliniyorsa, niye yapılmasına müsaade veriliyor?
Şayet sahiden bu biçimde bir ihtimal kelam konusu ise, liderin çalışanlarına, “Rakamlarla oynayın” talimatı vermesine gerek yok demektir.
TÜİK enflasyon oranını her ayın üçüncü günü açıklıyor.
Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası nasıl evvelki aylarda yanlış yaptığını dün verdiği kararla kabul etmiş ise, TÜİK de Şubat ayının üçüncü günü açıklayacağı bu aya ilişkin enflasyon oranını rastgele bir yanlışı akla getirmeyecek bir ek titizlikle hesaplayabilir.
Hiç kimsede en küçük kuşkuya yer bırakmayacak bir titizlikle…
Kuruma olan inancı 100 üzerinden 100’e çıkartacak bir titizlikle…
Liderin açık yüreklilikle sorulara verdiği yanıtlar beni bu biçimde bir beklentiye sürükledi.
Umarım istifa etmez, umarım gelecek ay kendisinden beklenen titizlik açıklayacakları orana yansır…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.
Günümün değerli bir kısmı iktisat okumaları ve izlemeleri ile geçiyor. şahsi tasalarım yüzünden değil, her salı akşamı katıldığım Flash TV’deki ‘Şura’ programı birkaç hafta üst üste iktisat yoğunluklu geçtiğinden hazırlıklı olma muhtaçlığı duyduğumdan…
Ekonomistlerin dün üzerinde odaklandıkları husus, Merkez Bankası’nın o gün açıklanması beklenen sonucunın niceliğiydi.
Kimi “nazaranceksiniz, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ısrarı bu kez da kararda kendini faiz indirimi biçiminde belirli edecek” diyor, kimi “Bu sefer pas geçmekle yetinecekler” görüşünü dillendiriyordu. Ortalarında “Faiz artıracaklar” diyen var mıydı; var ise bile ben rastlamadım.
Dün Merkez Bankası Para Siyaseti Kurulu’ndan faize dokunmama sonucu çıktı.
Pas geçtiler.
Ne oldu? Para Siyaseti Konseyi üyeleri ve Merkez Bankası lideri Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bu sefer dinlememeye mi karar verdiler?
Yoksa Cumhurbaşkanı Erdoğan düne kadar ısrarla savunageldiği “Faiz sebep, enflasyon netice” tezinden mi vazgeçti?
Karara eşlik etmek üzere Külliye’den yeni duruma ışık tutan bir açıklama bekledim, gelmedi.
Onun yerine, birileri, evvel, “Önemli bir kamu vazifelisi nazaranvinden istifaya hazırlanıyor” savını seslendirdi, bir diğeri o kamu nazaranvlisinin TÜİK lideri olduğunu duyurdu; bu ortada istifaya hazırlanan kişi sayısı ikiye çıkıverdi.
Merkez Bankası lideri da istifa edecekmiş…
yıllardır siyaseti olabildiğince yakından izlerim, hiç bu son 20 yıl kadar istifa kurumunun az çalıştığı bir periyotla karşılaşmadım.
Bu periyodun siyasalları ile yüksek bürokratları istifa etmiyorlar.
Son vakit içinderda ‘affını isteyenler’ çıktı, lakin onlar da kendiliklerinden mi af istediler, yoksa buna zorlandılar mı, bu mevzuda ikircikliyim.
Kendisinden her istenileni yerine getiren bürokrat niye istifa etsin ki?
Hakkında “İstifayı düşünüyor” beklentisi yayılan TÜİK lideri Dünya gazetesinden Alaattin Aktaş’ın sorularına karşılık vermiş.
Aktaş’ın yazısını baştan sona eksilmeyen bir merakla okudum.
Her ülkenin en kıymetli kurumlarının başında Merkez Bankası ile istatistik kurumu bulunur. Ülkelerin iktisadına güvenilmesini sağlıklı istatistikler ile akılcı kararlar sağlar zira. Bizde de Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) her ay çeşitli alanlarda toplayıp belirli tarihlerde deklare ettiğı datalara hiç sorgulamadan güvenilirdi.
O inancı sarsan tenkitler yakın vakitte arttı.
Birden fazla iktisat alanının uzmanı profesörlerden oluşan bir heyet her ay kendi enflasyon sayılarını açıklamaya başladı.
TÜİK’in sayısıyla onların deklare ettikları içinde sıradan bir fark oluyor.
Etraftan “TÜİK bilgilerle oynuyor, makyajlıyor, enflasyon oranını o denli açıklıyor” sesleri gelmeye başladı.
‘Makyajlı enflasyon rakamı’ dokundurması kurum için hiç güzel değil.
Alaattin Aktaş oranı yüksek bulduğunda “Törpüleyin” deyip demiyeceğini, üst makamların düşük oran beklediği bilgisiyle çalışanlarına bu yolda talimat verip vermeyeceğini direkt lidere sormuş…
Güzel de yapmış.
Karşılıktan TÜİK liderinin önüne getirilen oranla oynamadığı, oynamayacağı, bu yolda kimseye talimat da vermeyeceği anlaşılıyor. TÜİK’e güvenilmesini istiyor lider.
Güvenelim fakat birebir açıklamadaki şu kısmı ne yapacağız:
“İstatistiki datalardan kelam ediyoruz; devlet sırlarının koruma edildiği bir kurumdan değil!
“Bir hesaplamanın yanlış yapıldığını söylemek, ileri sürmek öteki bir şey; hesaplamanın hakikat yapılıp açıklanan oranın çarpıtıldığını söylemek diğer bir şey!
“İlkini ileri sürebiliriz, eleştirilecek taraflar bulabiliriz; muhtemelen vardır da.
“Ama ikinci; fazlaca savlı bir yaklaşım. Bunu da argüman edebiliriz lakin ortada bir de düşünelim; ‘TÜİK nasıl bir kurum ki, hesapladığı yanlışsız oranları hiç sızdırmadan yıllardır gizlemeyi başarıyor’ diye…”
Bu yanıttan söylentilere mevzu olan sorunun bilgilerle oynamaktan kaynaklanmadığını öğreniyoruz; lakin bu ortada hesaplamanın yanlış yapılmış olabileceği zımnen kabul edilmiş olmuyor mu?
Hesaplamaya alınan muhakkak başlı temel tüketim unsurlarının yanlış seçilmiş olabileceği…
fiyatların alındığı marketlerin ve onlara uğrama vakit içinderının uygun olmayabileceği…
Bu tipten yanlışlar…
Yapılıyor mu bu biçimde yanlışlar? Yapılıyor ve bu biliniyorsa, niye yapılmasına müsaade veriliyor?
Şayet sahiden bu biçimde bir ihtimal kelam konusu ise, liderin çalışanlarına, “Rakamlarla oynayın” talimatı vermesine gerek yok demektir.
TÜİK enflasyon oranını her ayın üçüncü günü açıklıyor.
Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası nasıl evvelki aylarda yanlış yaptığını dün verdiği kararla kabul etmiş ise, TÜİK de Şubat ayının üçüncü günü açıklayacağı bu aya ilişkin enflasyon oranını rastgele bir yanlışı akla getirmeyecek bir ek titizlikle hesaplayabilir.
Hiç kimsede en küçük kuşkuya yer bırakmayacak bir titizlikle…
Kuruma olan inancı 100 üzerinden 100’e çıkartacak bir titizlikle…
Liderin açık yüreklilikle sorulara verdiği yanıtlar beni bu biçimde bir beklentiye sürükledi.
Umarım istifa etmez, umarım gelecek ay kendisinden beklenen titizlik açıklayacakları orana yansır…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.