İngiliz basını, Rusya’ya ekonomik savaş açıldığını yazdı
Tüm dünya 40 günden çok bir müddetdir gözlerini Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan krize çevirdi.
Bir türlü uzlaşmaya varamayan taraflar içinde müzakereler devam ederken, Rusya’ya uygulanan yaptırımlar da artıyor.
Devletlerin büyük bir kesitinin dayanağını alan Ukrayna karşısında Rusya, yaptırımlarla baş etmek durumunda kalan bir ülke haline geldi.
Finansı silah haline getirdiler
İngiliz Financial Times gazetesi de, Rusya’ya uygulanan bu yaptırımlara ait farklı bir yorum getirdi. İngiliz basını, Rusya’ya uygulananların birer yaptırımdan çok ‘finansın silah haline getirilmesi’ uygulaması olduğunu yazdı.
Rusya’ya yönelik yeni tip ekonomik savaş olarak bedellendirilen bu durumda, dolar ve başka batı para ünitelerinin düşmanlarına karşı silah haline getirildiği söz edildi.
Askeri seçenekler olmayınca finansal yaptırıma başvuruldu
Kelam konusu makalede ABD’de seçmenlerin son 20 yıldaki askeri müdahalelerden sıkıldığına dikkat çekilerek “Askeri yahut diplomatik seçeneklerin masada olmadığı durumda yaptırımlar (artan düzeyde finansal yaptırımlar) ulusal güvenlik siyasetlerinde ana tercih haline geldi” denildi.
Yazının devamı…
Yazı şöyle devam etti:
“ABD’nin son 20 yılda finansal yaptırımları oluşturmasına değerli role sahip Beyaz Saray eski yetkililerinden Juan Zarate Rusya’ya uygulanan yaptırımlarla ilgili “Bu tam kapasite bir kaygı ve şok uygulaması. Rus ticari ve finansal sisteminin fişini çekmek için bundan fazlasını hayal edemezsiniz” dedi.
Finansın silah haline getirilmesi milletlerarası siyaset ve iktisat için değerli manalar barındırıyor. Soğuk Savaş daha sonrası oluşan bir hayli var iseyım artık aksine dönmüş durumda. Bir vakit içinder globalleşme eski düşmanların birbirine muhtaçlığını artıracak bir ağ olduğu için çatışmaları önleyen bir bariyer olarak sunuluyordu. Artık bir savaş alanı haline geldi.
Finansal yaptırımlar gücünü ABD Doları’nın yaygınlığından alıyor. Dolar ticarette ve memleketler arası ödemelerde dünyanın en hayli kullanılan para ünitesi ve ABD finansal piyasaları dünyanın en büyük derinliğine sahip.
“İlk kere bir savaşın modülü oldu”
Bunun kararı olarak dolara erişimi olmadan finansal kurumların, merkez bankalarının ve hatta şirketlerin faaliyet göstermesi fazlaca sıkıntı bir hale geliyor. ABD daha evvel de Kuzey Kore, İran ve Venezuela Merkez Bankalarına yaptırım uygulamıştı. Lakin bunlar büyük oranda milletlerarası finansal sistemden izoleydi. Rusya Merkez Bankası’na yönelik yaptırımlarla bu silah birinci sefer bir ana iktisada yönelik olarak kullanıldı, ayrıyeten birinci defa de bir savaşın kesimi oldu.
Riskleri birlikteinde getiriyor
“normal olarak bu biçimde bir yaklaşım birlikteinde büyük riskleri getiriyor. Merkez bankalarına yönelik yaptırımlar doların finansal piyasalardaki hakimiyetine karşı bir reaksiyon yaratabilir. Savaşın birinci 5 haftası sonunda Rus Rublesi kayıplarını telafi etti ve Rus hükümeti yaptırımları aşacak yollar bulacağını deklare etti.
ABD Lideri Joe Biden da mart sonunda Polonya’da yaptığı konuşmada “Bu ekonomik yaptırımlar yeni tip bir devlet siyaseti anlayışını ortaya koyuyor. Yaptırımlar askeri güçle yarışı bir tesire yol açabilir.” dedi.
11 Eylül 2001 daha sonrasında ABD Afganistan’ı işgal edip, Saddam Hüseyin’i devirmek için Irak’a girerken tıpkı anda ‘küresel finans polisi’ olmasını sağlayacak güçler geliştirdi.
11 Eylül akınlarından daha sonra birkaç hafta içerisinde Bush idaresi Hazine’ye kara para aklamaya karışmış tüm finansal kurumları ABD finansal sisteminin haricinde bırakma yetkisi verdi. Bush o devir yaptığı açıklamada teröristlerin mali kaynaklarını kurutmayı hedeflediklerini belirtti.
Swift atağı
Kelam konusu yetkiyi veren yasanın birinci maksadı ise enteresan bir biçimde Ukrayna olmuştu. ABD Hazinesi 2002’de Rus organize hata örgütleri tarafınca kullanılan Ukrayna bankalarına ihtarda bulundu. Bunun kararı olarak devrin Ukrayna hükümeti kara parayla uğraş için karşı yeni yasalar hazırladı. Bunun yanında ABD Hazinesi milletlerarası para transferi sitemi Swift’ten terör şüphelilerinin hareketleriyle ilgili bilgi talep etmeye başladı.
El-Kaide ile çaba için oluşturulan bu araçlar, sonrasındasında daha büyük bir amaç için kullanıldı: İran. O periyot ABD’nin birinci Terörizm ve Mali İstihbarattan sorumlu Hazine Bakan Yardımcısı nazaranvine getirilen Stuart Levey misyonundan ayrıldıktan daha sonra yaptığı açıklamada “Bush ABD’nin her türlü ticari yaptırımı uyguladığını ve elinde İran’a yönelik bir baskı ögesi kalmadığından şikayet ediyordu. Bunun üzerine takımımı topladım ve ‘Biz bu araçları daha kullanmaya başlamadık. Haydi Bush’a İran’a karşı kullanabileceği bir şeyler verelim’ dedim.” sözlerini kullandı.
ABD hazinesinin alandaki gücü
Bunun üzerine ABD İran’ın memleketler arası finansal sisteme erişimini engellemek için atılımlar yapmaya başladı. Levey, sessizce Avrupa bankalarına İran rejimiyle bağlı şahısların ayrıntılarını iletmeye başladı. Avrupa hükümetleri bir ABD’li yetkilinin bankalarına talimat vermesinden nefret ediyordu. Fakat ABD Hazinesi’yle kimse zıt düşmek istemiyordu.
Obama devrinde ise hükümet üzerinde nükleer programı sebebiyle İran’a askeri müdahalede bulunması tarafında bir baskı vardı. ABD ise İran Merkez Bankası’na yaptırım uygulama sonucu aldı. Stuart Levey bu yaptırımın yarattığı baskı yardımıyla 2015 muahedesinin imzalanabildiğini söylemiş oldu.
Merkez Bankaları yalnızca para basıp bankacılık sistemini takip etmez. Kriz vakit içinderında paralarının bedelini koruyarak yahut gerekli ithal malların ödemesini yaparak hayati bir ekonomik tampon oluşturabilir.
Rusya 2014’re Kırım’ı işgal etmesinin akabinde ABD yaptırımlarından korunmak için resmi rezervlerini büyük ölçüde artırdı ve buna ‘Rus kalesi’ ismi takıldı. Lakin uygulanan yaptırımlar Rusya Merkez Bankası’nın ekonomiyi destekleme imkanını yok etti.
ABD ve Avrupa’nın uyguladığı yaptırımlar içerisinde bir ironiyi de barındırıyor. Yaklaşık 50 yıldır Avrupalı önderler ABD Doları’nın memleketler arası tesirini eleştiriyordu. Ukrayna’daki savaşın en dikkat alımlı ögelerinden birisi Avrupa’nın ABD ile ne kadar yakın çalışmak istediği oldu. Batı istihbaratı Putin’in Ukrayna’yı işgal için hazırlıklara başladığı bilgisi alınınca kasım ayında yaptırım hazırlıkları başladı. Biden Hazine Bakanı Yellen’den gerekli planları hazırlamasını istedi. Üst seviye bir Beyaz Saray yetkilisi ABD’li yetkililerin yaptırımlar hazırlanırken Avrupalı mevkidaşlarıyla haftada ortalama 10-15 saat görüştüklerini belirtti.
Ne olacağı çabucak hemen netleşmedi
Batının yaptırımları değerli bir beraberlik ortaya khalbuki da eksiklikleri de bulunuyor. Örneğin Rusya ne yaparsa yaptırımların sona ereceği çabucak hemen net bir biçimde açıklanmadı. Bu da sonrasındasındaki tarihler için bir politik strateji oluşturmayı zorlaştırıyor. Burada emel Rusya’ya kısa vadeli bir acı vererek savaş gayretlerini köreltmek mi yoksa daha uzun vadeli bir denetim mu sağlanmak isteniyor?
İşe yaradıklarında bile yaptırımların sonuç vermesi uzun bir vakit alır. Yaşanan krizin tesirleri ise orantısız bir biçimde Avrupa’da daha hayli hissediliyor. Avrupa şu ana kadar Rusya’dan petrol ve gaz ithalatına ambargo uygulama konusunda isteksiz davrandı. Lakin Rus askerlerinin gerçekleştirdiği vahşet manzaralarının ortaya çıkmasıyla bu ülkeden kömür ithalatını yasaklayan yeni yaptırımlar deklare etti.
Önümüzdeki haftalar ve aylarda Putin ekonomik zorluklar yaşayan Rus halkını saldıran taraf değil mağdur olduğuna ikna etmeye çalışacak. Çin, Hindistan ve Brezilya üzere potansiyel olarak batı yaptırımlarını aşması için yardım edebilecek ülkeler için Putin ABD Doları’nın hakimiyeti konusunda daha derin bir soruyu gündeme getirecek: Hala ABD’ye güvenebilir misin?”
Tüm dünya 40 günden çok bir müddetdir gözlerini Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan krize çevirdi.
Bir türlü uzlaşmaya varamayan taraflar içinde müzakereler devam ederken, Rusya’ya uygulanan yaptırımlar da artıyor.
Devletlerin büyük bir kesitinin dayanağını alan Ukrayna karşısında Rusya, yaptırımlarla baş etmek durumunda kalan bir ülke haline geldi.
Finansı silah haline getirdiler
İngiliz Financial Times gazetesi de, Rusya’ya uygulanan bu yaptırımlara ait farklı bir yorum getirdi. İngiliz basını, Rusya’ya uygulananların birer yaptırımdan çok ‘finansın silah haline getirilmesi’ uygulaması olduğunu yazdı.
Rusya’ya yönelik yeni tip ekonomik savaş olarak bedellendirilen bu durumda, dolar ve başka batı para ünitelerinin düşmanlarına karşı silah haline getirildiği söz edildi.
Askeri seçenekler olmayınca finansal yaptırıma başvuruldu
Kelam konusu makalede ABD’de seçmenlerin son 20 yıldaki askeri müdahalelerden sıkıldığına dikkat çekilerek “Askeri yahut diplomatik seçeneklerin masada olmadığı durumda yaptırımlar (artan düzeyde finansal yaptırımlar) ulusal güvenlik siyasetlerinde ana tercih haline geldi” denildi.
Yazının devamı…
Yazı şöyle devam etti:
“ABD’nin son 20 yılda finansal yaptırımları oluşturmasına değerli role sahip Beyaz Saray eski yetkililerinden Juan Zarate Rusya’ya uygulanan yaptırımlarla ilgili “Bu tam kapasite bir kaygı ve şok uygulaması. Rus ticari ve finansal sisteminin fişini çekmek için bundan fazlasını hayal edemezsiniz” dedi.
Finansın silah haline getirilmesi milletlerarası siyaset ve iktisat için değerli manalar barındırıyor. Soğuk Savaş daha sonrası oluşan bir hayli var iseyım artık aksine dönmüş durumda. Bir vakit içinder globalleşme eski düşmanların birbirine muhtaçlığını artıracak bir ağ olduğu için çatışmaları önleyen bir bariyer olarak sunuluyordu. Artık bir savaş alanı haline geldi.
Finansal yaptırımlar gücünü ABD Doları’nın yaygınlığından alıyor. Dolar ticarette ve memleketler arası ödemelerde dünyanın en hayli kullanılan para ünitesi ve ABD finansal piyasaları dünyanın en büyük derinliğine sahip.
“İlk kere bir savaşın modülü oldu”
Bunun kararı olarak dolara erişimi olmadan finansal kurumların, merkez bankalarının ve hatta şirketlerin faaliyet göstermesi fazlaca sıkıntı bir hale geliyor. ABD daha evvel de Kuzey Kore, İran ve Venezuela Merkez Bankalarına yaptırım uygulamıştı. Lakin bunlar büyük oranda milletlerarası finansal sistemden izoleydi. Rusya Merkez Bankası’na yönelik yaptırımlarla bu silah birinci sefer bir ana iktisada yönelik olarak kullanıldı, ayrıyeten birinci defa de bir savaşın kesimi oldu.
Riskleri birlikteinde getiriyor
“normal olarak bu biçimde bir yaklaşım birlikteinde büyük riskleri getiriyor. Merkez bankalarına yönelik yaptırımlar doların finansal piyasalardaki hakimiyetine karşı bir reaksiyon yaratabilir. Savaşın birinci 5 haftası sonunda Rus Rublesi kayıplarını telafi etti ve Rus hükümeti yaptırımları aşacak yollar bulacağını deklare etti.
ABD Lideri Joe Biden da mart sonunda Polonya’da yaptığı konuşmada “Bu ekonomik yaptırımlar yeni tip bir devlet siyaseti anlayışını ortaya koyuyor. Yaptırımlar askeri güçle yarışı bir tesire yol açabilir.” dedi.
11 Eylül 2001 daha sonrasında ABD Afganistan’ı işgal edip, Saddam Hüseyin’i devirmek için Irak’a girerken tıpkı anda ‘küresel finans polisi’ olmasını sağlayacak güçler geliştirdi.
11 Eylül akınlarından daha sonra birkaç hafta içerisinde Bush idaresi Hazine’ye kara para aklamaya karışmış tüm finansal kurumları ABD finansal sisteminin haricinde bırakma yetkisi verdi. Bush o devir yaptığı açıklamada teröristlerin mali kaynaklarını kurutmayı hedeflediklerini belirtti.
Swift atağı
Kelam konusu yetkiyi veren yasanın birinci maksadı ise enteresan bir biçimde Ukrayna olmuştu. ABD Hazinesi 2002’de Rus organize hata örgütleri tarafınca kullanılan Ukrayna bankalarına ihtarda bulundu. Bunun kararı olarak devrin Ukrayna hükümeti kara parayla uğraş için karşı yeni yasalar hazırladı. Bunun yanında ABD Hazinesi milletlerarası para transferi sitemi Swift’ten terör şüphelilerinin hareketleriyle ilgili bilgi talep etmeye başladı.
El-Kaide ile çaba için oluşturulan bu araçlar, sonrasındasında daha büyük bir amaç için kullanıldı: İran. O periyot ABD’nin birinci Terörizm ve Mali İstihbarattan sorumlu Hazine Bakan Yardımcısı nazaranvine getirilen Stuart Levey misyonundan ayrıldıktan daha sonra yaptığı açıklamada “Bush ABD’nin her türlü ticari yaptırımı uyguladığını ve elinde İran’a yönelik bir baskı ögesi kalmadığından şikayet ediyordu. Bunun üzerine takımımı topladım ve ‘Biz bu araçları daha kullanmaya başlamadık. Haydi Bush’a İran’a karşı kullanabileceği bir şeyler verelim’ dedim.” sözlerini kullandı.
ABD hazinesinin alandaki gücü
Bunun üzerine ABD İran’ın memleketler arası finansal sisteme erişimini engellemek için atılımlar yapmaya başladı. Levey, sessizce Avrupa bankalarına İran rejimiyle bağlı şahısların ayrıntılarını iletmeye başladı. Avrupa hükümetleri bir ABD’li yetkilinin bankalarına talimat vermesinden nefret ediyordu. Fakat ABD Hazinesi’yle kimse zıt düşmek istemiyordu.
Obama devrinde ise hükümet üzerinde nükleer programı sebebiyle İran’a askeri müdahalede bulunması tarafında bir baskı vardı. ABD ise İran Merkez Bankası’na yaptırım uygulama sonucu aldı. Stuart Levey bu yaptırımın yarattığı baskı yardımıyla 2015 muahedesinin imzalanabildiğini söylemiş oldu.
Merkez Bankaları yalnızca para basıp bankacılık sistemini takip etmez. Kriz vakit içinderında paralarının bedelini koruyarak yahut gerekli ithal malların ödemesini yaparak hayati bir ekonomik tampon oluşturabilir.
Rusya 2014’re Kırım’ı işgal etmesinin akabinde ABD yaptırımlarından korunmak için resmi rezervlerini büyük ölçüde artırdı ve buna ‘Rus kalesi’ ismi takıldı. Lakin uygulanan yaptırımlar Rusya Merkez Bankası’nın ekonomiyi destekleme imkanını yok etti.
ABD ve Avrupa’nın uyguladığı yaptırımlar içerisinde bir ironiyi de barındırıyor. Yaklaşık 50 yıldır Avrupalı önderler ABD Doları’nın memleketler arası tesirini eleştiriyordu. Ukrayna’daki savaşın en dikkat alımlı ögelerinden birisi Avrupa’nın ABD ile ne kadar yakın çalışmak istediği oldu. Batı istihbaratı Putin’in Ukrayna’yı işgal için hazırlıklara başladığı bilgisi alınınca kasım ayında yaptırım hazırlıkları başladı. Biden Hazine Bakanı Yellen’den gerekli planları hazırlamasını istedi. Üst seviye bir Beyaz Saray yetkilisi ABD’li yetkililerin yaptırımlar hazırlanırken Avrupalı mevkidaşlarıyla haftada ortalama 10-15 saat görüştüklerini belirtti.
Ne olacağı çabucak hemen netleşmedi
Batının yaptırımları değerli bir beraberlik ortaya khalbuki da eksiklikleri de bulunuyor. Örneğin Rusya ne yaparsa yaptırımların sona ereceği çabucak hemen net bir biçimde açıklanmadı. Bu da sonrasındasındaki tarihler için bir politik strateji oluşturmayı zorlaştırıyor. Burada emel Rusya’ya kısa vadeli bir acı vererek savaş gayretlerini köreltmek mi yoksa daha uzun vadeli bir denetim mu sağlanmak isteniyor?
İşe yaradıklarında bile yaptırımların sonuç vermesi uzun bir vakit alır. Yaşanan krizin tesirleri ise orantısız bir biçimde Avrupa’da daha hayli hissediliyor. Avrupa şu ana kadar Rusya’dan petrol ve gaz ithalatına ambargo uygulama konusunda isteksiz davrandı. Lakin Rus askerlerinin gerçekleştirdiği vahşet manzaralarının ortaya çıkmasıyla bu ülkeden kömür ithalatını yasaklayan yeni yaptırımlar deklare etti.
Önümüzdeki haftalar ve aylarda Putin ekonomik zorluklar yaşayan Rus halkını saldıran taraf değil mağdur olduğuna ikna etmeye çalışacak. Çin, Hindistan ve Brezilya üzere potansiyel olarak batı yaptırımlarını aşması için yardım edebilecek ülkeler için Putin ABD Doları’nın hakimiyeti konusunda daha derin bir soruyu gündeme getirecek: Hala ABD’ye güvenebilir misin?”