Beykozlu
New member
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, ekonomik problemlerin aşılmasında, öngörülebilirliği sağlamanın, özgür piyasa dinamiklerine güvenmenin, kararlı ve sabırlı duruşun anahtar olduğunu vurgulayarak, “Ben bir itimat artışı olduğunu ve birinci adımının gerçekleşmeye başladığını görüyorum.” dedi. Ortan ayrıyeten Türkiye iktisadında kur ve enflasyon tarafındaki baskının yapısal bir sorun olduğunu ve bu sorunun çarçabuk çözülebilecek bir durumda olmadığını aktardı.
Bankanın 97. kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla açıklama yapan Ortan, dünya ve Türkiye iktisadına ait değerlendirmelerde bulundu.
Salgın devrinin ekonomik ve toplumsal yaşantıya tesirlerine işaret eden Ortan, bu vakitte ülkelerin borçluluk oranlarının değerli ölçüde arttığını, likidite bolluğu oluştuğunu, bunun enflasyona niye olduğunu lakin dünyada likidite bolluğundan eşit biçimde yararlanılmadığını söylemiş oldu. Bunun oluşturduğu kıymetli risk ögelerinin nasıl yönetileceği, siyasetleri nasıl etkileyeceği konusunun ehemmiyet kazandığını vurgulayan Ortan, şöyleki devam etti:
“Kaynakların topyekun seferber edildiği bu biçimde bir müddetçte verimliliğin nerelerde arttığı, verimsizliğin nerelerde oluştuğu, ekonomik, finansal problemlerle istihdam ve gelir dağılımı üzere toplumsal sıkıntıların nasıl, nerede, ne biçimde dengeleneceği kıymet kazandı. Bu bahisler, ekonomik olduğu kadar toplumsal manada da dikkatli hareket edilmesi gereken, riskler barındıran konular. Nasıl sıhhat konusunda bir bilim şurası oluşturulduysa pandemiden çıkışla ilgili de ülkelerin bir ekonomik istişare şurası oluşturarak bu konseylerin teklifleri doğrultusunda hareket etmelerinin faydalı olacağını düşünüyorum. Akademi dünyası ile endüstricinin, üreticinin ve finansal aktörlerin buluştuğu, fikir verenlerle bunu icraata dönüştürecek bireylerin bir ortaya geldiği, ortak akılla neler yapılması gerektiğine dair tekliflerin sunulduğu bir model ile pandemi sürecinden çıkış sağlanabilir. Alışılmış ki en son olarak buna karar verecek olan siyasi iradedir.”
“Fed, yerinde, yavuz kararlarla ekonomiyi destekleyerek en az hasarla bugüne gelinmesine öncülük etti”
Hakan Ortan, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) izlediği siyasetlere ait değerlendirmede bulunurken, Fed’in, daha salgın başlarken epey süratli hareket ettiğini, global kriz deneyiminden de faydalanarak yerinde, yavuz kararlarla ekonomiyi destekleyerek en az hasarla bugüne gelinmesine öncülük ettiğini kaydetti.
“Hakkını vermek lazım, Fed, global krizde olduğu üzere bu bahiste da herkestilk evvel birinci adımı attı. Avrupa Merkez Bankası ve başka merkez bankaları onu takip etti” diyen Ortan, Fed’in şu anda kelamlı yönlendirmeleriyle bir daha başka merkez bankalarına öncülük ettiğini söylemiş oldu.
Ortan, devamla şunları kaydetti:
“Kelamlı yönlendirmeleriyle fazlaca net bir biçimde; ‘şu anda enflasyonun yüksek olduğu ancak enflasyonun yükselmesine niye olan sürecin durduğu ve devam etmeyeceği, bu doğrultuda yüksek enflasyonu süreksiz olarak gördükleri ve radikal bir aksiyon almalarına gerek olmadığı’ konusunda kuvvetli bir sinyal verdi. bu biçimdece varlık alımı programının azaltılması konusunun önümüzdeki devirde tartışılabileceğini söyleyerek piyasaları sakinleştirmeyi başardı. Bu durumun, herkese vakit kazandırdığını ve her ülkeye kendi ortasında düzeltmesi gereken problemler açısından fırsat yarattığını düşünüyorum. Fakat bu imkanlar ebediyen sürmeyecek. Fed de bir süre daha sonra çıkış stratejisinin daha net irtibatını yaparak varlık alım programını azaltmak ve daha sonrasında da faiz artırımına gitmek durumunda kalacaktır. bu biçimde da yönetmemiz gereken kıymetli riskler kapıda bizi bekliyor demektir. Bu riskler gerçekleşmeden, hala vaktimiz varken, bizim bir an evvelce tedbirlerimizi almamız ve yeni konjonktüre hazırlanmamız gerektiğine inanıyorum.”
“Bir itimat artışı olduğunu görüyorum”
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Ortan, Türkiye iktisadında kur ve enflasyon tarafındaki baskının yapısal bir sorun olarak varlığını sürdürdüğünü vurguladı.
Kur ve enflasyon üstündeki baskıyı çarçabuk çözebilecek durumda olunmadığını belirten Ortan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Zira bunlar, yapısal sıkıntılarımıza işaret ediyor. 2013’ten bu yana baktığımızda, birtakım kimi bize has niçinlerle birtakım kimi da global niçinlerle döviz kurlarında çeşitli ataklar yaşadık. Döviz kurlarındaki ataklar, kurlardan fiyatlara geçiş etkisinin güçlenmesine niye oluyor. Artan döviz kuru geçişkenliğinin yanı sıra kuvvetli tüketim iştahımız ve ithal girdiye bağımlılığımız süratli büyümeye çalıştığımız devirlerde enflasyondaki yükselişi de birlikteinde getiriyor. Global ölçekte emtia fiyatlarındaki artış da enflasyonist sürecin yönetilmesini daha güç hale getiriyor.
Nisan ayında genel müdürlük bakılırsavimi devraldıktan daha sonra verdiğim röportajda, ekonomik zorlukların nasıl aşılacağının reçetesi sorulduğunda ‘kararlı ve istikrarlı bir duruşun, öngörülebilirliğin ve özgür piyasa dinamiklerine güvenmenin önemine’ vurgu yapmıştım, bunlara gereksinimimiz olduğunu söylemiştim. Bugün de hala tıpkı fikirdeyim. Öngörülebilirliği sağlamanın, kararlı ve sabırlı duruşun ve özgür piyasa dinamiklerine güvenmenin bu reçetenin anahtarı olduğunu düşünüyorum. Bu hususta da ara kat etmeye başladığımızı büyük bir memnuniyetle görüyorum. Zira mart ve nisan ayları, her şeyin fazlaca süratli değiştiği bir periyottu. O günden bugüne iktisat siyaseti idaresi açısından büyük bir değişikliğin olmadığı, sıkı para siyasetinin korunması suretiyle risklerin yönetilmesinin amaçlandığı bir devir yaşadık. Buna aşılama konusundaki olumlu gelişmeler de eşlik etti, aşılama süreci hızlandı. Okulların yüz yüze eğitimle açılacağı konusu net ve kuvvetli bir biçimde söz edildi. Cari süreçler istikrarının; ihracatın artması ve turizm gelirlerinin yeniden ivmelenmesiyle birlikte lehimize olacağını; cari istikrarın daha olumlu seyrettiği bir konjonktürde Merkez Bankası’nın bir daha rezerv biriktirme fırsatı bulacağı bir döneme geçeceğimizi düşünüyorum. Yatırımcı; ekonomik parametrelere bakan, ekonomik parametreleri pahalandıran ve enflasyonda bir düşüş eğilimi görmeden faiz oranlarını indirmeyen bir Merkez Bankası olduğunu hissetti. ‘Merkez Bankası Lideri değişince sanki para siyasetinde bir gevşeme olur mu’ kaygısı yatıştı. Bu değerli bir test süreciydi, bu süreçten geçer not aldığımızı düşünüyorum. ötürüsıyla ben bir inanç artışı olduğunu ve birinci adımın gerçekleşmeye başladığını görüyorum. Burada sabırlı duruşun devam etmesinin fazlaca kıymetli olduğunun altını çizmek istiyorum.“
“Fırsatı kaçırmamak, heba etmemek gerekiyor”
Hakan Ortan, enflasyondaki mevcut yüzde 19’luk düzeye rağmen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafınca yayımlanan Piyasa İştirakçileri Anketi’ne bakılırsa ağustosta 12 ay daha sonrasına ait tüketici enflasyonu beklentisinin temmuza nazaran düşüş kaydederek yüzde 12,48 olduğunu hatırlattı.
Bu güzelleşmenin, epey hudutlu olmakla bir arada dikkate paha olduğunu vurgulayan Ortan, “Mevcut duruşumuz bozulmaz devam ederse baz etkisinin de katkısıyla enflasyonu bu yılın sonunda yüzde 16, gelecek sene de yüzde 12-13 düzeylerinde gorebiliriz. Beklemeden birtakım kararların alınması durumunda; o noktada artık kimse bir reçete veremez, reçete verilemeyecek yerlere gelebiliriz. Bu niçinle ben bu sonlu güzelleşmenin değerli olduğunu düşünüyorum. Evet, istek edilen ölçüde olmayabilir lakin sürdürülebilir ve istikrarlı büyüme ile istihdam yaratılması, faiz oranlarının gerilemesi, üreticinin desteklenmesi, finansman yükünün hafifçeletilmesi, yeni yatırımların önünün açılması ve olumlu bir iklime dönülmesi konusunda bir fırsat görüyorum. Umarım bu fırsatı bu kere kaçırmayız, yeterli kıymetlendiririz. Fırsatı kaçırmamak, heba etmemek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ortan, sabır gösterilmeden kararlar alınması durumunda ise yenidendan birebir şeylerin sil baştan yaşanabileceğine dikkati çekti.
Sene başında, ülke iktisadının bu yıl yüzde 3,5 büyüyeceğini öngördüklerini, bu öngörüyü en az yüzde 6 olacak biçimde revize ettiklerini belirten Ortan, enflasyonda süratli bir düşüş olmayacağı lakin son çeyrekte baz tesirine bağlı bir düşüş görüleceği ve sene sonunda enflasyonun yüzde 16’ya ineceği beklentisinde olduklarını söylemiş oldu.
Bunun Merkez Bankası’na faiz oranlarında indirim imkanı sağlayacağını vurgulayan Ortan, “Piyasaların bunu fiyatladığını düşünüyorum. Sürpriz bir şey olmayacak. bu türlü faizin indirildiği, piyasa ile çatışmayan ve faiz indiriminin kurlarda artışa niye olmadığı bir konjonktürün; hepimize moral vereceğini, izleyen periyotta enflasyonun aşağı taraflı hareketinin hızlanmasına imkan sağlayacak yolu açacağını düşünüyorum. Yüksek faiz ortamından bankalar olarak bizlerin de şikayetçi olduğumuzun altını çizmek istiyorum. Zira biz kredilerimizi ortalama 3 yıl vadeli veriyoruz, öte yandan mevduatın vadesi 1-2 ay civarında. Bu demek oluyor ki geçen sene düşük faiz ortamında verdiğimiz kredileri, mevcut durum prestijiyle her ay yüzde 19’dan fonluyoruz.” sözlerini kullandı.
“Sabırlı hal, yapısal ıslahatlara da prestij kazandıracaktır”
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, Türkiye’de bir periyot üzerinde fazlaca konuşulan yapısal ıslahatlara dair de şu yorumu yaptı:
“Yapısal ıslahatları, program olarak epey hoş açıklıyoruz lakin takibini yapmıyoruz. ‘Yapısal reform’ diyorsanız, nereden baksanız en az bir yıl boyunca o işlerin hayata geçmesinden sorumlu olacak bireylerin o işlerle meşgul olması, birebir kararlılıkla hususun üzerine gitmesi ve sonuçlarını almak için de beklemesi gerekir. Ancak biz o yapısal dediğimiz reformlardan hiç sabır göstermeden sonuç bekliyoruz, kısa müddette sonuç gelmiyor diye vazgeçtiğimizde de hepsi yarım kalıyor, yapamıyoruz. O niçinle siyasetlerde sabırlı hal yapısal ıslahatlara da prestij kazandıracaktır. Bankalar bu mevzuda etki edecekse bunu, yapısal dönüşüme katkı sağlayacak biçimde kaynaklarının tarafını değiştirerek yapar. Örneğin, üretici ve ihracatçıların tesisini yerinde gorerek yeni yatırımlarını teşvik ediyor, tüm finansmanı en uygun biçimde sağlıyor, proje bazında geri dönüş sürecini kıymetlendirerek kaynaklarımızı istikrarlı büyüme için seferber ediyoruz. Kaynakları buraya özgülediğimiz için tüketim tarafına daha az dayanak sağlıyoruz. bu biçimdece iç talebin yavaşlamasıyla birlikte dezenflasyonist sürece de katkıda bulunuyoruz. Ben izlenen siyasetlerin sonuç vereceğine inanıyorum. Zira hepimizin menfaati, hepimizin çıkarı ülke iktisadının güzelleşmesinden geçiyor. Bunun olmadığı durumda kazanan olmaz. Ülkenin kazanamadığı bir yerde, kişisel olarak kazanan birilerinin olacağını sanmıyorum. Bu ülkenin kazanması gerekir. Bunun için de her kurum evvela kendi üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli. Bir banka ise finansman kaynaklarını bu hedefle kullanmalı, bu gayeyle müşterisini desteklemeli diye düşünüyorum. aslına bakarsan her kurum görevini layıkıyla yerine getirirse fotoğraf tabiatıyla tamamlanır. İş Bankası olarak bu bahiste örnek bir davranış sergilediğimize inanıyorum. Gerek birinci çeyrek bilanço neticelerimızda gerek birinci yarıyıldaki neticelerimızda bunun bu biçimde olduğunu, kaynakları nerelere kullandığımıza baktığınızda epeyce net bir biçimde goreceksiniz.”
“Sorunlu krediler tarafında ek bir bozulma, ek bir risk görmüyorum”
Hakan Ortan, bankacılık kesiminin faal kalitesinde bir güzelleşme olduğunu, sıkıntılı krediler tarafında ek bir bozulma ve ek bir risk görmediğini vurguladı.
Sıkıntıların artmadığını, bilakis meselelerin çözüldüğünü ve o çözümlenen problemlerle kredilerin bir daha yapılandırıldığını anlatan Ortan, “Yapılandırılmış olan krediler, müşteriye işlerinin yine karlı hale gelmesi konusunda değerli bir vakit kazandırıyor. ötürüsıyla vatandaşımıza, vatandaşımızın işine ve karlılığına yansıması için gereken süreyi ödemesiz bir devir olarak belirleyip, işinin düzgünleşme suratına bakılırsa taksitleri ayarlayıp, sahiden sorunun kalmadığı bir noktada anapara ödemelerine başlayacağı bir modelin ortaya konabilmiş olması epey değerli.” dedi.
Sermaye yeterliliği konusuna da değinen Ortan, sermaye yeterlilik oranının hala yasal hudutların hayli üzerinde seyrettiğini, ötürüsıyla bankaların hem kuvvetli likiditesi tıpkı vakitte kuvvetli sermayesi olduğunu söylemiş oldu.
Ortan, “Sermayelerin azaldığı bir periyotta tahlil, öz kaynak karlılığının enflasyon oranına gelmesi, hatta enflasyonun üzerine çıkması. Bu, enflasyon yüzde 19 düzeyinde iken mümkün olmaz lakin enflasyon düşer öz kaynak karlılığı da artarsa yeniden bankaların sermaye biriktirdiği, sermayesini büyüttüğü bir periyoda, istikrara geleceğimizi düşünüyorum. Umarım bunu sağlar, bunu görürüz.” diye konuştu.
“Bankacılığa, bankalara, bankacılara hürmet duyulmasını sağlamamız gerekiyor”
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, bankacılık dalının uygunlaştırılması gereken alanlarına ait ise şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu bahiste bilhassa şunu söylemek istiyorum; bankacılık anlayışı daha insan odaklı hale getirilmeli. Bu, bizim değerli bir sorumluluğumuz. Çalışanlarımızın ve müşterilerimizin refahını artırmak, istihdam azaltan değil, istihdamı artıran yaklaşımlar benimsemek, müşterilerin işlerinin gelişmenine salt finansal açıdan değil, danışmanlık açısından da katkıda bulunmak konusunda bankalar olarak hayli şey yapmamız gerekiyor. Bankacılığa, bankalara, bankacılara hürmet duyulmasını sağlamamız gerekiyor. Bugüne kadar her işte insanı merkeze alan ve ‘önce insan’ yaklaşımı ile hareket eden bir banka olarak, bu hususta dala öncü olacağımızı düşünüyorum. Beşere yaklaşım, insanı merkeze alma konusunda bankaların katedeceği bir ara var. bu vakitte bunun da sağlanması gerekiyor. Ben bankacılık mesleğinin saygınlığı, bankacıların saygınlığı açısından toplum nezdinde algının kesinlikle geliştirilmesi gerektiğine inanıyorum. Bu da bir daha kelamla olmaz, icraatla olur. Dal olarak bunu da muvaffakiyetle yapacağımıza inanıyorum.”
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, “97 yıl evvel 2 şube, 37 çalışanla çıkılan seyahatte bugün ulaştığımız teknoloji düzeyi ile geleceğe hazır; hizmet sunma anlayışımız ile yalnızca Türkiye ölçeğinde değil, dünya ölçeğinde de kıymetli bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.” dedi.
Bankanın 97. kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla AA muhabirine açıklama yapan Ortan, bir asra yaklaşan geçmişi bulunan İş Bankası’nın, 26 Ağustos 2024’te 100. yılını kutlayacağını hatırlattı.
Ortan, İş Bankası’nın ülke iktisadına kazandırdıklarına dair şunları söylemiş oldu:
“İş Bankası, ülkemiz için evvela iktisadi bağımsızlığı tabir eder. İş Bankası, bir banka olmanın fazlaca ötesinde, ülkemiz için fazlaca özel manalar taşıyan bir Cumhuriyet kurumudur. Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafınca kurulan, Celal Bayar’ın birinci genel müdür olduğu İş Bankası, siyasi bağımsızlığın fakat iktisadi bağımsızlıkla perçinlenebileceği inancıyla yola çıkmış bir kurum. Ulusal iktisadın inşa edilmesinde hayli değerli sorumluluklar üstlenmiş; ülkemiz iktisadına binlerce fabrika, işletme, müteşebbis ve milyonlarca yeni istihdam kazandırmıştır. Geçmişten bu vakte camdan dokumacılığa, dokumadan şeker fabrikalarına kadar bir fazlaca alandaki iştirakimizle iktisada katkı sağlamışız. ötürüsıyla kuruluşumuzda üstlendiğimiz ulusal iktisadın desteklenmesi rolünün layıkıyla yerine getirildiğine inanıyorum. Bunun müşterilerimizde ve kamuoyunda karşılığının olduğunu, gönüllerde İş Bankası’nın farklı bir yeri bulunduğunu görüyorum, hissediyorum.”
Ortan, İş Bankası’nın, sorumlu bankacılık anlayışı ve “zeka, dikkat, iffet, metotlu çalışma” prensiplerini uygulayarak nereye gelebileceğini, 97 yılın akabinde nasıl hala genç, dinamik kalabileceğini, dalın öncüsü olabileceğini gösterdiğini kaydetti.
İş Bankası’nın, sahip olduğu kaynakları en hakikat alanlara tahsis ederken, hem gerçek manada bir bankacılık duruşu sergilediğini tıpkı vakitte dijitalleşme ve teknolojiyi en yanlışsız biçimde kullanma konusunda kesime liderlik ettiğini belirten Ortan, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“İlk internet bankacılığı, taşınabilir bankacılık, karekodla para çekme, karekodla ödeme, blokzincir üzerinden dış ticaret süreci gerçekleştirmek üzere bir epey yeniliğe imza atan bu kurum, kumbara ve Bankamatik üzere artık kendisiyle özdeşleşmiş birfazlaca finansal eseri de bölüme kazandırdı. Ayrıyeten, sermaye piyasalarından sigortacılığa, teşebbüs ve risk sermayesinden finansal kiralamaya, inovasyondan Sanayi 4.0’a kadar Şişecam, Anadolu Sigorta, Anadolu Hayat, İş Yatırım, Softtech üzere bir hayli alanda dalında önder iştirakler kazandırdı. Bunların hepsi en az İş Bankası kadar pahalı markalar. 97 yıl evvel 2 şube, 37 çalışanla çıkılan seyahatte bugün ulaştığımız teknoloji düzeyiyle geleceğe hazır; hizmet sunma anlayışımız ile yalnızca Türkiye ölçeğinde değil, dünya ölçeğinde de değerli bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.”
“Mobil bankacılığı kullanan faal müşteri sayımız 9,5 milyon”
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, salgın devrinde bankacılık süreçlerinde dijital kanalların kullanmasındaki artışa dair şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pandeminin çabucak başında 7,8 milyon olan taşınabilir bankacılığı kullanan etkin müşteri sayımız bugünlerde 9,5 milyona çıktı. İkinci çeyrekte hem yeni açılan TL vadeli mevduat hesaplarının birebir vakitte kullandırılan gereksinim kredilerinin yüzde 87’den çoksı dijital kanallardan gerçekleşti. Bu sayılar, hakikaten son derece çarpıcı. bu vakitte dijital kanaldaki en kıymetli yenilik, banka müşterisi olmak için şubeye gidilmesine gerek kalınmaması ve uzaktan müşteri ediniminin başlaması oldu. Bu, iş yapış prosedürlerinde epeyce radikal değişiklikleri birlikteinde getirecek. Yeni müşterilerimizin yüzde 40’a yakınını dijital kanallardan ediniyoruz. Bu sayıların gitgide daha da artacağını düşünüyorum.”
“Ödeme sistemleri, tarım, ihracat, girişimcilik odaklanacağımız alanlar”
Hakan Ortan, banka olarak gelecek süreçte odaklanacakları alanlara ait de bilgi verdi.
Ödeme sistemleri alanında önder olmayı hedeflediklerini, ıslak imzaların atılmayacağı, tüm iş ve finans döngülerinin dijital platformlar üzerinde gerçekleşeceği “görünmez bankacılığa” örnek olacak eser ve hizmetleri müşterilerle buluşturacaklarını aktaran Ortan, çiftçilere yönelik olarak tarım, teknoloji ve finansı birleştiren alanlarda yeni proje ve eserler sunacaklarını bildirdi.
Ortan, “Bu alanda İmece Taşınabilir epeyce kuvvetli bir eserimiz. Bu eserimizin daha da yaygınlaşacağını düşünüyorum. Ayrıyeten, üretici ile tüketicinin buluştuğu, epeyce özel tasarımı ve kurgusu olan Tarım İhtisas Şubesi, İş Bankası Tarım Pazar Yerleri goreceksiniz. Ödeme sistemlerini bu yerlere ustalıkla entegre edeceğiz.” diye konuştu.
Teşebbüs bankacılığının odaklandıkları bir öteki alan olduğunu vurgulayan Ortan, Türkiye’de girişimcilik üzerinden bir büyüme kıssası yazılabileceğini, İş Bankası’nın da teşebbüs bankacılığı ve teşebbüs ekosistemi konusunda aktifliğini sürdüreceğini kaydetti.
Ortan, girişimcilerin yanında olmaya devam edeceklerini, girişimcilik konusunda da özel bir ihtisas şubesi açacaklarını bildirdi.
Üretim ve ihracat alanında hem üreticinin tıpkı vakitte ihracatçının desteklenmesi, yalnızca finansal açıdan değil, işlerinin dijitale taşınması, kolaylaştırılması konusunda da İş Bankası’nın öncü olacağını belirten Ortan, “Genel çerçeve prestijiyle geleceğin bankası, geleceğin çalışanları ve müşteri tecrübesi konusunda sıradışı bir bankacılık anlayışı nazaranceğiz.” dedi.
“Kripto paralar Bu alana fazlaca süratli düzenlemeler getirilmeli, şeffaflık sağlanmalı”
Kripto paralara dair de görüşlerini aktaran Ortan, tüm dünyada kripto paralar, dijital varlıklar ve dijital paralar konusunda evvela düzenlemelerin yapılması, yatırımcıların, vatandaşların korunduğundan emin olunduktan daha sonra bunlara ait projeler geliştirilmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Bu alana değerli ölçüde para akışı olduğuna dikkati çeken Ortan, bunları yok sayıp, insanları yazgısıyla baş başa bırakmakla ya da yasaklamakla ara katedilemeyeceğini söylemiş oldu.
Bu alana epeyce süratli bir biçimde düzenlemeler getirilmesi, şeffaflığın sağlanması, fiyat oynaklıklarının azaltılması, yatırım yapan insanların büyük kayıplarla müsabakasının önüne geçilmesi gerektiğini belirten Ortan, şunları kaydetti:
“Bir banka genel müdürü olarak, bilgisayar dünyasının ortasından gelen, dijital projeleri yöneten, Türkiye’de birinci internet bankacılığını yapan, taşınabilir ödeme, taşınabilir bankacılık uygulamalarını direkt kodlayan bir insan olarak bu dünyanın karşısında olmam olağan olarak mümkün değil. Siber risklerin fazlaca fazla olduğu, düzenlemelerin yeteriz kaldığı, finansal okuryazarlık üzere teknoloji okuryazarlığının da zayıf olduğu bir ortamda, vatandaşları korumak ismine ilgili düzenlemeler yapılmadan bu alana para yatırılmaması, aksi takdirde önemli kayıplarla karşılaşılabileceği istikametinde ihtarlar yapmıştım. Benim bu istikametiyle ikazlarım, kimi bölümlerce bu hususta yanlışsız vizyonda olunmaması, bu gelişmelerin hakikat okunmaması üzere yorumlanabildi. İkaz yapmam niçiniyle güya bunun karşısındaymışım üzere bir algı oluşmasını istemem. Ancak beşerler fazlaca fazla düşünmeden, ekip fiyat üzere, taraf fiyat üzere bir bahsin ya bir tarafında ya başka tarafındaymış üzere davranıyor. halbuki mevzuyu teknoloji açısından, finansın geleceği açısından değerli bulup bu alandaki eksiklikleri gidermek için uyardığımızın anlaşılması gerekiyor. Yoksa aracı kurumlar batıyor, banker faciası üzere kurumlar yok oluyor, vatandaşın parası kayboluyor. bu biçimde yasak geliyor, daha sonra tekrar ortalık duruluyor. Bu sefer yasaklarla baş başa kalıyoruz.“
Ortan, bu alanları, şuurlu bir biçimde, hem finansal okuryazarlığı hem teknoloji okuryazarlığını artırarak vatandaşların yatırımlarını hakikat yönlendirmek, yanlışsız kanalize etmek gerektiğini söylemiş oldu.
Daha evvel bu alanlara, düzenleme yapılmadan girilmemesi görüşünde olduğunu hatırlatan Ortan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Fakat bu bahiste aracılık eden kurumların anti şeffaf yapılarını, bir gecede nasıl yok olduklarını ve insanımızın nasıl mağdur olduğunu görür görmez üzülüyor, sağlam bir kurum olarak en azından müşteriyi sahipsiz bırakmamak ismine, yanlışsız biçimde ve mevcut düzenlemelerin elverdiği ölçüde bu alana girip, en azından kurtarabildiğimiz kadar yatırımcıyı inançlı bir alana çekmenin sorumluluğunu hissediyorum. Zira durup düzenlemeleri bekledikçe, mağduriyetin önüne geçemeyiz ancak hiç şayet olmazsa mağduriyeti azaltma ismine bu işin nasıl olması gerektiğini, ne olması gerektiğini ortaya koyabiliriz. Otorite ile birlikte çalışarak düzenlemeyi peşi sıra getirebiliriz. Banka olarak bu biçimde bir değişikliğe gidebiliriz ve bu alanlarda da bizi bir daha öncü olarak gorebilirsiniz. Bizim bunları yapmamız hiç çok kolay. Zira biz Çin’de, Silikon Vadisi’nde iki inovasyon ofisi olan; buralarda, daha evvel Coinbase’i yaratan, Çin’deki dijital parayı yaratan insanları istihdam eden bir kurumuz. Bizim için bu dünyada kuralların gerektirdiği biçimde yer almak, yalnızca 2 aylık bir sıkıntıdır.”
“Sürdürülebilirlik moda bir kavram üzere ele alınmamalı, aksiyonlarla, hareketlerle içi doldurulmalı”
Sürdürülebilirlik konusuna dair de görüşlerini aktaran Ortan, son günlerde yaşanan orman yangınları ve sel felaketlerinin; sürdürülebilirlik konusunun aslında ne kadar hayati bir mevzu olduğunu, global ısınma ve iklim değişikliği denildiğinde bunun beşere nasıl dokunabildiğini fazlaca acı bir biçimde gösterdiğini kaydetti.
Yangın ve sellerde hayatını yitirenlerin tüm yakınlarına ve Türkiye’ye başsağlığı dileyen Ortan, “Yalnızca insanlarımızı kaybetmedik. Ağaçlarımızı, ormanlarda yaşayan canlıları kaybettik. Onların yüreğimizi sızlatan, gözlerimizi dolduran hallerini gördük. ötürüsıyla bundan daha sonra sürdürülebilirlik sıkıntısına, o imgeleri izleyen, bunu yaşayan her insanın fazlaca daha farklı yaklaşacağını düşünüyorum.” dedi.
Ortan, sürdürülebilirliğin moda bir kavram olarak ele alınmaması gerektiğini, bunun “dünyada yaşamanın ve gelecek kuşaklara dünyayı aldığımız üzere bırakma sorumluluğunun bir kesimi” olduğunu vurguladı.
Bu bahisteki halin direkt aksiyonla gösterilmesi gereken bir alan olduğunu söz eden Ortan, “Kavramları lisanımıza doluyoruz, konuşuyoruz ve o kavramın içini boşaltıyoruz. Bu bahiste bence herkes hareketleriyle, aksiyonlarıyla kavramın içini doldurmalıdır. Biz hususa bu biçimde yaklaşıyoruz.” diye konuştu.
“2020 yılında, Birleşmiş Milletler Etraf Programı Finans Teşebbüsü üyesi olduk ve Sorumlu Bankacılık Prensipleri’ni imzaladık. İklim üstündeki direkt etkilerimizi yönetmek üzere, bilimsel bilgilerden hareketle karbon-nötr olmaya giden yolda emisyon azaltım amaçlarımızı ortaya koyduk. Bu kapsamda, İş Bankası olarak bugün prestijiyle faaliyet noktalarımızın tamamında tedariki mümkün ise yenilenebilir güç kullanıyoruz. 10 milyon doların üstündeki tüm krediler ve yatırım kredilerinin çevresel ve toplumsal risk değerlendirmesini yapıyoruz. Artık kredi tahsis, risk idaresi üzere işlevlerimizde etraf mühendisi istihdam ediyoruz. Bugün İş Bankası’nın toplam güç üretim projeleri portföyünün yüzde 72’sinden çoksı yenilenebilir güçten oluşuyor. ötürüsıyla yenilenebilir güç, pak güç konusunda finansal kaynaklarımızı seferber etmiş durumdayız. Her yeni eser geliştirme sürecinde eserin sürdürülebilirlik maksadına hizmet etmesini odağımızda tutuyoruz. Yeşil tahvil, güneş kredisi, TEMA Etraf Fonu, TEMA Kart üzere eserlerle de bankamız eser portföyünü zenginleştiriyoruz.”
Ortan, İş Bankası olarak sürdürülebilirlik odağına yalnızca finansal sürdürülebilirliğin değil, kurumların en kıymetli sermayesi olan insanın alınması gerektiğine inandıklarını söylemiş oldu.
Hem müşterilere işlerini bu çerçevede yürütmeleri için dayanak olduklarını birebir vakitte sorumluluklarını, ödevlerini yerine getirerek onlara örnek olmak için gayret sarf ettiklerini anlatan Ortan, “Artık konuşarak fikir verme değil, yaparak ilham verme devrindeyiz.” dedi. (AA)
Bankanın 97. kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla açıklama yapan Ortan, dünya ve Türkiye iktisadına ait değerlendirmelerde bulundu.
Salgın devrinin ekonomik ve toplumsal yaşantıya tesirlerine işaret eden Ortan, bu vakitte ülkelerin borçluluk oranlarının değerli ölçüde arttığını, likidite bolluğu oluştuğunu, bunun enflasyona niye olduğunu lakin dünyada likidite bolluğundan eşit biçimde yararlanılmadığını söylemiş oldu. Bunun oluşturduğu kıymetli risk ögelerinin nasıl yönetileceği, siyasetleri nasıl etkileyeceği konusunun ehemmiyet kazandığını vurgulayan Ortan, şöyleki devam etti:
“Kaynakların topyekun seferber edildiği bu biçimde bir müddetçte verimliliğin nerelerde arttığı, verimsizliğin nerelerde oluştuğu, ekonomik, finansal problemlerle istihdam ve gelir dağılımı üzere toplumsal sıkıntıların nasıl, nerede, ne biçimde dengeleneceği kıymet kazandı. Bu bahisler, ekonomik olduğu kadar toplumsal manada da dikkatli hareket edilmesi gereken, riskler barındıran konular. Nasıl sıhhat konusunda bir bilim şurası oluşturulduysa pandemiden çıkışla ilgili de ülkelerin bir ekonomik istişare şurası oluşturarak bu konseylerin teklifleri doğrultusunda hareket etmelerinin faydalı olacağını düşünüyorum. Akademi dünyası ile endüstricinin, üreticinin ve finansal aktörlerin buluştuğu, fikir verenlerle bunu icraata dönüştürecek bireylerin bir ortaya geldiği, ortak akılla neler yapılması gerektiğine dair tekliflerin sunulduğu bir model ile pandemi sürecinden çıkış sağlanabilir. Alışılmış ki en son olarak buna karar verecek olan siyasi iradedir.”
“Fed, yerinde, yavuz kararlarla ekonomiyi destekleyerek en az hasarla bugüne gelinmesine öncülük etti”
Hakan Ortan, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) izlediği siyasetlere ait değerlendirmede bulunurken, Fed’in, daha salgın başlarken epey süratli hareket ettiğini, global kriz deneyiminden de faydalanarak yerinde, yavuz kararlarla ekonomiyi destekleyerek en az hasarla bugüne gelinmesine öncülük ettiğini kaydetti.
“Hakkını vermek lazım, Fed, global krizde olduğu üzere bu bahiste da herkestilk evvel birinci adımı attı. Avrupa Merkez Bankası ve başka merkez bankaları onu takip etti” diyen Ortan, Fed’in şu anda kelamlı yönlendirmeleriyle bir daha başka merkez bankalarına öncülük ettiğini söylemiş oldu.
Ortan, devamla şunları kaydetti:
“Kelamlı yönlendirmeleriyle fazlaca net bir biçimde; ‘şu anda enflasyonun yüksek olduğu ancak enflasyonun yükselmesine niye olan sürecin durduğu ve devam etmeyeceği, bu doğrultuda yüksek enflasyonu süreksiz olarak gördükleri ve radikal bir aksiyon almalarına gerek olmadığı’ konusunda kuvvetli bir sinyal verdi. bu biçimdece varlık alımı programının azaltılması konusunun önümüzdeki devirde tartışılabileceğini söyleyerek piyasaları sakinleştirmeyi başardı. Bu durumun, herkese vakit kazandırdığını ve her ülkeye kendi ortasında düzeltmesi gereken problemler açısından fırsat yarattığını düşünüyorum. Fakat bu imkanlar ebediyen sürmeyecek. Fed de bir süre daha sonra çıkış stratejisinin daha net irtibatını yaparak varlık alım programını azaltmak ve daha sonrasında da faiz artırımına gitmek durumunda kalacaktır. bu biçimde da yönetmemiz gereken kıymetli riskler kapıda bizi bekliyor demektir. Bu riskler gerçekleşmeden, hala vaktimiz varken, bizim bir an evvelce tedbirlerimizi almamız ve yeni konjonktüre hazırlanmamız gerektiğine inanıyorum.”
“Bir itimat artışı olduğunu görüyorum”
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Ortan, Türkiye iktisadında kur ve enflasyon tarafındaki baskının yapısal bir sorun olarak varlığını sürdürdüğünü vurguladı.
Kur ve enflasyon üstündeki baskıyı çarçabuk çözebilecek durumda olunmadığını belirten Ortan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Zira bunlar, yapısal sıkıntılarımıza işaret ediyor. 2013’ten bu yana baktığımızda, birtakım kimi bize has niçinlerle birtakım kimi da global niçinlerle döviz kurlarında çeşitli ataklar yaşadık. Döviz kurlarındaki ataklar, kurlardan fiyatlara geçiş etkisinin güçlenmesine niye oluyor. Artan döviz kuru geçişkenliğinin yanı sıra kuvvetli tüketim iştahımız ve ithal girdiye bağımlılığımız süratli büyümeye çalıştığımız devirlerde enflasyondaki yükselişi de birlikteinde getiriyor. Global ölçekte emtia fiyatlarındaki artış da enflasyonist sürecin yönetilmesini daha güç hale getiriyor.
Nisan ayında genel müdürlük bakılırsavimi devraldıktan daha sonra verdiğim röportajda, ekonomik zorlukların nasıl aşılacağının reçetesi sorulduğunda ‘kararlı ve istikrarlı bir duruşun, öngörülebilirliğin ve özgür piyasa dinamiklerine güvenmenin önemine’ vurgu yapmıştım, bunlara gereksinimimiz olduğunu söylemiştim. Bugün de hala tıpkı fikirdeyim. Öngörülebilirliği sağlamanın, kararlı ve sabırlı duruşun ve özgür piyasa dinamiklerine güvenmenin bu reçetenin anahtarı olduğunu düşünüyorum. Bu hususta da ara kat etmeye başladığımızı büyük bir memnuniyetle görüyorum. Zira mart ve nisan ayları, her şeyin fazlaca süratli değiştiği bir periyottu. O günden bugüne iktisat siyaseti idaresi açısından büyük bir değişikliğin olmadığı, sıkı para siyasetinin korunması suretiyle risklerin yönetilmesinin amaçlandığı bir devir yaşadık. Buna aşılama konusundaki olumlu gelişmeler de eşlik etti, aşılama süreci hızlandı. Okulların yüz yüze eğitimle açılacağı konusu net ve kuvvetli bir biçimde söz edildi. Cari süreçler istikrarının; ihracatın artması ve turizm gelirlerinin yeniden ivmelenmesiyle birlikte lehimize olacağını; cari istikrarın daha olumlu seyrettiği bir konjonktürde Merkez Bankası’nın bir daha rezerv biriktirme fırsatı bulacağı bir döneme geçeceğimizi düşünüyorum. Yatırımcı; ekonomik parametrelere bakan, ekonomik parametreleri pahalandıran ve enflasyonda bir düşüş eğilimi görmeden faiz oranlarını indirmeyen bir Merkez Bankası olduğunu hissetti. ‘Merkez Bankası Lideri değişince sanki para siyasetinde bir gevşeme olur mu’ kaygısı yatıştı. Bu değerli bir test süreciydi, bu süreçten geçer not aldığımızı düşünüyorum. ötürüsıyla ben bir inanç artışı olduğunu ve birinci adımın gerçekleşmeye başladığını görüyorum. Burada sabırlı duruşun devam etmesinin fazlaca kıymetli olduğunun altını çizmek istiyorum.“
“Fırsatı kaçırmamak, heba etmemek gerekiyor”
Hakan Ortan, enflasyondaki mevcut yüzde 19’luk düzeye rağmen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafınca yayımlanan Piyasa İştirakçileri Anketi’ne bakılırsa ağustosta 12 ay daha sonrasına ait tüketici enflasyonu beklentisinin temmuza nazaran düşüş kaydederek yüzde 12,48 olduğunu hatırlattı.
Bu güzelleşmenin, epey hudutlu olmakla bir arada dikkate paha olduğunu vurgulayan Ortan, “Mevcut duruşumuz bozulmaz devam ederse baz etkisinin de katkısıyla enflasyonu bu yılın sonunda yüzde 16, gelecek sene de yüzde 12-13 düzeylerinde gorebiliriz. Beklemeden birtakım kararların alınması durumunda; o noktada artık kimse bir reçete veremez, reçete verilemeyecek yerlere gelebiliriz. Bu niçinle ben bu sonlu güzelleşmenin değerli olduğunu düşünüyorum. Evet, istek edilen ölçüde olmayabilir lakin sürdürülebilir ve istikrarlı büyüme ile istihdam yaratılması, faiz oranlarının gerilemesi, üreticinin desteklenmesi, finansman yükünün hafifçeletilmesi, yeni yatırımların önünün açılması ve olumlu bir iklime dönülmesi konusunda bir fırsat görüyorum. Umarım bu fırsatı bu kere kaçırmayız, yeterli kıymetlendiririz. Fırsatı kaçırmamak, heba etmemek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ortan, sabır gösterilmeden kararlar alınması durumunda ise yenidendan birebir şeylerin sil baştan yaşanabileceğine dikkati çekti.
Sene başında, ülke iktisadının bu yıl yüzde 3,5 büyüyeceğini öngördüklerini, bu öngörüyü en az yüzde 6 olacak biçimde revize ettiklerini belirten Ortan, enflasyonda süratli bir düşüş olmayacağı lakin son çeyrekte baz tesirine bağlı bir düşüş görüleceği ve sene sonunda enflasyonun yüzde 16’ya ineceği beklentisinde olduklarını söylemiş oldu.
Bunun Merkez Bankası’na faiz oranlarında indirim imkanı sağlayacağını vurgulayan Ortan, “Piyasaların bunu fiyatladığını düşünüyorum. Sürpriz bir şey olmayacak. bu türlü faizin indirildiği, piyasa ile çatışmayan ve faiz indiriminin kurlarda artışa niye olmadığı bir konjonktürün; hepimize moral vereceğini, izleyen periyotta enflasyonun aşağı taraflı hareketinin hızlanmasına imkan sağlayacak yolu açacağını düşünüyorum. Yüksek faiz ortamından bankalar olarak bizlerin de şikayetçi olduğumuzun altını çizmek istiyorum. Zira biz kredilerimizi ortalama 3 yıl vadeli veriyoruz, öte yandan mevduatın vadesi 1-2 ay civarında. Bu demek oluyor ki geçen sene düşük faiz ortamında verdiğimiz kredileri, mevcut durum prestijiyle her ay yüzde 19’dan fonluyoruz.” sözlerini kullandı.
“Sabırlı hal, yapısal ıslahatlara da prestij kazandıracaktır”
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, Türkiye’de bir periyot üzerinde fazlaca konuşulan yapısal ıslahatlara dair de şu yorumu yaptı:
“Yapısal ıslahatları, program olarak epey hoş açıklıyoruz lakin takibini yapmıyoruz. ‘Yapısal reform’ diyorsanız, nereden baksanız en az bir yıl boyunca o işlerin hayata geçmesinden sorumlu olacak bireylerin o işlerle meşgul olması, birebir kararlılıkla hususun üzerine gitmesi ve sonuçlarını almak için de beklemesi gerekir. Ancak biz o yapısal dediğimiz reformlardan hiç sabır göstermeden sonuç bekliyoruz, kısa müddette sonuç gelmiyor diye vazgeçtiğimizde de hepsi yarım kalıyor, yapamıyoruz. O niçinle siyasetlerde sabırlı hal yapısal ıslahatlara da prestij kazandıracaktır. Bankalar bu mevzuda etki edecekse bunu, yapısal dönüşüme katkı sağlayacak biçimde kaynaklarının tarafını değiştirerek yapar. Örneğin, üretici ve ihracatçıların tesisini yerinde gorerek yeni yatırımlarını teşvik ediyor, tüm finansmanı en uygun biçimde sağlıyor, proje bazında geri dönüş sürecini kıymetlendirerek kaynaklarımızı istikrarlı büyüme için seferber ediyoruz. Kaynakları buraya özgülediğimiz için tüketim tarafına daha az dayanak sağlıyoruz. bu biçimdece iç talebin yavaşlamasıyla birlikte dezenflasyonist sürece de katkıda bulunuyoruz. Ben izlenen siyasetlerin sonuç vereceğine inanıyorum. Zira hepimizin menfaati, hepimizin çıkarı ülke iktisadının güzelleşmesinden geçiyor. Bunun olmadığı durumda kazanan olmaz. Ülkenin kazanamadığı bir yerde, kişisel olarak kazanan birilerinin olacağını sanmıyorum. Bu ülkenin kazanması gerekir. Bunun için de her kurum evvela kendi üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli. Bir banka ise finansman kaynaklarını bu hedefle kullanmalı, bu gayeyle müşterisini desteklemeli diye düşünüyorum. aslına bakarsan her kurum görevini layıkıyla yerine getirirse fotoğraf tabiatıyla tamamlanır. İş Bankası olarak bu bahiste örnek bir davranış sergilediğimize inanıyorum. Gerek birinci çeyrek bilanço neticelerimızda gerek birinci yarıyıldaki neticelerimızda bunun bu biçimde olduğunu, kaynakları nerelere kullandığımıza baktığınızda epeyce net bir biçimde goreceksiniz.”
“Sorunlu krediler tarafında ek bir bozulma, ek bir risk görmüyorum”
Hakan Ortan, bankacılık kesiminin faal kalitesinde bir güzelleşme olduğunu, sıkıntılı krediler tarafında ek bir bozulma ve ek bir risk görmediğini vurguladı.
Sıkıntıların artmadığını, bilakis meselelerin çözüldüğünü ve o çözümlenen problemlerle kredilerin bir daha yapılandırıldığını anlatan Ortan, “Yapılandırılmış olan krediler, müşteriye işlerinin yine karlı hale gelmesi konusunda değerli bir vakit kazandırıyor. ötürüsıyla vatandaşımıza, vatandaşımızın işine ve karlılığına yansıması için gereken süreyi ödemesiz bir devir olarak belirleyip, işinin düzgünleşme suratına bakılırsa taksitleri ayarlayıp, sahiden sorunun kalmadığı bir noktada anapara ödemelerine başlayacağı bir modelin ortaya konabilmiş olması epey değerli.” dedi.
Sermaye yeterliliği konusuna da değinen Ortan, sermaye yeterlilik oranının hala yasal hudutların hayli üzerinde seyrettiğini, ötürüsıyla bankaların hem kuvvetli likiditesi tıpkı vakitte kuvvetli sermayesi olduğunu söylemiş oldu.
Ortan, “Sermayelerin azaldığı bir periyotta tahlil, öz kaynak karlılığının enflasyon oranına gelmesi, hatta enflasyonun üzerine çıkması. Bu, enflasyon yüzde 19 düzeyinde iken mümkün olmaz lakin enflasyon düşer öz kaynak karlılığı da artarsa yeniden bankaların sermaye biriktirdiği, sermayesini büyüttüğü bir periyoda, istikrara geleceğimizi düşünüyorum. Umarım bunu sağlar, bunu görürüz.” diye konuştu.
“Bankacılığa, bankalara, bankacılara hürmet duyulmasını sağlamamız gerekiyor”
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, bankacılık dalının uygunlaştırılması gereken alanlarına ait ise şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu bahiste bilhassa şunu söylemek istiyorum; bankacılık anlayışı daha insan odaklı hale getirilmeli. Bu, bizim değerli bir sorumluluğumuz. Çalışanlarımızın ve müşterilerimizin refahını artırmak, istihdam azaltan değil, istihdamı artıran yaklaşımlar benimsemek, müşterilerin işlerinin gelişmenine salt finansal açıdan değil, danışmanlık açısından da katkıda bulunmak konusunda bankalar olarak hayli şey yapmamız gerekiyor. Bankacılığa, bankalara, bankacılara hürmet duyulmasını sağlamamız gerekiyor. Bugüne kadar her işte insanı merkeze alan ve ‘önce insan’ yaklaşımı ile hareket eden bir banka olarak, bu hususta dala öncü olacağımızı düşünüyorum. Beşere yaklaşım, insanı merkeze alma konusunda bankaların katedeceği bir ara var. bu vakitte bunun da sağlanması gerekiyor. Ben bankacılık mesleğinin saygınlığı, bankacıların saygınlığı açısından toplum nezdinde algının kesinlikle geliştirilmesi gerektiğine inanıyorum. Bu da bir daha kelamla olmaz, icraatla olur. Dal olarak bunu da muvaffakiyetle yapacağımıza inanıyorum.”
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, “97 yıl evvel 2 şube, 37 çalışanla çıkılan seyahatte bugün ulaştığımız teknoloji düzeyi ile geleceğe hazır; hizmet sunma anlayışımız ile yalnızca Türkiye ölçeğinde değil, dünya ölçeğinde de kıymetli bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.” dedi.
Bankanın 97. kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla AA muhabirine açıklama yapan Ortan, bir asra yaklaşan geçmişi bulunan İş Bankası’nın, 26 Ağustos 2024’te 100. yılını kutlayacağını hatırlattı.
Ortan, İş Bankası’nın ülke iktisadına kazandırdıklarına dair şunları söylemiş oldu:
“İş Bankası, ülkemiz için evvela iktisadi bağımsızlığı tabir eder. İş Bankası, bir banka olmanın fazlaca ötesinde, ülkemiz için fazlaca özel manalar taşıyan bir Cumhuriyet kurumudur. Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafınca kurulan, Celal Bayar’ın birinci genel müdür olduğu İş Bankası, siyasi bağımsızlığın fakat iktisadi bağımsızlıkla perçinlenebileceği inancıyla yola çıkmış bir kurum. Ulusal iktisadın inşa edilmesinde hayli değerli sorumluluklar üstlenmiş; ülkemiz iktisadına binlerce fabrika, işletme, müteşebbis ve milyonlarca yeni istihdam kazandırmıştır. Geçmişten bu vakte camdan dokumacılığa, dokumadan şeker fabrikalarına kadar bir fazlaca alandaki iştirakimizle iktisada katkı sağlamışız. ötürüsıyla kuruluşumuzda üstlendiğimiz ulusal iktisadın desteklenmesi rolünün layıkıyla yerine getirildiğine inanıyorum. Bunun müşterilerimizde ve kamuoyunda karşılığının olduğunu, gönüllerde İş Bankası’nın farklı bir yeri bulunduğunu görüyorum, hissediyorum.”
Ortan, İş Bankası’nın, sorumlu bankacılık anlayışı ve “zeka, dikkat, iffet, metotlu çalışma” prensiplerini uygulayarak nereye gelebileceğini, 97 yılın akabinde nasıl hala genç, dinamik kalabileceğini, dalın öncüsü olabileceğini gösterdiğini kaydetti.
İş Bankası’nın, sahip olduğu kaynakları en hakikat alanlara tahsis ederken, hem gerçek manada bir bankacılık duruşu sergilediğini tıpkı vakitte dijitalleşme ve teknolojiyi en yanlışsız biçimde kullanma konusunda kesime liderlik ettiğini belirten Ortan, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“İlk internet bankacılığı, taşınabilir bankacılık, karekodla para çekme, karekodla ödeme, blokzincir üzerinden dış ticaret süreci gerçekleştirmek üzere bir epey yeniliğe imza atan bu kurum, kumbara ve Bankamatik üzere artık kendisiyle özdeşleşmiş birfazlaca finansal eseri de bölüme kazandırdı. Ayrıyeten, sermaye piyasalarından sigortacılığa, teşebbüs ve risk sermayesinden finansal kiralamaya, inovasyondan Sanayi 4.0’a kadar Şişecam, Anadolu Sigorta, Anadolu Hayat, İş Yatırım, Softtech üzere bir hayli alanda dalında önder iştirakler kazandırdı. Bunların hepsi en az İş Bankası kadar pahalı markalar. 97 yıl evvel 2 şube, 37 çalışanla çıkılan seyahatte bugün ulaştığımız teknoloji düzeyiyle geleceğe hazır; hizmet sunma anlayışımız ile yalnızca Türkiye ölçeğinde değil, dünya ölçeğinde de değerli bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.”
“Mobil bankacılığı kullanan faal müşteri sayımız 9,5 milyon”
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, salgın devrinde bankacılık süreçlerinde dijital kanalların kullanmasındaki artışa dair şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pandeminin çabucak başında 7,8 milyon olan taşınabilir bankacılığı kullanan etkin müşteri sayımız bugünlerde 9,5 milyona çıktı. İkinci çeyrekte hem yeni açılan TL vadeli mevduat hesaplarının birebir vakitte kullandırılan gereksinim kredilerinin yüzde 87’den çoksı dijital kanallardan gerçekleşti. Bu sayılar, hakikaten son derece çarpıcı. bu vakitte dijital kanaldaki en kıymetli yenilik, banka müşterisi olmak için şubeye gidilmesine gerek kalınmaması ve uzaktan müşteri ediniminin başlaması oldu. Bu, iş yapış prosedürlerinde epeyce radikal değişiklikleri birlikteinde getirecek. Yeni müşterilerimizin yüzde 40’a yakınını dijital kanallardan ediniyoruz. Bu sayıların gitgide daha da artacağını düşünüyorum.”
“Ödeme sistemleri, tarım, ihracat, girişimcilik odaklanacağımız alanlar”
Hakan Ortan, banka olarak gelecek süreçte odaklanacakları alanlara ait de bilgi verdi.
Ödeme sistemleri alanında önder olmayı hedeflediklerini, ıslak imzaların atılmayacağı, tüm iş ve finans döngülerinin dijital platformlar üzerinde gerçekleşeceği “görünmez bankacılığa” örnek olacak eser ve hizmetleri müşterilerle buluşturacaklarını aktaran Ortan, çiftçilere yönelik olarak tarım, teknoloji ve finansı birleştiren alanlarda yeni proje ve eserler sunacaklarını bildirdi.
Ortan, “Bu alanda İmece Taşınabilir epeyce kuvvetli bir eserimiz. Bu eserimizin daha da yaygınlaşacağını düşünüyorum. Ayrıyeten, üretici ile tüketicinin buluştuğu, epeyce özel tasarımı ve kurgusu olan Tarım İhtisas Şubesi, İş Bankası Tarım Pazar Yerleri goreceksiniz. Ödeme sistemlerini bu yerlere ustalıkla entegre edeceğiz.” diye konuştu.
Teşebbüs bankacılığının odaklandıkları bir öteki alan olduğunu vurgulayan Ortan, Türkiye’de girişimcilik üzerinden bir büyüme kıssası yazılabileceğini, İş Bankası’nın da teşebbüs bankacılığı ve teşebbüs ekosistemi konusunda aktifliğini sürdüreceğini kaydetti.
Ortan, girişimcilerin yanında olmaya devam edeceklerini, girişimcilik konusunda da özel bir ihtisas şubesi açacaklarını bildirdi.
Üretim ve ihracat alanında hem üreticinin tıpkı vakitte ihracatçının desteklenmesi, yalnızca finansal açıdan değil, işlerinin dijitale taşınması, kolaylaştırılması konusunda da İş Bankası’nın öncü olacağını belirten Ortan, “Genel çerçeve prestijiyle geleceğin bankası, geleceğin çalışanları ve müşteri tecrübesi konusunda sıradışı bir bankacılık anlayışı nazaranceğiz.” dedi.
“Kripto paralar Bu alana fazlaca süratli düzenlemeler getirilmeli, şeffaflık sağlanmalı”
Kripto paralara dair de görüşlerini aktaran Ortan, tüm dünyada kripto paralar, dijital varlıklar ve dijital paralar konusunda evvela düzenlemelerin yapılması, yatırımcıların, vatandaşların korunduğundan emin olunduktan daha sonra bunlara ait projeler geliştirilmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Bu alana değerli ölçüde para akışı olduğuna dikkati çeken Ortan, bunları yok sayıp, insanları yazgısıyla baş başa bırakmakla ya da yasaklamakla ara katedilemeyeceğini söylemiş oldu.
Bu alana epeyce süratli bir biçimde düzenlemeler getirilmesi, şeffaflığın sağlanması, fiyat oynaklıklarının azaltılması, yatırım yapan insanların büyük kayıplarla müsabakasının önüne geçilmesi gerektiğini belirten Ortan, şunları kaydetti:
“Bir banka genel müdürü olarak, bilgisayar dünyasının ortasından gelen, dijital projeleri yöneten, Türkiye’de birinci internet bankacılığını yapan, taşınabilir ödeme, taşınabilir bankacılık uygulamalarını direkt kodlayan bir insan olarak bu dünyanın karşısında olmam olağan olarak mümkün değil. Siber risklerin fazlaca fazla olduğu, düzenlemelerin yeteriz kaldığı, finansal okuryazarlık üzere teknoloji okuryazarlığının da zayıf olduğu bir ortamda, vatandaşları korumak ismine ilgili düzenlemeler yapılmadan bu alana para yatırılmaması, aksi takdirde önemli kayıplarla karşılaşılabileceği istikametinde ihtarlar yapmıştım. Benim bu istikametiyle ikazlarım, kimi bölümlerce bu hususta yanlışsız vizyonda olunmaması, bu gelişmelerin hakikat okunmaması üzere yorumlanabildi. İkaz yapmam niçiniyle güya bunun karşısındaymışım üzere bir algı oluşmasını istemem. Ancak beşerler fazlaca fazla düşünmeden, ekip fiyat üzere, taraf fiyat üzere bir bahsin ya bir tarafında ya başka tarafındaymış üzere davranıyor. halbuki mevzuyu teknoloji açısından, finansın geleceği açısından değerli bulup bu alandaki eksiklikleri gidermek için uyardığımızın anlaşılması gerekiyor. Yoksa aracı kurumlar batıyor, banker faciası üzere kurumlar yok oluyor, vatandaşın parası kayboluyor. bu biçimde yasak geliyor, daha sonra tekrar ortalık duruluyor. Bu sefer yasaklarla baş başa kalıyoruz.“
Ortan, bu alanları, şuurlu bir biçimde, hem finansal okuryazarlığı hem teknoloji okuryazarlığını artırarak vatandaşların yatırımlarını hakikat yönlendirmek, yanlışsız kanalize etmek gerektiğini söylemiş oldu.
Daha evvel bu alanlara, düzenleme yapılmadan girilmemesi görüşünde olduğunu hatırlatan Ortan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Fakat bu bahiste aracılık eden kurumların anti şeffaf yapılarını, bir gecede nasıl yok olduklarını ve insanımızın nasıl mağdur olduğunu görür görmez üzülüyor, sağlam bir kurum olarak en azından müşteriyi sahipsiz bırakmamak ismine, yanlışsız biçimde ve mevcut düzenlemelerin elverdiği ölçüde bu alana girip, en azından kurtarabildiğimiz kadar yatırımcıyı inançlı bir alana çekmenin sorumluluğunu hissediyorum. Zira durup düzenlemeleri bekledikçe, mağduriyetin önüne geçemeyiz ancak hiç şayet olmazsa mağduriyeti azaltma ismine bu işin nasıl olması gerektiğini, ne olması gerektiğini ortaya koyabiliriz. Otorite ile birlikte çalışarak düzenlemeyi peşi sıra getirebiliriz. Banka olarak bu biçimde bir değişikliğe gidebiliriz ve bu alanlarda da bizi bir daha öncü olarak gorebilirsiniz. Bizim bunları yapmamız hiç çok kolay. Zira biz Çin’de, Silikon Vadisi’nde iki inovasyon ofisi olan; buralarda, daha evvel Coinbase’i yaratan, Çin’deki dijital parayı yaratan insanları istihdam eden bir kurumuz. Bizim için bu dünyada kuralların gerektirdiği biçimde yer almak, yalnızca 2 aylık bir sıkıntıdır.”
“Sürdürülebilirlik moda bir kavram üzere ele alınmamalı, aksiyonlarla, hareketlerle içi doldurulmalı”
Sürdürülebilirlik konusuna dair de görüşlerini aktaran Ortan, son günlerde yaşanan orman yangınları ve sel felaketlerinin; sürdürülebilirlik konusunun aslında ne kadar hayati bir mevzu olduğunu, global ısınma ve iklim değişikliği denildiğinde bunun beşere nasıl dokunabildiğini fazlaca acı bir biçimde gösterdiğini kaydetti.
Yangın ve sellerde hayatını yitirenlerin tüm yakınlarına ve Türkiye’ye başsağlığı dileyen Ortan, “Yalnızca insanlarımızı kaybetmedik. Ağaçlarımızı, ormanlarda yaşayan canlıları kaybettik. Onların yüreğimizi sızlatan, gözlerimizi dolduran hallerini gördük. ötürüsıyla bundan daha sonra sürdürülebilirlik sıkıntısına, o imgeleri izleyen, bunu yaşayan her insanın fazlaca daha farklı yaklaşacağını düşünüyorum.” dedi.
Ortan, sürdürülebilirliğin moda bir kavram olarak ele alınmaması gerektiğini, bunun “dünyada yaşamanın ve gelecek kuşaklara dünyayı aldığımız üzere bırakma sorumluluğunun bir kesimi” olduğunu vurguladı.
Bu bahisteki halin direkt aksiyonla gösterilmesi gereken bir alan olduğunu söz eden Ortan, “Kavramları lisanımıza doluyoruz, konuşuyoruz ve o kavramın içini boşaltıyoruz. Bu bahiste bence herkes hareketleriyle, aksiyonlarıyla kavramın içini doldurmalıdır. Biz hususa bu biçimde yaklaşıyoruz.” diye konuştu.
“2020 yılında, Birleşmiş Milletler Etraf Programı Finans Teşebbüsü üyesi olduk ve Sorumlu Bankacılık Prensipleri’ni imzaladık. İklim üstündeki direkt etkilerimizi yönetmek üzere, bilimsel bilgilerden hareketle karbon-nötr olmaya giden yolda emisyon azaltım amaçlarımızı ortaya koyduk. Bu kapsamda, İş Bankası olarak bugün prestijiyle faaliyet noktalarımızın tamamında tedariki mümkün ise yenilenebilir güç kullanıyoruz. 10 milyon doların üstündeki tüm krediler ve yatırım kredilerinin çevresel ve toplumsal risk değerlendirmesini yapıyoruz. Artık kredi tahsis, risk idaresi üzere işlevlerimizde etraf mühendisi istihdam ediyoruz. Bugün İş Bankası’nın toplam güç üretim projeleri portföyünün yüzde 72’sinden çoksı yenilenebilir güçten oluşuyor. ötürüsıyla yenilenebilir güç, pak güç konusunda finansal kaynaklarımızı seferber etmiş durumdayız. Her yeni eser geliştirme sürecinde eserin sürdürülebilirlik maksadına hizmet etmesini odağımızda tutuyoruz. Yeşil tahvil, güneş kredisi, TEMA Etraf Fonu, TEMA Kart üzere eserlerle de bankamız eser portföyünü zenginleştiriyoruz.”
Ortan, İş Bankası olarak sürdürülebilirlik odağına yalnızca finansal sürdürülebilirliğin değil, kurumların en kıymetli sermayesi olan insanın alınması gerektiğine inandıklarını söylemiş oldu.
Hem müşterilere işlerini bu çerçevede yürütmeleri için dayanak olduklarını birebir vakitte sorumluluklarını, ödevlerini yerine getirerek onlara örnek olmak için gayret sarf ettiklerini anlatan Ortan, “Artık konuşarak fikir verme değil, yaparak ilham verme devrindeyiz.” dedi. (AA)