Beykozlu
New member
*Mahfi Eğilmez
Tokyo Olimpiyatlarında alınan madalyalar genel olarak ülkelerin spordaki muvaffakiyetini ölçmekte kullanılan bir ölçü olarak kabul ediliyor. Her ne kadar bir koldaki dünya rekoru, olimpiyat rekorundan kıymetli olsa da toplu olarak bakıldığında en epey sayıdaki spor kolunun temsil edildiği olimpiyatlar tolu başarıyı ölçmekte en değerli ölçü.
İktisatta de bir ülkenin gücünü gösteren ve en güzel olmasa da en yaygın kullanılan ölçü ülkenin toplam gelirini temsil eden GSYH ve onun nüfusa bölünmesiyle bulunan kişi başına gelir.
Olimpiyatlarda ülkelerin elde ettiği madalya sayısıyla bu ülkelerin GSYH’leri içinde bir ilgi var mı? Bu yazımızda bu bağlantıyı araştıracağız. Bunu 194 ülke için yapmak güç olacağı için dünyanın en yüksek GSYH’ye sahip 20 ülkesini temel alarak yapmaya çalışacağız. Evvel eldeki dataları bir tabloya dökelim (Tablodaki datalardan GSYH ve kişi başına gelir ölçü ve sıralamaları https://knoema.com/atlas sitesinden, Tokyo Olimpiyatları madalya sayı ve sıralamaları da https://olympics.com/tokyo-2020/olympic-games/en/results/all-sports/medal-standings.htm sitesinden alınmıştır.)
GSYH ile toplam madalya ve altın madalya içindeki korelasyon katsayısını ölçerek tahlile başlayalım. Korelasyon katsayısı değişkenler içindeki alakanın derecesini ölçmekte kullanılır. -1 ile + 1 içinde değişir. -1’e ne kadar yakınsa iki değişken içinde o kadar fazla bir zıt istikametli bağlantı var, +1’e ne kadar yakınsa iki değişken içinde o kadar kuvvetli yanlışsız taraflı bağlantı var demektir. Katsayı sıfıra yaklaştıkça değişkenler içindeki bağlantı derecesi de zayıflar.
Üstteki tabloda ülkelerin GSYH’siyle elde ettikleri toplam madalya içindeki korelasyon katsayısı 0,80 ve altın madalya sayısıyla ilgiyi gösteren korelasyon katsayısı da 0,82 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlar bize GSYH ile toplam madalya ve altın madalya sayısı içinde son derecede kuvvetli bir bağ olduğunu gösteriyor.
Artık bu tablodaki bilgilerden yararlanarak birtakım grafikler üretelim. birinci vakit içinderda GSYH (milyar USD) ile toplam (altın, gümüş ve bronz) madalya sayısını bir grafikte gösterelim (GSYH mavi çubuklarla sol eksende, toplam madalya sayısı kırmızıçizgiyle sağ eksende gösteriliyor.)
Grafiğe nazaran Hindistan, Meksika, Endonezya ve Suudi Arabistan haricindeki ülkelerin toplam madalya sayısı GSYH’lerinin üzerine çıkmış. Bu dört ülke GSYH’lerinin hakkını sporda verememişler. GSYH’sinin hakkını sporda en epeyce veren ülke Rusya olmuş, onu sırasıyla Büyük Britanya, Avustralya, İtalya ve Hollanda izliyor. Türkiye, ortalarda yer alıyor.
Bu grafiğe, milletlerarası sıralamalarda dikkate alındığı formuyla yani sadece altın madalyalar açısından bakarsak şöyleki bir görünüm çıkıyor karşımıza:
Bu grafikte Büyük Britanya GSYH’ye bakılırsa muvaffakiyet sıralamasında Rusya’yı geçiyor. GSYH’sine göre düşük sayıda altın madalya elde edenler kümesinde İspanya da yer alıyor. Türkiye burada başa baş noktasında görünüyor.
GSYH’si devasa yükseklikte olduğu için algılamayı bozan ABD ve Çin’i dışarıda bırakıp da seriye kalan 18 ülkenin GSYH’si ve aldıkları toplam madalya sayısı açısından bakarsak şöyleki bir grafik çıkıyor karşımıza:
Buna nazaran GSYH büyüklüğünü madalya sayısına yansıtamayan ülkeler Japonya, Almanya, Hindistan, Kore, İspanya, Meksika, Endonezya, Suudi Arabistan olarak karşımıza çıkıyor. GSYH’sini madalyalara ziyadesiyle yansıtmış ülkeler de Rusya, Büyük Britanya, Avustralya, Hollanda ve İtalya olarak görünüyor. İsviçre, Türkiye ve Kanada GSYH’ye nazaran madalya almakta az da olsa başarılı olmuş bulunuyorlar.
bir daha tıpkı biçimde ABD ve Çin’i dışarıda bırakıp da geriye kalan 18 ülkenin GSYH’si ve aldığı altın madalya sayısı açısından seriyi ele alırsak grafik şöyleki oluyor:
İş sırf altın madalyaları saymaya gelince Japonya başa başın üzerine çıkıyor, bu defa İsviçre ve Türkiye geri düşüyor.
Kıymetlendirme
Bu tahlilden çıkan sonuç ülkelerin ekonomik güçlerinin genel olarak spora da yansıdığı biçimindedir. Değişkenler içindeki yüksek korelasyon katsayısı da bunu doğrulamaktadır. Buna karşılık GSYH büyüklüğü olarak birinci 20 iktisat ortasına giren Hindistan, Endonezya, Suudi Arabistan üzere yüksek GSYH’li ülkeler GSYH’sine göre düşük sayıda madalyayla ve GSYH büyüklüğü açısından birinci 20 iktisat ortasına girmeyen Küba, Macaristan, Polonya üzere birtakım ülkeler de GSYH’sine göre yüksek sayıda madalya ile istisna oluşturmaktadır.
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsi blogundan alınmıştır
Mahfi Eğilmez tabloyu paylaştı: Ülkelerin gayrısafi yurtiçi hasıla sıralaması Tokyo 2020’deki madalya sıralamasını nasıl etkiledi?
Tokyo Olimpiyatlarında alınan madalyalar genel olarak ülkelerin spordaki muvaffakiyetini ölçmekte kullanılan bir ölçü olarak kabul ediliyor. Her ne kadar bir koldaki dünya rekoru, olimpiyat rekorundan kıymetli olsa da toplu olarak bakıldığında en epey sayıdaki spor kolunun temsil edildiği olimpiyatlar tolu başarıyı ölçmekte en değerli ölçü.
İktisatta de bir ülkenin gücünü gösteren ve en güzel olmasa da en yaygın kullanılan ölçü ülkenin toplam gelirini temsil eden GSYH ve onun nüfusa bölünmesiyle bulunan kişi başına gelir.
Olimpiyatlarda ülkelerin elde ettiği madalya sayısıyla bu ülkelerin GSYH’leri içinde bir ilgi var mı? Bu yazımızda bu bağlantıyı araştıracağız. Bunu 194 ülke için yapmak güç olacağı için dünyanın en yüksek GSYH’ye sahip 20 ülkesini temel alarak yapmaya çalışacağız. Evvel eldeki dataları bir tabloya dökelim (Tablodaki datalardan GSYH ve kişi başına gelir ölçü ve sıralamaları https://knoema.com/atlas sitesinden, Tokyo Olimpiyatları madalya sayı ve sıralamaları da https://olympics.com/tokyo-2020/olympic-games/en/results/all-sports/medal-standings.htm sitesinden alınmıştır.)
GSYH ile toplam madalya ve altın madalya içindeki korelasyon katsayısını ölçerek tahlile başlayalım. Korelasyon katsayısı değişkenler içindeki alakanın derecesini ölçmekte kullanılır. -1 ile + 1 içinde değişir. -1’e ne kadar yakınsa iki değişken içinde o kadar fazla bir zıt istikametli bağlantı var, +1’e ne kadar yakınsa iki değişken içinde o kadar kuvvetli yanlışsız taraflı bağlantı var demektir. Katsayı sıfıra yaklaştıkça değişkenler içindeki bağlantı derecesi de zayıflar.
Üstteki tabloda ülkelerin GSYH’siyle elde ettikleri toplam madalya içindeki korelasyon katsayısı 0,80 ve altın madalya sayısıyla ilgiyi gösteren korelasyon katsayısı da 0,82 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlar bize GSYH ile toplam madalya ve altın madalya sayısı içinde son derecede kuvvetli bir bağ olduğunu gösteriyor.
Artık bu tablodaki bilgilerden yararlanarak birtakım grafikler üretelim. birinci vakit içinderda GSYH (milyar USD) ile toplam (altın, gümüş ve bronz) madalya sayısını bir grafikte gösterelim (GSYH mavi çubuklarla sol eksende, toplam madalya sayısı kırmızıçizgiyle sağ eksende gösteriliyor.)
Grafiğe nazaran Hindistan, Meksika, Endonezya ve Suudi Arabistan haricindeki ülkelerin toplam madalya sayısı GSYH’lerinin üzerine çıkmış. Bu dört ülke GSYH’lerinin hakkını sporda verememişler. GSYH’sinin hakkını sporda en epeyce veren ülke Rusya olmuş, onu sırasıyla Büyük Britanya, Avustralya, İtalya ve Hollanda izliyor. Türkiye, ortalarda yer alıyor.
Bu grafiğe, milletlerarası sıralamalarda dikkate alındığı formuyla yani sadece altın madalyalar açısından bakarsak şöyleki bir görünüm çıkıyor karşımıza:
Bu grafikte Büyük Britanya GSYH’ye bakılırsa muvaffakiyet sıralamasında Rusya’yı geçiyor. GSYH’sine göre düşük sayıda altın madalya elde edenler kümesinde İspanya da yer alıyor. Türkiye burada başa baş noktasında görünüyor.
GSYH’si devasa yükseklikte olduğu için algılamayı bozan ABD ve Çin’i dışarıda bırakıp da seriye kalan 18 ülkenin GSYH’si ve aldıkları toplam madalya sayısı açısından bakarsak şöyleki bir grafik çıkıyor karşımıza:
Buna nazaran GSYH büyüklüğünü madalya sayısına yansıtamayan ülkeler Japonya, Almanya, Hindistan, Kore, İspanya, Meksika, Endonezya, Suudi Arabistan olarak karşımıza çıkıyor. GSYH’sini madalyalara ziyadesiyle yansıtmış ülkeler de Rusya, Büyük Britanya, Avustralya, Hollanda ve İtalya olarak görünüyor. İsviçre, Türkiye ve Kanada GSYH’ye nazaran madalya almakta az da olsa başarılı olmuş bulunuyorlar.
bir daha tıpkı biçimde ABD ve Çin’i dışarıda bırakıp da geriye kalan 18 ülkenin GSYH’si ve aldığı altın madalya sayısı açısından seriyi ele alırsak grafik şöyleki oluyor:
İş sırf altın madalyaları saymaya gelince Japonya başa başın üzerine çıkıyor, bu defa İsviçre ve Türkiye geri düşüyor.
Kıymetlendirme
Bu tahlilden çıkan sonuç ülkelerin ekonomik güçlerinin genel olarak spora da yansıdığı biçimindedir. Değişkenler içindeki yüksek korelasyon katsayısı da bunu doğrulamaktadır. Buna karşılık GSYH büyüklüğü olarak birinci 20 iktisat ortasına giren Hindistan, Endonezya, Suudi Arabistan üzere yüksek GSYH’li ülkeler GSYH’sine göre düşük sayıda madalyayla ve GSYH büyüklüğü açısından birinci 20 iktisat ortasına girmeyen Küba, Macaristan, Polonya üzere birtakım ülkeler de GSYH’sine göre yüksek sayıda madalya ile istisna oluşturmaktadır.
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsi blogundan alınmıştır
Mahfi Eğilmez tabloyu paylaştı: Ülkelerin gayrısafi yurtiçi hasıla sıralaması Tokyo 2020’deki madalya sıralamasını nasıl etkiledi?