Merkez Bankası bilançosundaki 130 milyar TL’lik değişim ekonomistlerin gündeminde

Beykozlu

New member
Merkez Bankası’nın bilançosunda 31 Aralık günü yaşanan büyük değişim ekonomistlerin gündeminde. 30 Aralık günü Merkez Bankası analitik bilançosunda 70 milyar lira periyot ziyanı varken 31 Aralık günü bu sayı 60 milyar lira devir karına dönüştü ve 130 milyar liralık büyük bir değişimin yaşandı.

T24 İktisat yazarı Uğur Gürses ve ekonomist Haluk Bürümcekçi‘nin lisana getirdiği bahis, Bloomberg ve Reuters üzere memleketler arası haber ajansları tarafınca da haberleştirildi. Ekonomistler, Merkez Bankası’nın bu karla birlikte 2022’nin birinci çeyreğinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na kar transferi yapacağına işaret ederek değişime ait Merkez Bankası’nın açıklama yapması gerektiğini vurguladı.

“Bir gecede yaratılan kar, Hazine’ye temettü olarak aktarılacak”

Gürses, T24’te yayımlanan yazısında Merkez Bankası’nın pazartesi yayımlanan yıl sonu analitik bilançosuna bakılırsa, bankanın yaklaşık 60 milyar TL kâr yazdığı belirterek 30 Aralık tarihindeki bilanço vaziyeti, bankanın 70 milyar TL’ye yakın ziyan yazacağını gösterdiğine dikkat çekti.

Gürses şunları kaydetti:

“1 Aralık’ta ne yapılmış? Tam olarak ne yapıldığını bilmiyoruz. Ancak sonuç olarak bir gecede, yaklaşık 130 milyar TL’lik ne olduğu bilinmeyen bir kâr yazılıp, ziyanda olan sonuç hesabının 60 milyar TL kârda kapatması sağlanmış. bu biçimde bir bilanço hareketi hiç bir devirde görülmüş bir hareket değil. Artık bu bir gecede yaratılan kâr, Hazine’ye temettü olarak aktarılacak. Bankanın bilanço haricinde taşınan kur ziyanı ise gelecek bilanço senelerına ötelenecek. senelera yedirilerek eritilecek.

Ziyanda olan Merkez Bankası, bir gecede hokus pokus ile gerçek bir kâr olmayan bilanço içi kârı bir süreçle kâr ziyan hesabına aktararak para basmış oldu. Olağan şartlarda Hazine’nin, bankanın bilançosu haricinde taşınan kur ziyanını karşılaması beklenirken, aksine matbaada para bastırıp temettü alması da tarihe geçecek bir iş olmuş. Çünkü Merkez Bankası’nın tarihinde bu biçimde bir gecede kâr yazma operasyonu olmadı. Umarım bu bir gecede olan; ziyanı kâra çeviren ‘taklanın’ bir açıklaması vardır da en kısa müddette kamuoyuna bu açıklama yapılır.”


Merkez Bankası’nın bilanço ziyanı nasıl kâra döndü?

“Döviz satışı yapılıp, kârın realize edilmesi gerekir”


Bankanın analitik bilançosunda iç varlıklar altında yer alan başka kalemler hesabı mesela 30 Aralık’ta uzun yıllardır birinci sefer 70 milyar TL ile müspet (dönem ziyanı olumlu işaretle, periyot karı negatif işaretle bu hesaba giriyor) görünüyordu. Aslında bu hesap irili ufaklı pek fazlaca diğer kalemin de konsolide edildiği bir hesaplama yüklü bedelini devir kârı yahut ziyanı belirliyor. Geçen yıl kelam konusu hesap yılı eksi 39.1 milyar TL ile kapatırken bankanın periyot karı 34.5 milyar lira olarak açıklanmıştı. Hesap artı 70 milyar TL seviyesinde yılı bitirmiş olsa TCMB yaklaşık 70 milyar TL ziyan etmiş denebilirdi. Lakin 2021 yılının son günü bu hesabın eksi 60 milyar TL seviyesinde değiştiğini bunun karşılığında ise değerleme hesabının eksi 177 milyar TL’den eksi 53 milyar TL’ye indiğini görmekteyiz

Bürümcekçi 130 milyar TL’lik bir transfer yapıldığını söz ederken, bunun TCMB kanunu gereği yapılabilmesi için döviz satışı yapılıp karın realize edilmesi gerektiğini vurgulayarak şu biçimde dedi:

“halbuki yılın son günü bu boyutta kamuoyuna duyurulmuş bir döviz satışı bilinmiyor. Evvelki senelerda da yılın son günü bu biçimde büyük değişimler gözlenmiyor. Bu operasyonla birlikte TCMB’nin 2021 yılını da kar ederek kapamışa ve nisanda Hazine’ye kar transferi yapacak hale gelmişe benziyor. Umarım bu büyük değişimin nasıl gerçekleştiği konusunda kamuoyuna önümüzdeki günlerde açıklama yapılır.”