Beykozlu
New member
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 20 Ocak tarihindeki Para Siyaseti Şurası (PPK) özetini yayımladı. TCMB kelam konusu görüşmede siyaset faizini yüzde 14’de sabit tutmuştu. TCMB’nin toplantı özetinde aralık sonunda yüzde 36,1’e yükselen enflasyona ait olarak “Bu gelişmede, temel mal ve besin kümelerindeki fiyat artışlarının tesiri öne çıkarken, yıllık enflasyon tüm ana kümelerde yükselmiştir. bu vakitte döviz kuru gelişmelerinin yansımaları, kur geçişkenliğinin yüksek olduğu temel mal kümesinde güçlü tüketim malları öncülüğünde hissedilirken, besin kümesinde taze meyve ve zerzevat dışı eserlerde fiyatlar kayda paha bir oranda yükselmiştir ” dendi.
Başka yandan metinde para siyasetinin seyrine ait ise “Porta siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve para siyaseti ile ne ölçüde denetim altına alınabileceğine dair değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla sürdürülebilir fiyat istikrarı gayesine ulaşılması odağında belirlenecektir” sözleri yer aldı.
PPK’nın metninde şu sözler yer aldı:
“Uluslararası güç meblağlarında düşüş görülmesine karşın, döviz kurundaki gelişmeler kararı yurtiçi fiyatlar artış sergilemiştir”
“Aralık ayında tüketici meblağları yüzde 13,58 oranında artmış, yıllık enflasyon 14,77 puan yükselişle yüzde 36,08 olmuştur. Bu gelişmede, temel mal ve besin kümelerindeki fiyat artışlarının tesiri öne çıkarken, yıllık enflasyon tüm ana kümelerde yükselmiştir. bu vakitte döviz kuru gelişmelerinin yansımaları, kur geçişkenliğinin yüksek olduğu temel mal kümesinde güçlü tüketim malları öncülüğünde hissedilirken, besin kümesinde taze meyve ve zerzevat dışı eserlerde fiyatlar kayda paha bir oranda yükselmiştir. Türk lirasındaki bedel kaybı, memleketler arası emtia meblağlarının yüksek seyri ile bir arada süregelen tedarik sıkıntıları üretici fiyatlarındaki yükselişin hızlanarak devam etmesine niye olmuştur. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları ve yakın devir ana eğilimleri besbelli bir yükseliş göstermiştir.
Besin ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları Aralık ayında yüzde 15,99 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 16,69 puan yükselerek yüzde 43,80 düzeyine ulaşmıştır. Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde yüzde 39,83’e, işlenmiş besin kümesinde yüzde 47,57’ye yükselmiştir. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış datalar taze meyve ve zerzevat fiyatlarında aylık bazda gorece daha ölçülü bir artış gösterirken, süt, beyaz et, yumurta, patates ve kırmızı et üzere kalemler başta olmak üzere öteki işlenmemiş besin kümesinde bariz fiyat artışlarına işaret etmiştir. Aralık ayında işlenmiş besin meblağlarında aylık bazda yüzde 16,47 oranında yüksek bir artış kaydedilmiş, bu kümede ekmek ve tahıllar, katı-sıvı yağlar, peynir ve öteki süt eserleri ve et eserleri öne çıkan kümeler olmuştur. Bu gelişmelerde döviz kuru, ziraî emtia meblağları gelişmeleri ve ziraî kuraklığın yansımaları hissedilmiştir.
“Kur geçişkenliği güçlü mal kümesi öncülüğünde tüm alt kümelerde besbelli biçimde yükselmiştir”
Güç fiyatları Aralık ayında yüzde 9,75 oranında artarken, küme yıllık enflasyonu 10,79 puan yükselişle yüzde 42,93 olmuştur. bu vakitte, milletlerarası güç fiyatlarında düşüş görülmesine karşın, döviz kurundaki gelişmeler kararı yurtiçi fiyatlar artış sergilemiştir. Katı yakıt, tüp gaz ve akaryakıt devam eden yüksek fiyat artışlarıyla dikkat çeken alt kalemler olmuştur. Güç enflasyonundaki yükselişin Ocak ayında belirginleşerek sürmesi beklenmektedir. Bu gelişmede bir daha yükselişe geçen memleketler arası güç fiyatlarının yanısıra Ocak ayında meskenlere yönelik olarak elektrik ve doğalgaz kalemlerinde yapılan fiyat ayarlamaları tesirli olmaktadır.
Temel mal kümesi yıllık enflasyonu 22,19 puanlık yüksek bir artışla yüzde 40,55 düzeyine ulaşmıştır. Yıllık enflasyon Türk lirasındaki gelişmeler paralelinde kur geçişkenliği yüksek olan sağlam mal kümesi öncülüğünde tüm alt kümelerde besbelli biçimde yükselmiştir. Araba başta olmak üzere beyaz eşya, başka elektrikli ve elektriksiz aletler ve mobilya üzere alt kalemlerde yüksek fiyat artışları kaydedilmesi sonucunda güçlü tüketim malları meblağları aylık bazda yüzde 30,33 oranında yükselmiştir. Dönem indirimlerinin başladığı giysi ve ayakkabı kümesinde ise fiyatlar bu vakitte mevsimsel hareketinden farklı bir seyir izleyerek aylık bazda artış göstermiştir. bu vakitte öbür temel mallarda da genele yayılan fiyat artışları izlenmiştir.
Hizmet fiyatları Aralık ayında yüzde 5,27 oranında yükselmiş, küme yıllık enflasyonu 5,45 puan artışla yüzde 22,33 olmuştur. Yıllık enflasyon haberleşmede gerilerken, lokanta-otelde bariz olmak üzere, başka alt kümelerde artış sergilemiştir. Besin fiyatlarındaki olumsuz görünümün de yansımalarıyla artan yemek hizmetleri meblağları ve bu vakitte de yükselişini sürdüren konaklama hizmetleri meblağları sonucunda lokanta-otel kümesinde yıllık enflasyon yüzde 40,85 düzeyine ulaşarak hizmet dalı enflasyonunu üste çekmeye devam etmiştir. Ulaştırma hizmetlerindeki fiyat artışında karayoluyla şehirlerarası ve havayolu nakliyatı fiyatlarındaki yükselişler tesirli olurken, öteki hizmetler fiyatlarındaki artışta sigorta fiyatları ve kura hassaslığı yüksek olan bakım ve tamir kalemleri öne çıkmıştır. Mevsimsel tesirlerden arındırılmış bilgilerle kira enflasyonundaki yükseliş eğilimi Aralık ayında da sürmüştür. Hizmet dalında geriye dönük endeksleme sisteminin kuvvetli oluşu önümüzdeki periyoda dair riskleri canlı tutmaktadır.
Aralık ayında tütün eserleri meblağlarında üretici firmalar kaynaklı olarak yaklaşık 2 TL seviyesinde artış gerçekleşmiş, bu gelişimin tüketici enflasyonuna tesiri yaklaşık 0,49 puan olmuştur. Ocak ayı prestijiyle alkollü içecekler ve tütün kümesinde geçmiş altı aylık ÜFE artışı maktu ve taban maktu vergilere yansıtılmış, sigara fiyatları vergi artışına istinaden paket başına ortalama 4 TL civarında yükselmiştir.
Piyasa İştirakçileri Anketi Ocak ayı neticelerina nazaran cari yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 29,75 olurken, gelecek on iki aya ait enflasyon beklentisi 3,98 puan artışla yüzde 25,37’ye yükselmiştir. Uzun periyoda ait bilgiler incelendiğinde ise gelecek beş yıla ait enflasyon beklentisindeki güncellemenin nazarance sonlu kaldığı ve 0,20 puan artışla yüzde 8,92’ye yükseldiği gözlenmiştir.
Öncü göstergeler, global iktisattaki kuvvetli toparlanmanın sonlu bir ivme kaybına rağmen devam ettiğine işaret etmektedir. Global iktisadi faaliyette yaşanan toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışa karşın salgında yeni varyantlar ve artan jeopolitik riskler, global iktisadi faaliyet üstündeki aşağı taraflı riskleri canlı tutmakta ve belirsizliklerin artmasına yol açmaktadır.
Global talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, kimi bölümlerdeki arz kısıtları ve nakliyat maliyetlerindeki artış milletlerarası ölçekte üretici ve tüketici meblağlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yüksek global enflasyonun, enflasyon beklentileri ve memleketler arası finansal piyasalar üstündeki tesirleri yakından izlenmekle bir arada, gelişmiş ülke merkez bankaları artan güç meblağları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini kıymetlendirmektedir. Bu çerçevede iktisadi faaliyet, işgücü piyasası ve enflasyon beklentilerinde ülkeler içinde farklılaşan görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyaseti irtibatlarında ayrışma gözlenmekle bir arada, merkez bankaları destekleyici mali duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.
Gelişmekte olan ülke borçlanma senedi piyasalarından çıkışlar durmuş pay senedi piyasalarına girişler ise besbelli biçimde artmıştır. Gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve global finansal şartların seyri gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ait riskleri canlı tutmaktadır. Kelam konusu risklerin Türkiye’ye yönelik portföy akımları kanalıyla yaratabileceği tesirlerin, yurt haricinde yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki mevcut düzeyler dikkate alındığında daha sonlu kalabileceği kıymetlendirilmektedir.
“Enflasyonda yakın periyotta gözlenen yükselişte; döviz piyasasında yaşanan sıhhatsiz fiyat oluşumları tesirli oldu”
Enflasyonda yakın devirde gözlenen yükselişte; döviz piyasasında yaşanan sıhhatsiz fiyat oluşumlarına bağlı döviz kurlarına endeksli fiyatlama davranışları, global besin ve ziraî emtia fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar üzere arz taraflı ögeler ve talep gelişmeleri tesirli olmaktadır.
Aralık ayında üretici fiyatlarının yüksek artış eğilimi bilhassa güç ve orta malları öncülüğünde sürmüştür. Fiyat artışlarının genele yayıldığı izlenirken, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının eğilimi değerli ölçüde yükselmiştir. bu vakitte ana metal, güç, dokuma, kağıt ve kimyasal eserler üzere temel girdilerde fiyatlar kayda paha oranlarda artmıştır. Türk lirasındaki bedel kaybı, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve tedarik zincirlerinde devam eden aksaklıklar üretici fiyatlarını sürükleyen temel ögeler olmuştur. Global arz zincirindeki baskılara yönelik olarak takip edilen göstergelerin tarihi olarak en yüksek düzebir daha ulaşması dikkat çekmiştir.
“İşgücü piyasasındaki düzgünleşme iktisadi faaliyet görünümüyle uyumlu olarak devam etmektedir”
Kapasite kullanım düzeyleri ve öteki öncü göstergeler yurt ortasında iktisadi faaliyetin, dış talebin de olumlu tesiriyle kuvvetli seyrettiğine işaret etmektedir. Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) Kasım ayında mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış olarak bundan evvelki aya kıyasla yüzde 3,3 oranında artmış ve yılın dördüncü çeyreğinde üretimdeki artış eğiliminin güçlenerek devam ettiğini göstermiştir. Üretim, tüm ana sanayi kümelerinde artış gösterirken, bilhassa güçlü mallar ve sermaye malları üretimindeki artışlar manşet kıymetten daha güçlü gerçekleşmiştir. Sanayi ciro endeksleri hem yurt dışı tıpkı vakitte yurt içi talebin güçlü olduğuna işaret etmektedir. Aralık ayı prestijiyle, imalat sanayi firmalarının gelecek on iki aylık periyoda ait yatırım eğilimlerindeki yüksek seyir devam etmektedir.
Son periyotta olay sayılarındaki artışa rağmen aşılamanın toplum geneline yayılması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ile turizm ve irtibatlı dalların gücünü muhafazasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanımaktadır. Gerçekten, kartla yapılan harcamalara ait datalara göre salgından daha epey etkilenen hizmet kesimlerinde artış oranları daha yüksektir. Perakende satış hacmi ve hizmet ciro endekslerindeki artışlar ise güçlenerek sürdürmektedir.
İşgücü piyasasındaki düzgünleşme iktisadi faaliyet görünümüyle uyumlu olarak devam etmektedir. Kasım ayında istihdamdaki artış kesimler geneline yayılırken, işgücüne iştirak oranı yükselmiştir. bu biçimdelikle, mevsimsellikten arındırılmış olarak işsizlik oranı yüzde 11,2 seviyesinde gerçekleşerek evvelki düzeyini korumuştur. Anket göstergeleri ve yüksek frekanslı bilgiler, istihdam görünümündeki güzelleşmenin ve işgücü piyasasındaki olumlu seyrin sürdüğüne işaret etmektedir. birebir vakitte, taban fiyatta gerçekleşen ve öteki fiyatlarda beklenen artışların başta kayıtlı istihdam olmak üzere işgücü piyasası üstündeki tesirleri yakından takip edilmektedir.
Olumlu dış talep şartları cari süreçler istikrarını olumlu etkilemektedir. Cari süreçler istikrarı Kasım ayında 2,7 milyar ABD doları açık vermiş, 12 aylık birikimli olarak ise cari süreçler açığı 0,9 milyar ABD doları azalışla 14,3 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Süreksiz dış ticaret bilgileri Aralık ayında ihracatın gücünü koruduğuna, ithalatın ise güç ithalatındaki yüksek oranlı artışın da tesiriyle artmaya devam ettiğine işaret etmektedir. İktisadi faaliyetin kuvvetli seyri yanında, yüksek güç fiyatları ve ısınma gereksinimindeki artışa bağlı olarak güç ithalatındaki güçlü seyrin tesiriyle dış ticaret istikrarı son çeyrekte bozulma kaydederken fiyat tesirleri hariç bakıldığında dış ticaretteki gerçek dengelenme sürmektedir. Dış ticaret istikrarındaki bu görünüme rağmen, hizmet gelirlerindeki olumlu seyir cari süreçler istikrarını desteklemeye devam etmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin hissesi artarken, cari süreçler istikrarının 2022 yılında fazla vermesi öngörülmektedir. Cari süreçler istikrarındaki güzelleşme eğiliminin güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarı maksadı için değer arz etmekte, bu bağlamda ticari ve ferdi krediler yakından takip edilmektedir.
“Para siyaseti enflasyondaki risklere nazaran belirlenecek”
Para siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve para siyaseti ile ne ölçüde denetim altına alınabileceğine dair değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla sürdürülebilir fiyat istikrarı gayesine ulaşılması odağında belirlenecektir.
Heyet, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan adımlar ile bir arada, enflasyonda baz tesirlerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Bu çerçevede Heyet, siyaset faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.
Alınmış olan kararların birikimli tesirleri yakından takip edilmekte ve bu vakitte fiyat istikrarının sürdürülebilir bir tabanda bir daha şekillenmesi maksadıyla TCMB’nin tüm siyaset araçlarında Türk lirasını evvelayen geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci yürütülmektedir. Bu süreçte, siyaset araçlarının Türk lirası mevduat gelişmeninin desteklenmesi, APİ fonlamasının teminat yapısında Türk lirası cinsi varlıkların artırılması, swap ölçüsünün kademeli biçimde azaltılması ve döviz rezervlerinin güçlendirilmesi istikametinde geliştirilmesine odaklanılacaktır. Şura, para siyasetinde fiyat istikrarı amacı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir.
“TCMB elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecek”
Bu çerçevede, Türk lirası likiditesinde yaşanan gelişmelerin mevduat ve kredi fiyatlamaları üstündeki tesirleri, döviz kurundaki gelişmelerin enflasyon beklentileri üstündeki gecikmeli tesirleri, kur muhafazalı mevduat mamüllerine yönelik gelişmelerin zıt dolarizasyon, kur istikrarı ve fiyat istikrarı üstündeki tesirleri tahlil edilmekte ve gerekli siyaset önlemleri oluşturulmaya devam edilmektedir.
TCMB, fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 amacına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. bu biçimdelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun taban oluşacaktır.
Konsey, fiyat istikrarının sağlanması için, kuvvetli bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimi oluşturulmasını desteklemektedir.“
Başka yandan metinde para siyasetinin seyrine ait ise “Porta siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve para siyaseti ile ne ölçüde denetim altına alınabileceğine dair değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla sürdürülebilir fiyat istikrarı gayesine ulaşılması odağında belirlenecektir” sözleri yer aldı.
PPK’nın metninde şu sözler yer aldı:
“Uluslararası güç meblağlarında düşüş görülmesine karşın, döviz kurundaki gelişmeler kararı yurtiçi fiyatlar artış sergilemiştir”
“Aralık ayında tüketici meblağları yüzde 13,58 oranında artmış, yıllık enflasyon 14,77 puan yükselişle yüzde 36,08 olmuştur. Bu gelişmede, temel mal ve besin kümelerindeki fiyat artışlarının tesiri öne çıkarken, yıllık enflasyon tüm ana kümelerde yükselmiştir. bu vakitte döviz kuru gelişmelerinin yansımaları, kur geçişkenliğinin yüksek olduğu temel mal kümesinde güçlü tüketim malları öncülüğünde hissedilirken, besin kümesinde taze meyve ve zerzevat dışı eserlerde fiyatlar kayda paha bir oranda yükselmiştir. Türk lirasındaki bedel kaybı, memleketler arası emtia meblağlarının yüksek seyri ile bir arada süregelen tedarik sıkıntıları üretici fiyatlarındaki yükselişin hızlanarak devam etmesine niye olmuştur. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları ve yakın devir ana eğilimleri besbelli bir yükseliş göstermiştir.
Besin ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları Aralık ayında yüzde 15,99 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 16,69 puan yükselerek yüzde 43,80 düzeyine ulaşmıştır. Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde yüzde 39,83’e, işlenmiş besin kümesinde yüzde 47,57’ye yükselmiştir. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış datalar taze meyve ve zerzevat fiyatlarında aylık bazda gorece daha ölçülü bir artış gösterirken, süt, beyaz et, yumurta, patates ve kırmızı et üzere kalemler başta olmak üzere öteki işlenmemiş besin kümesinde bariz fiyat artışlarına işaret etmiştir. Aralık ayında işlenmiş besin meblağlarında aylık bazda yüzde 16,47 oranında yüksek bir artış kaydedilmiş, bu kümede ekmek ve tahıllar, katı-sıvı yağlar, peynir ve öteki süt eserleri ve et eserleri öne çıkan kümeler olmuştur. Bu gelişmelerde döviz kuru, ziraî emtia meblağları gelişmeleri ve ziraî kuraklığın yansımaları hissedilmiştir.
“Kur geçişkenliği güçlü mal kümesi öncülüğünde tüm alt kümelerde besbelli biçimde yükselmiştir”
Güç fiyatları Aralık ayında yüzde 9,75 oranında artarken, küme yıllık enflasyonu 10,79 puan yükselişle yüzde 42,93 olmuştur. bu vakitte, milletlerarası güç fiyatlarında düşüş görülmesine karşın, döviz kurundaki gelişmeler kararı yurtiçi fiyatlar artış sergilemiştir. Katı yakıt, tüp gaz ve akaryakıt devam eden yüksek fiyat artışlarıyla dikkat çeken alt kalemler olmuştur. Güç enflasyonundaki yükselişin Ocak ayında belirginleşerek sürmesi beklenmektedir. Bu gelişmede bir daha yükselişe geçen memleketler arası güç fiyatlarının yanısıra Ocak ayında meskenlere yönelik olarak elektrik ve doğalgaz kalemlerinde yapılan fiyat ayarlamaları tesirli olmaktadır.
Temel mal kümesi yıllık enflasyonu 22,19 puanlık yüksek bir artışla yüzde 40,55 düzeyine ulaşmıştır. Yıllık enflasyon Türk lirasındaki gelişmeler paralelinde kur geçişkenliği yüksek olan sağlam mal kümesi öncülüğünde tüm alt kümelerde besbelli biçimde yükselmiştir. Araba başta olmak üzere beyaz eşya, başka elektrikli ve elektriksiz aletler ve mobilya üzere alt kalemlerde yüksek fiyat artışları kaydedilmesi sonucunda güçlü tüketim malları meblağları aylık bazda yüzde 30,33 oranında yükselmiştir. Dönem indirimlerinin başladığı giysi ve ayakkabı kümesinde ise fiyatlar bu vakitte mevsimsel hareketinden farklı bir seyir izleyerek aylık bazda artış göstermiştir. bu vakitte öbür temel mallarda da genele yayılan fiyat artışları izlenmiştir.
Hizmet fiyatları Aralık ayında yüzde 5,27 oranında yükselmiş, küme yıllık enflasyonu 5,45 puan artışla yüzde 22,33 olmuştur. Yıllık enflasyon haberleşmede gerilerken, lokanta-otelde bariz olmak üzere, başka alt kümelerde artış sergilemiştir. Besin fiyatlarındaki olumsuz görünümün de yansımalarıyla artan yemek hizmetleri meblağları ve bu vakitte de yükselişini sürdüren konaklama hizmetleri meblağları sonucunda lokanta-otel kümesinde yıllık enflasyon yüzde 40,85 düzeyine ulaşarak hizmet dalı enflasyonunu üste çekmeye devam etmiştir. Ulaştırma hizmetlerindeki fiyat artışında karayoluyla şehirlerarası ve havayolu nakliyatı fiyatlarındaki yükselişler tesirli olurken, öteki hizmetler fiyatlarındaki artışta sigorta fiyatları ve kura hassaslığı yüksek olan bakım ve tamir kalemleri öne çıkmıştır. Mevsimsel tesirlerden arındırılmış bilgilerle kira enflasyonundaki yükseliş eğilimi Aralık ayında da sürmüştür. Hizmet dalında geriye dönük endeksleme sisteminin kuvvetli oluşu önümüzdeki periyoda dair riskleri canlı tutmaktadır.
Aralık ayında tütün eserleri meblağlarında üretici firmalar kaynaklı olarak yaklaşık 2 TL seviyesinde artış gerçekleşmiş, bu gelişimin tüketici enflasyonuna tesiri yaklaşık 0,49 puan olmuştur. Ocak ayı prestijiyle alkollü içecekler ve tütün kümesinde geçmiş altı aylık ÜFE artışı maktu ve taban maktu vergilere yansıtılmış, sigara fiyatları vergi artışına istinaden paket başına ortalama 4 TL civarında yükselmiştir.
Piyasa İştirakçileri Anketi Ocak ayı neticelerina nazaran cari yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 29,75 olurken, gelecek on iki aya ait enflasyon beklentisi 3,98 puan artışla yüzde 25,37’ye yükselmiştir. Uzun periyoda ait bilgiler incelendiğinde ise gelecek beş yıla ait enflasyon beklentisindeki güncellemenin nazarance sonlu kaldığı ve 0,20 puan artışla yüzde 8,92’ye yükseldiği gözlenmiştir.
Öncü göstergeler, global iktisattaki kuvvetli toparlanmanın sonlu bir ivme kaybına rağmen devam ettiğine işaret etmektedir. Global iktisadi faaliyette yaşanan toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışa karşın salgında yeni varyantlar ve artan jeopolitik riskler, global iktisadi faaliyet üstündeki aşağı taraflı riskleri canlı tutmakta ve belirsizliklerin artmasına yol açmaktadır.
Global talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, kimi bölümlerdeki arz kısıtları ve nakliyat maliyetlerindeki artış milletlerarası ölçekte üretici ve tüketici meblağlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yüksek global enflasyonun, enflasyon beklentileri ve memleketler arası finansal piyasalar üstündeki tesirleri yakından izlenmekle bir arada, gelişmiş ülke merkez bankaları artan güç meblağları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini kıymetlendirmektedir. Bu çerçevede iktisadi faaliyet, işgücü piyasası ve enflasyon beklentilerinde ülkeler içinde farklılaşan görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyaseti irtibatlarında ayrışma gözlenmekle bir arada, merkez bankaları destekleyici mali duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.
Gelişmekte olan ülke borçlanma senedi piyasalarından çıkışlar durmuş pay senedi piyasalarına girişler ise besbelli biçimde artmıştır. Gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve global finansal şartların seyri gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ait riskleri canlı tutmaktadır. Kelam konusu risklerin Türkiye’ye yönelik portföy akımları kanalıyla yaratabileceği tesirlerin, yurt haricinde yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki mevcut düzeyler dikkate alındığında daha sonlu kalabileceği kıymetlendirilmektedir.
“Enflasyonda yakın periyotta gözlenen yükselişte; döviz piyasasında yaşanan sıhhatsiz fiyat oluşumları tesirli oldu”
Enflasyonda yakın devirde gözlenen yükselişte; döviz piyasasında yaşanan sıhhatsiz fiyat oluşumlarına bağlı döviz kurlarına endeksli fiyatlama davranışları, global besin ve ziraî emtia fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar üzere arz taraflı ögeler ve talep gelişmeleri tesirli olmaktadır.
Aralık ayında üretici fiyatlarının yüksek artış eğilimi bilhassa güç ve orta malları öncülüğünde sürmüştür. Fiyat artışlarının genele yayıldığı izlenirken, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının eğilimi değerli ölçüde yükselmiştir. bu vakitte ana metal, güç, dokuma, kağıt ve kimyasal eserler üzere temel girdilerde fiyatlar kayda paha oranlarda artmıştır. Türk lirasındaki bedel kaybı, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve tedarik zincirlerinde devam eden aksaklıklar üretici fiyatlarını sürükleyen temel ögeler olmuştur. Global arz zincirindeki baskılara yönelik olarak takip edilen göstergelerin tarihi olarak en yüksek düzebir daha ulaşması dikkat çekmiştir.
“İşgücü piyasasındaki düzgünleşme iktisadi faaliyet görünümüyle uyumlu olarak devam etmektedir”
Kapasite kullanım düzeyleri ve öteki öncü göstergeler yurt ortasında iktisadi faaliyetin, dış talebin de olumlu tesiriyle kuvvetli seyrettiğine işaret etmektedir. Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) Kasım ayında mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış olarak bundan evvelki aya kıyasla yüzde 3,3 oranında artmış ve yılın dördüncü çeyreğinde üretimdeki artış eğiliminin güçlenerek devam ettiğini göstermiştir. Üretim, tüm ana sanayi kümelerinde artış gösterirken, bilhassa güçlü mallar ve sermaye malları üretimindeki artışlar manşet kıymetten daha güçlü gerçekleşmiştir. Sanayi ciro endeksleri hem yurt dışı tıpkı vakitte yurt içi talebin güçlü olduğuna işaret etmektedir. Aralık ayı prestijiyle, imalat sanayi firmalarının gelecek on iki aylık periyoda ait yatırım eğilimlerindeki yüksek seyir devam etmektedir.
Son periyotta olay sayılarındaki artışa rağmen aşılamanın toplum geneline yayılması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ile turizm ve irtibatlı dalların gücünü muhafazasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanımaktadır. Gerçekten, kartla yapılan harcamalara ait datalara göre salgından daha epey etkilenen hizmet kesimlerinde artış oranları daha yüksektir. Perakende satış hacmi ve hizmet ciro endekslerindeki artışlar ise güçlenerek sürdürmektedir.
İşgücü piyasasındaki düzgünleşme iktisadi faaliyet görünümüyle uyumlu olarak devam etmektedir. Kasım ayında istihdamdaki artış kesimler geneline yayılırken, işgücüne iştirak oranı yükselmiştir. bu biçimdelikle, mevsimsellikten arındırılmış olarak işsizlik oranı yüzde 11,2 seviyesinde gerçekleşerek evvelki düzeyini korumuştur. Anket göstergeleri ve yüksek frekanslı bilgiler, istihdam görünümündeki güzelleşmenin ve işgücü piyasasındaki olumlu seyrin sürdüğüne işaret etmektedir. birebir vakitte, taban fiyatta gerçekleşen ve öteki fiyatlarda beklenen artışların başta kayıtlı istihdam olmak üzere işgücü piyasası üstündeki tesirleri yakından takip edilmektedir.
Olumlu dış talep şartları cari süreçler istikrarını olumlu etkilemektedir. Cari süreçler istikrarı Kasım ayında 2,7 milyar ABD doları açık vermiş, 12 aylık birikimli olarak ise cari süreçler açığı 0,9 milyar ABD doları azalışla 14,3 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Süreksiz dış ticaret bilgileri Aralık ayında ihracatın gücünü koruduğuna, ithalatın ise güç ithalatındaki yüksek oranlı artışın da tesiriyle artmaya devam ettiğine işaret etmektedir. İktisadi faaliyetin kuvvetli seyri yanında, yüksek güç fiyatları ve ısınma gereksinimindeki artışa bağlı olarak güç ithalatındaki güçlü seyrin tesiriyle dış ticaret istikrarı son çeyrekte bozulma kaydederken fiyat tesirleri hariç bakıldığında dış ticaretteki gerçek dengelenme sürmektedir. Dış ticaret istikrarındaki bu görünüme rağmen, hizmet gelirlerindeki olumlu seyir cari süreçler istikrarını desteklemeye devam etmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin hissesi artarken, cari süreçler istikrarının 2022 yılında fazla vermesi öngörülmektedir. Cari süreçler istikrarındaki güzelleşme eğiliminin güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarı maksadı için değer arz etmekte, bu bağlamda ticari ve ferdi krediler yakından takip edilmektedir.
“Para siyaseti enflasyondaki risklere nazaran belirlenecek”
Para siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve para siyaseti ile ne ölçüde denetim altına alınabileceğine dair değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla sürdürülebilir fiyat istikrarı gayesine ulaşılması odağında belirlenecektir.
Heyet, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan adımlar ile bir arada, enflasyonda baz tesirlerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Bu çerçevede Heyet, siyaset faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.
Alınmış olan kararların birikimli tesirleri yakından takip edilmekte ve bu vakitte fiyat istikrarının sürdürülebilir bir tabanda bir daha şekillenmesi maksadıyla TCMB’nin tüm siyaset araçlarında Türk lirasını evvelayen geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci yürütülmektedir. Bu süreçte, siyaset araçlarının Türk lirası mevduat gelişmeninin desteklenmesi, APİ fonlamasının teminat yapısında Türk lirası cinsi varlıkların artırılması, swap ölçüsünün kademeli biçimde azaltılması ve döviz rezervlerinin güçlendirilmesi istikametinde geliştirilmesine odaklanılacaktır. Şura, para siyasetinde fiyat istikrarı amacı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir.
“TCMB elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecek”
Bu çerçevede, Türk lirası likiditesinde yaşanan gelişmelerin mevduat ve kredi fiyatlamaları üstündeki tesirleri, döviz kurundaki gelişmelerin enflasyon beklentileri üstündeki gecikmeli tesirleri, kur muhafazalı mevduat mamüllerine yönelik gelişmelerin zıt dolarizasyon, kur istikrarı ve fiyat istikrarı üstündeki tesirleri tahlil edilmekte ve gerekli siyaset önlemleri oluşturulmaya devam edilmektedir.
TCMB, fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 amacına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. bu biçimdelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun taban oluşacaktır.
Konsey, fiyat istikrarının sağlanması için, kuvvetli bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimi oluşturulmasını desteklemektedir.“