Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu: Türkiye’de yalnızca ekonomik değil, siyasi ve toplumsal bir kriz de yaşanıyor; 84 milyonun geleceğini tehlikeye atan bir ku

Beykozlu

New member
Altınbaş Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, Türkiye’de yalnızca bir ekonomik kriz değil, siyasi ve toplumsal bir krizin de yaşandığını söylemiş oldu; “Kur hareketinin nerede duracağını kestirmek düzgünce zorlaşıyor. Fakat net bir gerçek var ki, iktisadın bünyesini bozan bir durumla karşı karşıyayız. Adeta 84 milyon insanın geleceğini tehlikeye atan bir kumar oynanıyor” diye konuştu.

aslına bakarsan inandırıcı bulunmayan TÜİK’in resmi enflasyon sayılarının dahi yüzde 30’un üzerine yükselebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Kozanoğlu, “Halkın meblağların daha da yükselmesi telaşıyla mecburî gereksinimleri, besin ve gereksinim hususlarını stoklama eğilimine gireceğini, kredi kartlarına dayanacağını öngörüyorum. Kuaför, spor salonu, lokanta-kafe üzere hizmet bölümünde, kültür ve sanatta, sağlam tüketim mallarında tam aykırısı talebin bıçak üzere kesilmesini bekliyorum. Sonunda olan alım gücü giderek azalan halka olacak” dedi.

“Net bir gerçek var ki, iktisadın bünyesini bozan bir durumla karşı karşıyayız”

Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’a değerlendirmelerde bulunan Prof. Kocanoğlu, “Kur 13.50 TL’ye kadar fırladı. TL’deki bedel kaybı nereye kadar varır?” probleme ait olarak şu değerlendirmelerini aktardı:

“Türk lirasının ABD doları karşısında bedel kaybı 2021 Mart periyoduna nazaran yüzde 40’a yaklaştı. Lakin bir paranın kıymet yitirmesinden epey tahteravalli üzere inip çıkarak oynaklık sergilemesi daha tehlikelidir. Zira bu durum meçhullüğü artırır, iktisattaki aktörlerin önünü görmesini, ötürüsıyla karar almasını zorlaştırır. Yatırımlar durur, ihracatçılar malını fiyatlandıramaz, ithalatçılar sipariş veremez hale düşer. Bu tip türbülans devirlerinde büyük vurgunlar vuranlar çıktığı üzere, keskin ziyanlara uğrayanlara da rastlanır. 1994, 2001, 2018 döviz krizlerinde TL’nin çok kıymet kaybı daha sonrası (literatürde overshooting denilen olgu), daima ziyanların bir kısmını telafi etmesi, ancak başlangıç noktasının altında bir yerde dengelenmesine şahit olduk. Bu süreçte trene son atlayan amatörler, yani kurun en yüksek noktasında alışa geçenler ziyana uğradı. Öncelikle sade yurttaşlarımızı bu biçimde vakit içinderda dövizden uzak durmaları için uyaralım. Fakat bu sefer başta Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktisat sözcüleri TL’nin bedel kaybından şikâyetçi olmak bir yana, bu garabetten bir ulusal kurtuluş, kalkınma destanı çıkarmaya çalışıyorlar, memnuniyetlerini gizlemiyorlar. O niçinle kur hareketinin nerede duracağını kestirmek yeterlice zorlaşıyor. Ancak net bir gerçek var ki, iktisadın bünyesini bozan bir durumla karşı karşıyayız. Adeta 84 milyon insanın geleceğini tehlikeye atan bir kumar oynanıyor.”

Türkiye yalnızca bir ekonomik kriz hayatıyor, siyasi ve toplumsal bir kriz de yaşanıyor”

Kozanoğlu, “Türkiye iktisadı şu anda krizde diyebilir miyiz ya da izlenen siyasetlerle nasıl bir krize sürükleniyor?” sorusuna rağmen da şu görüşlerini tabir etti:

“Türkiye yalnızca bir ekonomik kriz hayatıyor, kriz yalnızca artan döviz kurları, akaryakıt kuyrukları, boşalmaya yüz tutan market rafları, malını birebir maliyetle yerine koyamam endişesiyle stokta tutan tüccarla kendini göstermiyor. Siyasi bir kriz de yaşanıyor. Başkanlık sistemi işlemiyor, devletin kurumsal yapıları çöküyor. Toplumsal bir kriz yaşanıyor, farklı toplum kısımları içinde bağlantı kopuyor, empati kayboluyor, kutuplaşma artıyor. İdeolojik bir kriz yaşanıyor, Cumhur ittifakı çok milliyetçi, mezhepçi, tehditkar bir telaffuzla ayakta durmaya çalışıyor. En son Kavala davasında görüldüğü üzere hukuk sistemi tarafsızlığını yitirmiş, meşruiyetini kaybetmiş durumda. Çoklu bir krizin Marksist düşünür Gramşi’nin sözüyle organik bir krizin yalnızca ekonomik bir reçeteyle, maaşlarda yapılacak bir ayarlamayla çözülmesi imkanlı değil. Ülkenin demokrasisiyle, kurumlarıyla, hukuk normlarıyla, bölüşüm alakalarıyla ‘reset’ tabir edilen bir “sıfırlamaya” ihtiyacı var.”

“2022 yılı için ekonomik bir öngörüde bulunmak olanaksız”

Şu anda ortalığın toz duman ortasında olduğunu ve 2022 yılı için ekonomik bir öngörüde bulunmanın olanaksız olacağını söyleyen Kozanoğlu, “OVP şimdiden kadük olmuş durumda. Öncelikle iktisat idaresinin bir güncelleme yapması mecburî. 2022 yılında ortalama dolar kurunu 9.27 kabul eden, faiz masraflarının 259 milyar lirada tutan var iseyımların değiştirilmesi kaide. Lakin şimdiden yatırımların durduğu, enflasyonun sıçradığı, işsizliğin arttığı, yoksulluğun yaygınlaştığı fazlaca yaman kış günlerinin bizi beklediği ortada” dedi.