Beykozlu
New member
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun yılın son enflasyon raporu sunumunda cari istikrar, kur ve enflasyon içindeki ilgiye dair söylemiş oldukleri başları karıştırdı.
TCMB Lideri Kavcıoğlu, cari fazlanın sürdürülmesiyle uzun soluklu fiyat istikrarını yakalamanın mümkün olacağını belirtti.
Kavcıoğlu hem de cari istikrar sağlandığında kurun üstündeki baskının da azalacağını lisana getirdi.
En değerli vazifesini fiyat istikrarını sağlamak olarak tanımlayan TCMB’nin cari istikrara birinci kez işaret etmesi başların karışmasına niye oldu.
Merkez bankalarının cari istikrar hedeflemesi yapmadığına dikkat çeken Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı Hasret Derici Şengül, “Cari açık kapanınca kur düşecek diye bir makroekonomik istikrar düzeneği yok” diyor.
Şengül, cari istikrarın endüstrinin dönüşümüne dayalı bir ihracat ile sürdürülebilir olacağını belirterek, “Para siyasetiyle endüstrinin dönüşümü diye bir şey gerçekçi değil” görüşünü seslendiriyor.
Ekonomist Mustafa Sönmez de Kavcıoğlu’nun argümanın bir geçerliliği olmadığını aktararak, “Teoride enflasyonla çaba için cari açığı kapatın diye bir şey yok” açıklamasında bulunuyor.
Enflasyonla başa çıkmanın devasının faizleri artırmak olduğunu lisana getiren Sönmez, “Bu aslında çaresizlik, enflasyonla baş edemeyince bu biçimde bir şeye sığındılar” sözünü lisana getiriyor.
‘Dış finansman gereksinimi bitmeyecek‘
TCMB’nin en son deklare ettiğı cari istikrar bilgilerinde Türkiye iktisadının Ağustos ayında 528 milyon dolar cari fazla verdiği görüldü.
bu biçimdelikle Ekim 2020’den bu yana birinci sefer cari fazla kaydedildi.
Lakin ekonomistler, cari fazlanın uzun soluklu olmayacağı görüşünde.
Ekonomist Hasret Derici Şengül, “Bir ülkenin cari istikrarı dediğimiz şey aslında tasarruf ve yatırım dengesidir” diyerek kalıcı bir biçimde enflasyonun düşmesi için tasarrufların artması gerektiğine vurgu yapıyor.
Lakin bir yandan da ortasında bulunduğumuz periyotta özel kesim yatırımları devam etmekte.
Bu yüzden Şengül’e nazaran büyüme tarafında bir yavaşlama görülmeyecekse cari istikrar fakat ihracatın artmasıyla sağlanabilir:
“Şu anda bir ihracat artışı var, fakat kurda bir düşüş görmüyoruz. ötürüsıyla kur geçişkenliği üzerinden enflasyona da bir yansımasını görmüyoruz.
“Önümüzdeki periyotta cari açığı sıfırlasak bile toplam dış finansman muhtaçlığı bitmeyecek. Zira dış finansman muhtaçlığı yalnızca cari açıktan değil, cari açık artı dış borç ödemelerinden oluşur.”
‘Yoksullaştırıcı ihracat’
Ekonomist Mustafa Sönmez ise “İhraç ettiğiniz eserleri satmak için ithalat yapmak zorundasınız” diyerek yükselen kur ile birlikte ithalat masraflarının de arttığına işaret ediyor.
“İhracat yapacağız diye kuru bu biçimde bırakırsanız bunun getireceği bir dizi öteki maliyetler var. Bu kur ithalatı pahalılaştırıyor ve enflasyonu artırıyor” diyen Sönmez, ihracat fiyatlarının da düşürüldüğünü, bu yüzden “yoksullaştırıcı bir ihracatın” gerçekleştiğini vurguluyor.
TCMB, geçen haftaki Para Siyaseti Şurası toplantısında siyaset faizini 200 baz puan düşürerek yüzde 16’ya indirmişti.
Piyasanın beklemediği bu faiz indirimi karşısında TL’deki paha kaybı hızlandı.
2021 enflasyon iddiasının yüzde 14,1’den yüzde 18,4’e çıkarıldığı Perşembe günkü TCMB sunumu sırasında da dolar/TL kurunun yükseldiği görüldü.
‘Faizle endüstrinin dönüşümünü gerçekleştiremezsiniz‘
İhracatın artması ve turizm gelirlerinin de tesiriyle Ağustos ayında cari istikrarda fazla verildi.
Hükümetin son deklare ettiğı Orta Vadeli Program’a bakılırsa ise cari istikrarın 2021 yılında 21 milyar dolar açık vermesi beklenmekte.
Ekonomist Sönmez, “2019 yılında Türkiye iktisadı cari fazla verdi. Tam Kavcıoğlu’nun söylemiş olduği üzere. Fakat enflasyon hiç de o denli düşmedi” meselai veriyor.
2019 yılında enflasyon yüzde 11,84 olarak gerçekleşmişti.
Eylül ayında ise enflasyon verisi yüzde 19,58 olarak geldi.
Bu yüzden Sönmez’e göre Kavcıoğlu’nun öne sürdüklerinin bir geçerliliği yok:
“İhracatı teşvik edelim, cari açığı kapatınca döviz gelir, döviz bollaşınca da enflasyon düşer üzere bir mantık kurulmuş, bir ezber üzerinden gidiyorlar.”
Yabancı yatırımın ve dövizin Türkiye’ye girişinin son periyotta azalmasıyla da kur ve üretim maliyetleri daima yükselmekte.
Bu yüzden ekonomist Şengül de kalıcı sermaye girişi olmadan Türkiye’nin bir daha cari açık dünyasına gireceğini vurguluyor:
“Bugünkü sunumdan anladığım Merkez Bankası diyor ki, hazır ihracatın yükseldiğini görüyorken üreticiyi daha düşük faiz oranlarıyla destekleyelim, o sırada daha fazla ihracat yapmaya çalışsınlar, cari dengeyi kalıcı hale getirelim.
“Ancak yalnızca faizle endüstrinin dönüşümünü gerçekleştiremezsiniz, bu biçimde bir model yok. Para siyasetiyle endüstrinin dönüşümü diye bir şey gerçekçi değil.”
Cari süreçler hesabı nedir?
Ödemeler istikrarı hesapları ortasında yer alan mal ve hizmet ticareti ile birincil ve ikincil gelir hesaplarını kapsamaktadır.
İktisat alanında akademisyen olan Prof. Dr. Emin Ertürk’e nazaran cari süreçler hesabı üç kalemden oluşmaktadır.
Bunlardan biri ve en değerlisi, ihracat ve ithalatın yer aldığı dış ticaret süreçleridir.
İkinci değerli kalem hizmet ticaretidir.
Turizm gelir ve masraflarıyla dış borçların faiz ödemeleri, dışarıya verilen kredilerden elde edilen kârlardan ülkeye aktarılanlar, ülkedeki yabancı yatırımların elde ettiği kârlardan ülke dışına transfer edilenler bu kalem ortasında sayılabilir.
Üçüncü kıymetli kalem ise karşılıksız transferlerdir.
Türkiye’nin döviz ödemeden yaptığı ithalat, döviz geliri elde etmeden yaptığı ihracat ile ülke haricindeki çalışanların ülkeye transfer ettiği dövizler bu kalemde muhasebeleştirilir.
Cari süreçler istikrarı ortasında dış ticaret istikrarı (ihracat-ithalat), turizm gelir masraf istikrarı, yurt dışı müteahhitlik hizmetleri, yurt haricinde personel dövizleri ve faiz ödemeleri ile kâr transferleri kalemleri bulunur.
ötürüsıyla cari süreçler istikrarı, iktisadın gerçek bölümünün mal ticareti ve üretici faktörlerinin döviz gelir ve masraflarının istikrarını vermektedir.
Cari açık nedir?
Bir ülkenin mal ve hizmet ihracı ile başka gelirlerinden oluşan kalemi, mal ve hizmet ithalatı ile başka masraflarından daha az ise cari açık oluşmuş demektir.
TCMB Lideri Kavcıoğlu, cari fazlanın sürdürülmesiyle uzun soluklu fiyat istikrarını yakalamanın mümkün olacağını belirtti.
Kavcıoğlu hem de cari istikrar sağlandığında kurun üstündeki baskının da azalacağını lisana getirdi.
En değerli vazifesini fiyat istikrarını sağlamak olarak tanımlayan TCMB’nin cari istikrara birinci kez işaret etmesi başların karışmasına niye oldu.
Merkez bankalarının cari istikrar hedeflemesi yapmadığına dikkat çeken Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı Hasret Derici Şengül, “Cari açık kapanınca kur düşecek diye bir makroekonomik istikrar düzeneği yok” diyor.
Şengül, cari istikrarın endüstrinin dönüşümüne dayalı bir ihracat ile sürdürülebilir olacağını belirterek, “Para siyasetiyle endüstrinin dönüşümü diye bir şey gerçekçi değil” görüşünü seslendiriyor.
Ekonomist Mustafa Sönmez de Kavcıoğlu’nun argümanın bir geçerliliği olmadığını aktararak, “Teoride enflasyonla çaba için cari açığı kapatın diye bir şey yok” açıklamasında bulunuyor.
Enflasyonla başa çıkmanın devasının faizleri artırmak olduğunu lisana getiren Sönmez, “Bu aslında çaresizlik, enflasyonla baş edemeyince bu biçimde bir şeye sığındılar” sözünü lisana getiriyor.
‘Dış finansman gereksinimi bitmeyecek‘
TCMB’nin en son deklare ettiğı cari istikrar bilgilerinde Türkiye iktisadının Ağustos ayında 528 milyon dolar cari fazla verdiği görüldü.
bu biçimdelikle Ekim 2020’den bu yana birinci sefer cari fazla kaydedildi.
Lakin ekonomistler, cari fazlanın uzun soluklu olmayacağı görüşünde.
Ekonomist Hasret Derici Şengül, “Bir ülkenin cari istikrarı dediğimiz şey aslında tasarruf ve yatırım dengesidir” diyerek kalıcı bir biçimde enflasyonun düşmesi için tasarrufların artması gerektiğine vurgu yapıyor.
Lakin bir yandan da ortasında bulunduğumuz periyotta özel kesim yatırımları devam etmekte.
Bu yüzden Şengül’e nazaran büyüme tarafında bir yavaşlama görülmeyecekse cari istikrar fakat ihracatın artmasıyla sağlanabilir:
“Şu anda bir ihracat artışı var, fakat kurda bir düşüş görmüyoruz. ötürüsıyla kur geçişkenliği üzerinden enflasyona da bir yansımasını görmüyoruz.
“Önümüzdeki periyotta cari açığı sıfırlasak bile toplam dış finansman muhtaçlığı bitmeyecek. Zira dış finansman muhtaçlığı yalnızca cari açıktan değil, cari açık artı dış borç ödemelerinden oluşur.”
‘Yoksullaştırıcı ihracat’
Ekonomist Mustafa Sönmez ise “İhraç ettiğiniz eserleri satmak için ithalat yapmak zorundasınız” diyerek yükselen kur ile birlikte ithalat masraflarının de arttığına işaret ediyor.
“İhracat yapacağız diye kuru bu biçimde bırakırsanız bunun getireceği bir dizi öteki maliyetler var. Bu kur ithalatı pahalılaştırıyor ve enflasyonu artırıyor” diyen Sönmez, ihracat fiyatlarının da düşürüldüğünü, bu yüzden “yoksullaştırıcı bir ihracatın” gerçekleştiğini vurguluyor.
TCMB, geçen haftaki Para Siyaseti Şurası toplantısında siyaset faizini 200 baz puan düşürerek yüzde 16’ya indirmişti.
Piyasanın beklemediği bu faiz indirimi karşısında TL’deki paha kaybı hızlandı.
2021 enflasyon iddiasının yüzde 14,1’den yüzde 18,4’e çıkarıldığı Perşembe günkü TCMB sunumu sırasında da dolar/TL kurunun yükseldiği görüldü.
‘Faizle endüstrinin dönüşümünü gerçekleştiremezsiniz‘
İhracatın artması ve turizm gelirlerinin de tesiriyle Ağustos ayında cari istikrarda fazla verildi.
Hükümetin son deklare ettiğı Orta Vadeli Program’a bakılırsa ise cari istikrarın 2021 yılında 21 milyar dolar açık vermesi beklenmekte.
Ekonomist Sönmez, “2019 yılında Türkiye iktisadı cari fazla verdi. Tam Kavcıoğlu’nun söylemiş olduği üzere. Fakat enflasyon hiç de o denli düşmedi” meselai veriyor.
2019 yılında enflasyon yüzde 11,84 olarak gerçekleşmişti.
Eylül ayında ise enflasyon verisi yüzde 19,58 olarak geldi.
Bu yüzden Sönmez’e göre Kavcıoğlu’nun öne sürdüklerinin bir geçerliliği yok:
“İhracatı teşvik edelim, cari açığı kapatınca döviz gelir, döviz bollaşınca da enflasyon düşer üzere bir mantık kurulmuş, bir ezber üzerinden gidiyorlar.”
Yabancı yatırımın ve dövizin Türkiye’ye girişinin son periyotta azalmasıyla da kur ve üretim maliyetleri daima yükselmekte.
Bu yüzden ekonomist Şengül de kalıcı sermaye girişi olmadan Türkiye’nin bir daha cari açık dünyasına gireceğini vurguluyor:
“Bugünkü sunumdan anladığım Merkez Bankası diyor ki, hazır ihracatın yükseldiğini görüyorken üreticiyi daha düşük faiz oranlarıyla destekleyelim, o sırada daha fazla ihracat yapmaya çalışsınlar, cari dengeyi kalıcı hale getirelim.
“Ancak yalnızca faizle endüstrinin dönüşümünü gerçekleştiremezsiniz, bu biçimde bir model yok. Para siyasetiyle endüstrinin dönüşümü diye bir şey gerçekçi değil.”
Cari süreçler hesabı nedir?
Ödemeler istikrarı hesapları ortasında yer alan mal ve hizmet ticareti ile birincil ve ikincil gelir hesaplarını kapsamaktadır.
İktisat alanında akademisyen olan Prof. Dr. Emin Ertürk’e nazaran cari süreçler hesabı üç kalemden oluşmaktadır.
Bunlardan biri ve en değerlisi, ihracat ve ithalatın yer aldığı dış ticaret süreçleridir.
İkinci değerli kalem hizmet ticaretidir.
Turizm gelir ve masraflarıyla dış borçların faiz ödemeleri, dışarıya verilen kredilerden elde edilen kârlardan ülkeye aktarılanlar, ülkedeki yabancı yatırımların elde ettiği kârlardan ülke dışına transfer edilenler bu kalem ortasında sayılabilir.
Üçüncü kıymetli kalem ise karşılıksız transferlerdir.
Türkiye’nin döviz ödemeden yaptığı ithalat, döviz geliri elde etmeden yaptığı ihracat ile ülke haricindeki çalışanların ülkeye transfer ettiği dövizler bu kalemde muhasebeleştirilir.
Cari süreçler istikrarı ortasında dış ticaret istikrarı (ihracat-ithalat), turizm gelir masraf istikrarı, yurt dışı müteahhitlik hizmetleri, yurt haricinde personel dövizleri ve faiz ödemeleri ile kâr transferleri kalemleri bulunur.
ötürüsıyla cari süreçler istikrarı, iktisadın gerçek bölümünün mal ticareti ve üretici faktörlerinin döviz gelir ve masraflarının istikrarını vermektedir.
Cari açık nedir?
Bir ülkenin mal ve hizmet ihracı ile başka gelirlerinden oluşan kalemi, mal ve hizmet ithalatı ile başka masraflarından daha az ise cari açık oluşmuş demektir.