Tek haneli enflasyon hayal mi?

Beykozlu

New member
Gülsen Solaker

Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin 2023 yılında tek haneli enflasyon beklentisine yönelik açıklamaları ekonomistler tarafınca gerçekçi bulunmazken, Türkiye’nin en az 3 yıl tek haneli enflasyona ulaşamayacağı varsayım ediliyor.

Nebati, Bloomberg’e verdiği demeçte enflasyonun Ocak ayında pik noktaya ulaşmasını beklediğini söyleyerek, dünyadaki gelişmeler, besin ve güç fiyatlarındaki gerilemeyle bir arada mayıs ayından itibaren düşüş yaşanacağını, kasım ve aralık ayı enflasyonlarının bazdan çıkmasıyla sene sonunda da manalı bir düşüşün geleceğini belirtti.

Nebati, “Ben seçime tek haneli enflasyonla gideceğim 2023 Haziran ayında” açıklaması da günün en hayli konuşulan konulardan biri oldu.

Bu ortada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın gerçek dal ve finansal bölüm temsilcileri ve profesyonelleri ile yaptığı ocak ayı Piyasa İştirakçileri Anketi’nde yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 29,75 oldu. 12 ay daha sonrası enflasyon beklentisi ise yüzde 25,37 olarak kaydedildi.

GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener de cuma günü bir soru üzerine “Anlıyorum ki TÜİK Lideri değişecek, Merkez Bankası’nın lideri da değişecek. TÜİK’e göre enflasyon açıklanacak ve Sayın Nebati de gözlerinin ışıltısına bakarak enflasyon kararıyla karşılaşacağız üzere görünüyor. Ben kendisine hem iktisat hem matematiği öğrenmesi gerektiğini tavsiye ediyorum” yorumu yaptı.

Babuşçu: “Tek haneli enflasyon için en az 3 yıl”

Pekala Bakan Nebati’nin enflasyona dair varsayımları gerçekçi mi? Ekonomistlere göre 2023 yılında tek haneli enflasyon bugünkü kaidelerde “hayal”.

Ekonomist Şenol Babuşçu, Nebati’nin enflasyon öngörüsünü gerçekçi bulmadığını söyleyerek, kendi iddiasını şu biçimde açıklıyor:

“Türkiye’de şu an itibariyle enflasyon yüzde 36. Ocak ayı sonunda yani 3 Şubat’ta açıklanacak olan enflasyonun ben yüzde 40’ın üstünde olacağını kestirim ediyorum. Hatta yüzde 45-50’lere hakikat yaklaşabilir. Şubat ve mart aylarında da artmaya devam edecek. Mart sonu prestijiyle tahminen enflasyon yüzde 50’li sayılarda olacak, yani yüzde 50-55 civarı ile karşılaşacağız.”

Enflasyonda pik noktasının, Bakan Nebati’nin dediği üzere Ocak ayında değil Mart ayı sonunda yüzde 50 ile yüzde 60 oranında gerçekleşmesi bekleniyor.

İktisat etrafları enflasyona dair Bakan’ın öngörülerini yalnızca önümüzdeki birkaç ay için değil sonrasındasındası için de gerçekçi bulmuyor.

Babuşçu, 2022 yılı sonunda enflasyonun yüzde 40’ın altında olmasını muhtemel görmediğini belirterek, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:

“O niçinle 2023 seçimlerinde tek haneli enflasyon sayısı hayal. Tek haneli sayı Türkiye’de enflasyon için ne vakit olabilir? Buna en az 3 yıl var. Beklentiler de onu gösteriyor. 2023 seçimlerine kadar Türkiye’de enflasyon yüzde 20’nin altına inemez. Tek haneli sayılarla müsabaka olasılığımız şimdi hiç yok.”

Demir: “Önce akut kanamayı durdurmak gerek”

Nebati’nin tek haneli bir enflasyon için seçime endeksli bir biçimde 2023 Haziran ayını işaret etmesi de tartışılan bir öbür nokta.

Ekonomist Oğuz Demir, tek haneli enflasyonun Haziran 2023 üzere fazlaca ileri bir tarihe ötelenmesini şu biçimde eleştiriyor:

“Bu maalesef şu biçimde bir şey; biz enflasyonu bile seçim için indirmeyi hayal ediyoruz. niye Haziran 2023? niye örneğin ocak değil, önümüzdeki 6-7 ay değil? Zira Haziran’da seçim olacağı bekleniyor teknik olarak.”

Bakan Nebati’nin bu biçimde bir açıklamayı dayandırdığı var iseyımların gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini bilebilmenin mümkün olmadığını da söz eden Demir, bilhassa önümüzdeki 6 ayda Türkiye’yi enflasyonda epeyce kuvvetli bir müddetcin beklediğine işaret ediyor.

Demir, kelamlarını şöyleki sürdürüyor:

“Haziran 2023’te düşürebiliyorlarsa ne keyifli, fakat şu anda evvela fazlaca akut biçimde kanayan enflasyon yarasını dindirmeleri, kanamayı durdurmaları gerekiyor. Biz şu anda 2023 Haziran’ını hayal edebilecek bir ülke değiliz maalesef. Keşke o denli olabilsek fakat şu an Türkiye’de çoğunluk yurttaş 1 ay daha sonrasını, 10 gün daha sonrasını, hatta yarınını merak ediyor.”

Enflasyonist baskının bilhassa akaryakıt, elektrik ve doğalgaz artırımlarıyla birlikte üretici fiyatlarında yüzde 100 üstünde çıkmış bir üretici fiyat endeksine yol açacağını söyleyen Demir, iktisatta “hayal kurmanın” gerisinden büyük hayal kırıklıkları getirebileceğine işaret ediyor.

Demiralp: “Yükselen enflasyonu resesyon yaratmadan düşürmek hayli zor”

Ekonomist Selva Demiralp de 2023 Haziran için tek haneli enflasyon öngörüsünü inandırıcı ve uygulanabilir bulmuyor.

Demiralp, “2022 yılı ortasında yüzde 50’ler düzeylerine ulaşması beklenen bir enflasyon oranını, klâsik siyasetleri kullanacak ve kredibilite sahibi bir merkez bankasının bile bir sene ortasında tek haneye indirebilmesi epey zor” diyor.

Bu kadar tezli bir maksatla faizlerin birden fazlaca yüksek ölçüde artırılması durumunda, bunun da ekonomik üniteleri boğacağını söyleyen Demiralp, şu biçimde konuşuyor:

“aslına bakarsanız tam da bu sebeple dünya genelinde fiyat istikrarı birincil değer taşır ve enflasyonun bu kadar yüksek düzeylere ulaşılmasına müsaade verilmez. Zira bir sefer bu kadar yükselen enflasyonu resesyon yaratmadan düşürmek epey zordur.”