Türkiye: İmalat sanayi PMI Ekim’de 51,2 düzeyine geriledi İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ve IHS Markit’in deklare ettiğı datalara nazaran; Ekim ayında imalat PMI 52,5 düzeyinden 51,2 düzeyine geriledi. Tedarik zincirlerindeki aksamaların talep ve üretimi sınırladığı Ekim ayında, hala nette büyüme durumunda kalınmasına karşın, kısmi yavaşlama sinyali görülmektedir. beraberinde hammadde teminindeki aksamalar ve liradaki paha kaybı kesimde enflasyonist baskıların da artmasına niye olmaktadır. PMI, Haziran 2020’den beri Mayıs 2021 hariç olmak üzere (kapanma etkisi) 50 baz kıymeti üzerinde büyüme bölgesinde kalmaktadır.
PMI verisinin detaylarına bakacak olursak; üretim son 5 ayda birinci defa yavaşlamıştır. Bölümdeki yavaşlama belirtileri bilhassa üretim ve yeni siparişlere ait bilgilerde ön plana çıkmıştır. Bu kapsamda, her iki gösterge de 4Ç21 başlangıcında sürat kaybetmiştir. Girdi teminindeki yavaşlamalar ve döviz kurlarındaki olumsuz dalgalanmalar aktivitenin sınırlanmasında tesirli olmuştur. Yeni siparişleri kısıtlayan etmenler içerisinde elektronik kesim tedarikindeki yetersizlikler ön plana çıkmıştır. Tedarik zincirindeki gecikmelerin, materyal teminindeki zorlukların yanı sıra nakliye badireleri ve mal ithalatındaki sıkıntıların teslimat müddetlerini de uzattığı görülüyor. Buna karşılık; kuvvetli dış talep ihracat siparişlerindeki imgeyi, genelin tersine desteklemiştir. Başka taraftan, stoklar tarafında da gelecekteki muhtemel fiyat artışlarının tesirine karşı öne çekilebilecek talebe ve hammadde arz kısıtlarına karşı tedarikli olma yaklaşımı ile artış gözlemlenmektedir.
Enflasyon tarafında ise; arz kısıtlarının yarattığı girdi maliyeti tesiri ve liranın son aylardaki paha kaybının buna olumsuz katkı vermesi fiyat artışlarını hızlandırmıştır. Bu niçinle, firmalar artan maliyetlerini satılan malın fiyatına yansıtmaktadırlar. Bu da, kesimde girdi maliyetlerinin ek fiyat artışlarına yol açabileceğini göstermektedir. Botaş, endüstriyel kullanıcılar için doğal gaz meblağlarını 1 Kasım’dan itibaren yaklaşık %48 oranında artırdı. Üretim maliyetlerini katmanlandıracak bu tesirin bölümdeki enflasyonist baskıları sürdürmesini bekleriz.
PMI Üretim Endeksi… Kaynak: TÜİK, İstanbul Sanayi Odası, IHS Markit, Bloomberg
Büyüme ivmesini genel olarak olumlu görmeye devam etmekle birlikte, global tedarik zincirindeki ıstırapların üretim açığı riskini ve hem de girdi maliyetleri ve döviz kuru tesiriyle artan üretim maliyetlerini önemsiyoruz. ötürüsıyla, dalı ilgilendiren dinamikler çerçevesinde hem aktivitenin birebir vakitte fiyatların global girdi teminiyle ve döviz kuru değişkeniyle alakalı görüyoruz. Kelam konusu faktörlerin, iktisattaki üretim ve talep istikrarlarına tesirlerinin 4Ç21 açısından firmaları zorlayıcı olmasını bekleriz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
PMI verisinin detaylarına bakacak olursak; üretim son 5 ayda birinci defa yavaşlamıştır. Bölümdeki yavaşlama belirtileri bilhassa üretim ve yeni siparişlere ait bilgilerde ön plana çıkmıştır. Bu kapsamda, her iki gösterge de 4Ç21 başlangıcında sürat kaybetmiştir. Girdi teminindeki yavaşlamalar ve döviz kurlarındaki olumsuz dalgalanmalar aktivitenin sınırlanmasında tesirli olmuştur. Yeni siparişleri kısıtlayan etmenler içerisinde elektronik kesim tedarikindeki yetersizlikler ön plana çıkmıştır. Tedarik zincirindeki gecikmelerin, materyal teminindeki zorlukların yanı sıra nakliye badireleri ve mal ithalatındaki sıkıntıların teslimat müddetlerini de uzattığı görülüyor. Buna karşılık; kuvvetli dış talep ihracat siparişlerindeki imgeyi, genelin tersine desteklemiştir. Başka taraftan, stoklar tarafında da gelecekteki muhtemel fiyat artışlarının tesirine karşı öne çekilebilecek talebe ve hammadde arz kısıtlarına karşı tedarikli olma yaklaşımı ile artış gözlemlenmektedir.
Enflasyon tarafında ise; arz kısıtlarının yarattığı girdi maliyeti tesiri ve liranın son aylardaki paha kaybının buna olumsuz katkı vermesi fiyat artışlarını hızlandırmıştır. Bu niçinle, firmalar artan maliyetlerini satılan malın fiyatına yansıtmaktadırlar. Bu da, kesimde girdi maliyetlerinin ek fiyat artışlarına yol açabileceğini göstermektedir. Botaş, endüstriyel kullanıcılar için doğal gaz meblağlarını 1 Kasım’dan itibaren yaklaşık %48 oranında artırdı. Üretim maliyetlerini katmanlandıracak bu tesirin bölümdeki enflasyonist baskıları sürdürmesini bekleriz.
PMI Üretim Endeksi… Kaynak: TÜİK, İstanbul Sanayi Odası, IHS Markit, Bloomberg
Büyüme ivmesini genel olarak olumlu görmeye devam etmekle birlikte, global tedarik zincirindeki ıstırapların üretim açığı riskini ve hem de girdi maliyetleri ve döviz kuru tesiriyle artan üretim maliyetlerini önemsiyoruz. ötürüsıyla, dalı ilgilendiren dinamikler çerçevesinde hem aktivitenin birebir vakitte fiyatların global girdi teminiyle ve döviz kuru değişkeniyle alakalı görüyoruz. Kelam konusu faktörlerin, iktisattaki üretim ve talep istikrarlarına tesirlerinin 4Ç21 açısından firmaları zorlayıcı olmasını bekleriz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı