Türkiye’de en çok tercih edilen ödeme çeşidini nakit oluşturuyor

Beykozlu

New member
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Nakit Kullanım Alışkanlıkları Anketi sonuçları, her ne kadar kartlı ödemeler günlük hayatta kıymetli bir yer edinse de, Türkiye’de nakdin başka ödeme biçimlerine nazaran hayli daha baskın olduğunu, kısa vadede de başka ödeme hallerine karşı değerini koruyacağını ortaya koydu.

TCMB’nin geçen yılın eylül-ekim devrinde Türkiye’de nakit kullanım alışkanlıklarını anlamaya ve nakdin ödeme formları ortasındaki değerini incelemeye yönelik yaptığı Nakit Kullanım Alışkanlıkları Anketi’nin sonuçları, Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.

Türkiye genelini temsilen 16-65 yaş ortası 1.200 bayan ve 1.200 erkeğin katıldığı ankette, iştirakçilerin yüzde 46,1’i düşük eğitim ve yüzde 56,2’si düşük finansal okuryazarlık düzeyinde olduğu görüldü.

Anket neticelerina bakılırsa, bireylerin yüzde 32,3’ü gelirinin tamamını nakit olarak, yüzde 30,3’ü ise tamamını banka hesabı üzerinden elde ediyor. Gelirinin tamamını yahut çoğunluğunu nakit olarak elde edenlerin oranı yüzde 55,1 seviyesinde gerçekleşti. Eğitim seviyesi arttıkça geliri nakit olarak elde etme oranının da azaldığı gözlendi.

Olağan bir günde cüzdanda taşınan medyan para ölçüsü 150 lira iken, demografik özelliklere nazaran cüzdanda taşınan ortalama para ölçüsünün değiştiği dikkati çekti. Bu doğrultuda 40-54 yaş kümesi, kendi hesabına çalışanlar, yüksek eğitim ve yüksek gelir düzebir daha sahip şahısların gün ortasında cüzdanlarında daha fazla nakit taşıdığı, yüksek finansal okuryazarlık düzebir daha sahip bireylerin ise cüzdanlarında daha az nakit taşıdığı görüldü.

ATM’den yahut bankadan bir kezde çekilen nakit para meblağının medyanı 500 lira, ortalaması 963 lira olarak hesaplandı. Anket sonuçları, bu meblağın emekliler, 55-64 yaş içindekiler, en yüksek gelir grubundakiler ve yüksek finansal okuryazarlık düzeyindekiler için daha fazla olduğu ortaya koydu.

Eğitim seviyesi ve gelir düzeyi arttıkça nakit kullanım oranı azalıyor

Anket neticelerina nazaran, bireyler kendilerini harcamalarda “sıklıkla nakit kullanan” olarak tanımladı.

Ödeme hallerine göre kendini tanımlama sistemleri demografik özelliklerine göre farklılık gösterdi. Kendini “sıklıkla nakit kullanan” olarak tanımlama 16-24 yaş ve 65 yaş üstü kümelerde daha yaygınken, kendi hesabına çalışanlarda öteki meslek kümelerine nazaran daha düşük oranda oldu. Öte yandan eğitim seviyesi ve gelir düzeyi arttıkça kendini “sıklıkla nakit kullanan” olarak tanımlayanların oranı azaldı.

Finansal kapsayıcılık ve kayıt dışılık, bireylerin kullandıkları ödeme araçlarına göre kendilerini tanımlama prosedürlerinde tesirli oldu.

Buna bakılırsa, iştirakçilerin yüzde 18,3’ünün rastgele bir bankada mevduat hesabı bulunmazken, çalışma hayatında faal olarak bulunan iştirakçilerin yüzde 19,1’i rastgele bir toplumsal güvenlik kurumuna kayıtlı değil. Kendini “sıklıkla nakit kullanan” olarak tanımlamanın, rastgele bir bankada mevduat hesabı bulunmayan iştirakçiler ve rastgele bir toplumsal güvenlik kurumuna bağlı olmayan iştirakçiler içinde ise epeyce daha yaygın olması dikkati çekti.

Gelecek periyotta nakit kullanmasında kayda kıymet bir düşüş yaşanmayacak

Ankete katılanlar içinde, gelecek bir yıl ortasında nakit parayı daha fazla kullanacağını belirtenlerin oranı daha az kullanacağını bildirenlere göre daha fazla oldu. Bu durum, gelecek periyotta nakit kullanmasında kayda bedel bir düşüş yaşanmayacağına işaret etti.

Bireylerin nakit tercih etmesinde alışkanlık, satıcının tercihi, saklılık, yaygınlık, harcamaları denetim etme kolaylığı, fiyat avantajı, maliyetin düşük olması, kullanım kolaylığı, güvenlik ve sürat üzere faktörler öne çıktı.

Anket sonuçları, her ne kadar kartlı ödemeler günlük hayatta kıymetli bir yer edinse de, Türkiye’de nakdin öbür ödeme hallerine nazaran hayli daha baskın olduğunu, nakdin kısa vadede öbür ödeme hallerine karşı kıymetini koruyacağına işaret etti.