Tunus’ta neler oluyor: İslamcı Hükümet ekonomiyi batırdı; işsizlik ve bütçe açığı patladı; IMF ile görüşmeler sürüyor

Beykozlu

New member
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in Başbakan Hişam el-Meşişi’yi bakılırsavden alması ve İslamcı Nahda Hareketi’nin çoğunlukta bulunduğu meclisin yetkilerini 30 gün boyunca dondurduğunu açıklaması dünyanın dikkatlerini Kuzey Afrika’nın bu küçük ülkesine çevirdi.

Tunus, Arap Baharı’nın beşiği… 2011 yılında seyyar satıcı Muhammed Buazizi’nin kendisini yakmasıyla başlayan olaylar Tunus’ta 30 yıldır iktidarda bulunan Zeynel Abidin Bin Ali’yi devirerek Arap Baharı’nın fitilini ateşlemişti.

İhtilalin coşkusu, ekonomik problemlerin derinleşmesiyle yavaş yavaş söndü. Pandeminin iktisada vurduğu ağır darbe ise ülke genelinde memnuniyetsizliğin uygunca artmasına niye oldu. İktisat 2020’de yüzde 8.8 daraldı, bütçe açığı ulusal gelirin yüzde 11.4’e ulaştı. Ancak en değerlisi işsizlik, Arap Baharı daha sonrasında patladı. İktidar değişimi daha sonrasında azalır üzere olsa da son senelerda bir daha yükselişe geçti, pandemide zıplayarak yüzde 17’ye dayandı.

Grafik: Tunus’ta işsizlik


Reuters’ın değerlendirmesiyle, işsizlikteki artış ve devlet hizmetlerindeki bozulmaya paralel olarak demokrasiye olan dayanak azaldı. Cumhurbaşkanı Said’e dayanak için sokağa dökülenlerin büyük oranda gençler olması niçinsiz değil. Nureddin Selmi isimli işsiz bir protestocu, “Sabrımız tükendi… Pandemiyi denetim edemiyorlar. Aşı bulamıyorlar” diye şikayet ediyor. Başbakan el-Meşişi, pandemiyle ilgili yetersizliği ve aşı kaosu niçiniyle sıhhat bakanını bakılırsavden almıştı.

IMF’le görüşüyordu

Ekonomik problemler işsizlikten ibaret değil; Lübnan’ın başına gelen Tunus’un da başına gelmek, ülke borçlarını ödeyemez duruma düşmek üzere. Başbakan Hişam el-Meşişi, iktisadın ortasında bulunduğu zorlukları aşmak için dünyanın öteki yerlerinde krizle yüz yüze gelen gelişmekte olan ülke önderlerinin yaptığını yaptı: IMF’ye başvurdu. IMF’nin mali yardım karşılığında “acı ilacı”, milyonların daha da fakirleşmesine niye olacak yapısal ıslahatları dayattığı bir sır değil. Tunus Merkez Bankası Lideri Marouan Abassi, IMF’nin talep ettiği maaş ve sübvansiyonlarla ilgili ıslahatların bir an evvel yapılması için hükümete davette bulunmuştu. IMF, memur maaşlarının bütçeden aldığı hissenin azaltılmasını, sübvansiyonların kaldırılarak bunun yerine güç durumda olanlara direkt takviye sağlanmasını istiyor.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch bu ayın başında Tunus’un notunu B’den B -’ye indirmiş ve “Tunus’un kesimli siyasi yapısı, hükümetin mali önlemler uygulamasını engelliyor” yorumu yapmıştı.

Asıl problem, 2011’de Zeynel Abidin Bin Ali’nin devrilmesi daha sonrasında ekonomiyi dönüştürmek için gerekli olan yapısal ıslahatların yapılamamış olması. İslamcı Nahda Hareketi, son on yılı heba etti, Tunus’u iflasın eşiğinde, IMF’ye mahkum bir ülke haline getirdi…