Vakanüvis, dindar kısma uygulanan zorbalıkları yazdı
Vakanüvis
Türkiye seçimlere yanlışsız süratle yol alırken, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “helalleşme” daveti siyasette sık sık gündem oluyor.
CHP Önderi, dindar kısma yönelik davetinde, vakit zaman çelişkili davranıyor üzere görünse de bu kavramı kullanmayı sürdürüyor. Bu mevzuda asıl sorun ise “CHP’ye yakın” çevrelerdeki tavır.
Ana muhalefete olan gönül bağını saklamaya gerek duymayan akademisyen, gazeteci, köşe müellifi, TV yorumcusu, sportmen, oyuncu, müzikçi üzere bireyler peş peşe, toplumda “dindarlara baskı” bağlamında çağrışımlara yol açan siyasetleri hatırlatacak sert açıklamalar yapıyorlar. Başta CHP, muhalefet kısmındaki partiler de bu biçimdesi durumlarda ekseriyetle sessiz kalarak bu cins yaklaşımları zımmen destekledikleri algısına yol açıyorlar.
Bugünkü muhalefetin iktidara geldiği takdirde – hatta kimileri açısından “oldukcatan iktidar olunmuş gibi” – nasıl davranacaklarını söyleyenler, en epey da 28 Şubat Süreci’nde yaşananları akıllara getiren telaffuzlarda bulunuyorlar.
“Hafıza-i beşer nisyanla malûl” olsa da inanç ve fikir hürriyeti açısından maziye damgasını vurmuş kimi hadiseler ise kolay kolay unutulacak üzere değil, hele hele yineının yaşanabileceğine dair imalar bu unutmayı ve “helalleşme”yi zora sokuyor.
Büşra Kepenek Şahin’in Sakarya Üniversitesi’nde Eylül 2019’da hazırladığı, “Türkiye’de İslamofobik Yaklaşımlar (1980-2000)” başlıklı 155 sayfalık Yüksek Lisans Tezi, dindar kısmın geçmişte yaşadığı zorlukların bir derlemesi.
Teze konulan gazete kupürleri ise bilhassa 28 Şubat sürecindeki zorbalıkları görsel olarak çarpıcı bir halde hatırlatıyor.
1973 tarihindeki Baro sonucu: Önü alınmazsa başörtülü kılık artar
28 Şubat öncesi zamanlardan birtakım örneklerin de yer aldığı tezde, 1973’te Ankara Barosuna kayıtlı bir avukat olan Emine Aykenar’ın meslekten ihracına ait sonucun öne sürülen sebebinde yer alan sözler, bu husustaki yaklaşımların yıllar geçse de hiç değişmediğini ortaya koymakta: “Başörtülü olarak duruşmaya çıkmak, bir bayan avukat için sakıncalı, mesleğin geleneklerine, meslek onuruna ve kurallarına büsbütün karşıt bir davranıştır. Başı açık çalışmak, resmi yerde, üstelik resmi kılıkla iş işlemek, misyon yapma sırasında başı açık bulunmak, ulaştığımız toplumsal seviyenin olağan kararı gereklilik kazanmış bir hürmet durumudur. Dinî örtüyü uygar giysi ve mesleksel kılıkla bağdaştırmak olanaksızdır. Önü alınmazsa, benzerlerinin türeyip artması mümkündür.”
Darbeci Başbakan Ulusu: Taşralı üzere örtünsenize
O senelerdaki başörtüsü tartışmalarında, “geleneksel biçimde örtünme” argümanı da çoğunlukla kullanılıyordu. “Ninem de örtülüydü ancak bu biçimde değildi” veya “Taşrada, kırsal kesimde olduğu üzere örtünülmeli” yaklaşımları lisana getiriliyor, “türbanda ısrar edenlerin ise arka niyetli oldukları” ileri sürülüyordu.
Bu görüşü söz edenlerden birisi de 12 Eylül darbecilerinin Başbakanlık koltuğuna oturttuğu emekli subay Bülent Ulusu’ydu. Ulusu, 1983 yılında, YÖK’ün başörtüsü yasağının kalkması tarafındaki talepleri için ziyaretine gelen bir küme başörtülü öğrenciyle görüşmesinde, taleplerin iletilmesinin akabinde, “türban”ın taşradaki bayanlarda, kentlerdeki klasik etraflarda olmadığı görüşünü lisana getirip, pencereye yaklaşmış ve eliyle sokağı işaret ederek “Hani? Bana sokakta sizin üzere gibir dahan bayanlar gösterin.” demişti.
İki haber: “Çarşaflı, çember sakallı gericiler” – “Seçkin, düzeyli, şuurlu çağdaşlar”
1989 yılında, Anayasa Mahkemesi’nin “başörtüsünün hür bırakılmasına yönelik kararı iptal etmesi” üzerine protesto aksiyonları gerçekleştirilmişti.
Mahkemenin, inanç hürriyetine direkt bir taarruz manasına gelen bu sonucu, yurdun dört bir yanında barışçıl şovlarla protesto edilmişti. Bu aksiyonları haberleştiren Çetin Emeç’in Genel Yayın Direktörlüğünü yaptığı Hürriyet gazetesi, 11 Mart 1989 tarihindeki nüshasında “Kara Cuma” manşetiyle çıkmıştı.
Spotta ise “İrticanın genel provası” başlığı tabiri kullanılarak şu biçimde denilmişti:
“Bazı büyük kentlerde Cuma namazından daha sonra toplanan türbanlı, çarşaflı genç kız ve bayanlar, çember sakallı erkekler dini sloganlar atarak gerici şovlar yaptılar.”
Aynı gazete, Anayasa Mahkemesi’nin yasakçı sonucunı savunan çevrelerin 11 Nisan 1989’da gerçekleştirdikleri hareketi ise 12 Nisan 1989’da “Kara Cuma’dan daha sonra Beyaz Salı” başlığıyla vermişti.
Haberde,
Kadın akademisyenler: “Türban, eğitim hakkını engelliyor!”
Merhum Necmettin Erbakan’ın liderliğindeki Refah Partisi’nin 1980’lerin ikinci yarısından itibaren istikrarlı bir büyümeye girmesi bir epeyce çevreyi rahatsız etmişti.
Özellikle 1994 lokal seçimleri yaklaşırken, RP’nin adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimlerde başarılı olma ihtimaline karşı dindar kesitlere yönelik tavırlar daha da artmıştı. Bu çerçevede, 17 Mart 1994 tarihinde değişik üniversitelerden 380 bayan öğretim üyesi ve bakılırsavlisi, periyodun Başbakanı Tansu Çiller’e bir mektup göndermişlerdi. Üniversite çalışanları, o devirde devam eden başörtüsü yasağına karşın, tek tük örneklerden hareketle “türban üniversitelerde yayılıyor” propagandası yapmışlardı. Mektupta, bu husustaki bildik polemikler sıralandıktan, “örtünerek örtünmeyenler üzerinde baskı oluşturulduğu” üzere görüşler lisana getirildikten daha sonra, “üniversitelerdeki türbanlı öğrenciler öğretim özgürlüğünü engellemektedir” denilmişti.
“Ya bıyıklı bir adam tıraş olup türban taktıysa?”
28 Şubat sürecinde, dindarlığa işaret sayılacak sembollere karşı temelsiz münasebetler üretme eforları gülünç durumlara da yol açabiliyordu.
Dönemin basınına yansıyan haberlere nazaran, 19 Ekim 1996 tarihinde, İstanbul Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Hemşirelik Kısmında okuyan tüm öğrenciler bir dersten sınıfta kalmıştı. Bunun öne sürülen sebebi ise dersi alan 70 başörtülü öğrencinin 30’unun başını açmamasıydı. Okul yönetimi de bunun üzerine “güvenlik nedeni öne sürülerek” imtihanı geçersiz saymış ve bütün sınıfı başarısız saymıştı.
Dönemin okul müdürü Demir Tiryaki, mevzu ile ilgili olarak, “Başörtülü öğrencilerin erkek mi bayan mı olduğu anlaşılamıyor. Bıyıklı bir adam tıraş olarak başörtü takabilir ve kız öğrencinin yerine derslere, imtihanlara girebilir” demişti.
“6 saatte bir cami inşa ediliyor. Taksim’e mescide ne gerek var?”
Dönemde, bilhassa 1990’lı yılların ikinci yarısında “Taksim’e cami” konusu da biroldukça kesim tarafınca eleştirilmişti. Erbakan Hükümeti işbaşındayken bu biçimde bir inşaat ihtimalinin belirmesi üzerine, köşe müellifleri sık sık bu mevzuyu işlemişlerdi.
Cumhuriyet gazetesinden Cüneyt Arcayürek, ülkede 6 saatte bir cami yapıldığını iler sürerek, “Gözümüz doymuyor galiba. Türkiye’de onca sorun varken, bunların üzerine gidip tahliller bulunması gerekirken, Taksim’den daha sonra Çankaya’ya da cami yapılması tartışmalarının bu kadar gündemi meşgul etmesi yanlış.” diye yazmıştı.
Emin Çölaşan da Hürriyet gazetesindeki köşe yazısında, “Taksim’e cami yapacağız Artık en son din sömürüsü burada fışkırdı. Her kentin muhakkak yerleri vardır ki, o kentin simgesidir. O mimari ve tarihi dokuyu hangi maksatla olursa olsun bozmak mümkün değildir. Taksim’e cami, kentin tarihi dokusunu bozacaktır.” sözlerine yer vermişti.
bir daha Hürriyet’ten Bekir Coşkun ise “Refah Partisi, ‘Taksim’e cami temeli ile İstanbul’un bir daha fethi’ diyerek, buna karşı çıkan kısmı zımni olarak isimlendiriyor: Bizans tarafı… halbuki mescitler barış-sevgi yeridir. Bunların elinde cami bile siyasi arbedeye materyal oluveriyor.”
Özkök’ün Hürriyet’i: Karayoluyla hac, kurban derisine hürü tahriktir
28 Şubat devrinde Hürriyet gazetesini yöneten Ertuğrul Özkök, gazeteyi daha eski senelerdaki genel tavırdan farklı olmayarak bir daha dindar kesim aykırısı bir konumda tutmuştu. Refah Partisi’nin daima eleştirel bir halde ele alındığı sayısız haberlerden birisi de 4 Şubat 1997 tarihinde yayımlanmıştı. “Tahrikler bitmiyor” manşetiyle çıkan haberde, “Refah Partisi türban, karayolu ile hac, kurban derileri, Taksim’e cami krizlerini yeni krizler yaratarak daha da tırmandırıyor.” tabirleri kullanılmıştı.
Haberin devamında, Sincan’da Kudüs’deki Mescid-i Aksa Camii’ne benzeyen bir çadırın Atatürk büstünün karşısına konulmasından bahsedilerek, “Ata’ya nispet gibi” başlığı atılmıştı.
“Resmî yazı”dan: Türbanlı giremez (temizlikçi, sütçü vb hariç)
TSK bünyesindeki çalışanın eşlerine yönelik başörtüsü yasağı da devirde sık sık gündem oluyordu.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı 4. Zırhlı Tugay Komutanlığı tarafınca 1998’de yayımlanan “Çağdaş kıyafet temalı genelge”de, “Kılık Kıyafet Kanununa alışılmamış olarak gibir dahan ve çağdaş görünüm sergilemeyen, bilhassa genç yaşına karşın türban ve tesettür giyen (lojmanlara süt, yoğurt vermek, paklık yapmak vb. niçinlerle gelen mahalli kıyafetli bayanlar hariç) yüz çizgileri tam belirli olmayan şahısların askeri toplumsal tesis, kantin ve lojmanlara girişleri emniyet ve güvenlik açısından sakınca teşkil etmektedir.” tabirlerine yer verilmişti.
“Cami açılışında dini konuşma yaptığından ihracına…”
Dindarlara karşı taarruzların tavan yaptığı süreçte, üç Vali, 166 Kaymakam, 41 Vali Yardımcısı ve üç Hukuk İşleri Müdürü hakkında rapor yazılarak kamudan ihraç kararları alınmıştı. Bu raporlardan 1997 tarihinde hazırlananında ise bir mülki amirle ilgili olarak şu “suçlamalar” lisana getirilmişti:
“Cami açılışında dini içerikli konuşmalar yapması, tarikat piriyle bayramlaşması, 1997 yılı Kurban Bayramında deri toplamak için resmi araç talep eden Türk Hava Kurumu Derneğine araç tahsis etmemesi, Atatürk düşmanlığı, makam odasında namaz kılması, eşinin ve büyük kızının türbanlı olması…”
Turist Rehberleri Esnaf Odası: Bu kadar cami ve İHL’yi turistlere izah edemiyoruz
28 Şubat sürecinde “sivil” görünümlü fakat aslında vesayetçi reflekslere sahip olan devlet dışı örgütler de dindar bölüme karşı muhalif tavırda ön sıralarda yer almışlardı.
bir hayli “sivil toplum örgütü” 8 yıllık kesintisiz eğitimin gerçekleştirilmesi, İmam Hatip Liselerinin sayılarının azaltılması ve Kuran Kurslarının kapatılması üzere talepler içeren açıklamalar yapmaktaydı. Durumdan görev çıkartanların sayısı artıyor ve çoğunlukla bahisle hiç bir alakası olmayan kesitler de açıklamalarda bulunuyordu.
“İstanbul Turist Rehberleri Esnaf Odası” da bu furyaya katılmış ve şu satırların yer aldığı bir bildiri yayımlamıştı:
“Dünyaya, Müslümanların çoğunlukta bulunduğu tek laik ülke olma özelliği bulunan ülkemizde devlet eliyle demokrasi ve laiklik düşmanı milyonlarca insan yetiştirildiğini açıklayamıyoruz. Yarım milyon gencimizi, nasıl oluyor da yalnızca din adamı yetiştirmekle sonlandırılması gereken din okullarından (İHL) üst seviye kamu yöneticisi olarak çıkardığımızı anlatamıyoruz. Cami sayısının okul sayısının önüne geçmesine müsaade veren bir devlet anlayışını izah edemiyoruz.”
Vakanüvis
Türkiye seçimlere yanlışsız süratle yol alırken, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “helalleşme” daveti siyasette sık sık gündem oluyor.
CHP Önderi, dindar kısma yönelik davetinde, vakit zaman çelişkili davranıyor üzere görünse de bu kavramı kullanmayı sürdürüyor. Bu mevzuda asıl sorun ise “CHP’ye yakın” çevrelerdeki tavır.
Ana muhalefete olan gönül bağını saklamaya gerek duymayan akademisyen, gazeteci, köşe müellifi, TV yorumcusu, sportmen, oyuncu, müzikçi üzere bireyler peş peşe, toplumda “dindarlara baskı” bağlamında çağrışımlara yol açan siyasetleri hatırlatacak sert açıklamalar yapıyorlar. Başta CHP, muhalefet kısmındaki partiler de bu biçimdesi durumlarda ekseriyetle sessiz kalarak bu cins yaklaşımları zımmen destekledikleri algısına yol açıyorlar.
Bugünkü muhalefetin iktidara geldiği takdirde – hatta kimileri açısından “oldukcatan iktidar olunmuş gibi” – nasıl davranacaklarını söyleyenler, en epey da 28 Şubat Süreci’nde yaşananları akıllara getiren telaffuzlarda bulunuyorlar.
“Hafıza-i beşer nisyanla malûl” olsa da inanç ve fikir hürriyeti açısından maziye damgasını vurmuş kimi hadiseler ise kolay kolay unutulacak üzere değil, hele hele yineının yaşanabileceğine dair imalar bu unutmayı ve “helalleşme”yi zora sokuyor.
Büşra Kepenek Şahin’in Sakarya Üniversitesi’nde Eylül 2019’da hazırladığı, “Türkiye’de İslamofobik Yaklaşımlar (1980-2000)” başlıklı 155 sayfalık Yüksek Lisans Tezi, dindar kısmın geçmişte yaşadığı zorlukların bir derlemesi.
Teze konulan gazete kupürleri ise bilhassa 28 Şubat sürecindeki zorbalıkları görsel olarak çarpıcı bir halde hatırlatıyor.
1973 tarihindeki Baro sonucu: Önü alınmazsa başörtülü kılık artar
28 Şubat öncesi zamanlardan birtakım örneklerin de yer aldığı tezde, 1973’te Ankara Barosuna kayıtlı bir avukat olan Emine Aykenar’ın meslekten ihracına ait sonucun öne sürülen sebebinde yer alan sözler, bu husustaki yaklaşımların yıllar geçse de hiç değişmediğini ortaya koymakta: “Başörtülü olarak duruşmaya çıkmak, bir bayan avukat için sakıncalı, mesleğin geleneklerine, meslek onuruna ve kurallarına büsbütün karşıt bir davranıştır. Başı açık çalışmak, resmi yerde, üstelik resmi kılıkla iş işlemek, misyon yapma sırasında başı açık bulunmak, ulaştığımız toplumsal seviyenin olağan kararı gereklilik kazanmış bir hürmet durumudur. Dinî örtüyü uygar giysi ve mesleksel kılıkla bağdaştırmak olanaksızdır. Önü alınmazsa, benzerlerinin türeyip artması mümkündür.”
Darbeci Başbakan Ulusu: Taşralı üzere örtünsenize
O senelerdaki başörtüsü tartışmalarında, “geleneksel biçimde örtünme” argümanı da çoğunlukla kullanılıyordu. “Ninem de örtülüydü ancak bu biçimde değildi” veya “Taşrada, kırsal kesimde olduğu üzere örtünülmeli” yaklaşımları lisana getiriliyor, “türbanda ısrar edenlerin ise arka niyetli oldukları” ileri sürülüyordu.
Bu görüşü söz edenlerden birisi de 12 Eylül darbecilerinin Başbakanlık koltuğuna oturttuğu emekli subay Bülent Ulusu’ydu. Ulusu, 1983 yılında, YÖK’ün başörtüsü yasağının kalkması tarafındaki talepleri için ziyaretine gelen bir küme başörtülü öğrenciyle görüşmesinde, taleplerin iletilmesinin akabinde, “türban”ın taşradaki bayanlarda, kentlerdeki klasik etraflarda olmadığı görüşünü lisana getirip, pencereye yaklaşmış ve eliyle sokağı işaret ederek “Hani? Bana sokakta sizin üzere gibir dahan bayanlar gösterin.” demişti.
İki haber: “Çarşaflı, çember sakallı gericiler” – “Seçkin, düzeyli, şuurlu çağdaşlar”
1989 yılında, Anayasa Mahkemesi’nin “başörtüsünün hür bırakılmasına yönelik kararı iptal etmesi” üzerine protesto aksiyonları gerçekleştirilmişti.
Mahkemenin, inanç hürriyetine direkt bir taarruz manasına gelen bu sonucu, yurdun dört bir yanında barışçıl şovlarla protesto edilmişti. Bu aksiyonları haberleştiren Çetin Emeç’in Genel Yayın Direktörlüğünü yaptığı Hürriyet gazetesi, 11 Mart 1989 tarihindeki nüshasında “Kara Cuma” manşetiyle çıkmıştı.
Spotta ise “İrticanın genel provası” başlığı tabiri kullanılarak şu biçimde denilmişti:
“Bazı büyük kentlerde Cuma namazından daha sonra toplanan türbanlı, çarşaflı genç kız ve bayanlar, çember sakallı erkekler dini sloganlar atarak gerici şovlar yaptılar.”
Aynı gazete, Anayasa Mahkemesi’nin yasakçı sonucunı savunan çevrelerin 11 Nisan 1989’da gerçekleştirdikleri hareketi ise 12 Nisan 1989’da “Kara Cuma’dan daha sonra Beyaz Salı” başlığıyla vermişti.
Haberde,
Kadın akademisyenler: “Türban, eğitim hakkını engelliyor!”
Merhum Necmettin Erbakan’ın liderliğindeki Refah Partisi’nin 1980’lerin ikinci yarısından itibaren istikrarlı bir büyümeye girmesi bir epeyce çevreyi rahatsız etmişti.
Özellikle 1994 lokal seçimleri yaklaşırken, RP’nin adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimlerde başarılı olma ihtimaline karşı dindar kesitlere yönelik tavırlar daha da artmıştı. Bu çerçevede, 17 Mart 1994 tarihinde değişik üniversitelerden 380 bayan öğretim üyesi ve bakılırsavlisi, periyodun Başbakanı Tansu Çiller’e bir mektup göndermişlerdi. Üniversite çalışanları, o devirde devam eden başörtüsü yasağına karşın, tek tük örneklerden hareketle “türban üniversitelerde yayılıyor” propagandası yapmışlardı. Mektupta, bu husustaki bildik polemikler sıralandıktan, “örtünerek örtünmeyenler üzerinde baskı oluşturulduğu” üzere görüşler lisana getirildikten daha sonra, “üniversitelerdeki türbanlı öğrenciler öğretim özgürlüğünü engellemektedir” denilmişti.
“Ya bıyıklı bir adam tıraş olup türban taktıysa?”
28 Şubat sürecinde, dindarlığa işaret sayılacak sembollere karşı temelsiz münasebetler üretme eforları gülünç durumlara da yol açabiliyordu.
Dönemin basınına yansıyan haberlere nazaran, 19 Ekim 1996 tarihinde, İstanbul Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Hemşirelik Kısmında okuyan tüm öğrenciler bir dersten sınıfta kalmıştı. Bunun öne sürülen sebebi ise dersi alan 70 başörtülü öğrencinin 30’unun başını açmamasıydı. Okul yönetimi de bunun üzerine “güvenlik nedeni öne sürülerek” imtihanı geçersiz saymış ve bütün sınıfı başarısız saymıştı.
Dönemin okul müdürü Demir Tiryaki, mevzu ile ilgili olarak, “Başörtülü öğrencilerin erkek mi bayan mı olduğu anlaşılamıyor. Bıyıklı bir adam tıraş olarak başörtü takabilir ve kız öğrencinin yerine derslere, imtihanlara girebilir” demişti.
“6 saatte bir cami inşa ediliyor. Taksim’e mescide ne gerek var?”
Dönemde, bilhassa 1990’lı yılların ikinci yarısında “Taksim’e cami” konusu da biroldukça kesim tarafınca eleştirilmişti. Erbakan Hükümeti işbaşındayken bu biçimde bir inşaat ihtimalinin belirmesi üzerine, köşe müellifleri sık sık bu mevzuyu işlemişlerdi.
Cumhuriyet gazetesinden Cüneyt Arcayürek, ülkede 6 saatte bir cami yapıldığını iler sürerek, “Gözümüz doymuyor galiba. Türkiye’de onca sorun varken, bunların üzerine gidip tahliller bulunması gerekirken, Taksim’den daha sonra Çankaya’ya da cami yapılması tartışmalarının bu kadar gündemi meşgul etmesi yanlış.” diye yazmıştı.
Emin Çölaşan da Hürriyet gazetesindeki köşe yazısında, “Taksim’e cami yapacağız Artık en son din sömürüsü burada fışkırdı. Her kentin muhakkak yerleri vardır ki, o kentin simgesidir. O mimari ve tarihi dokuyu hangi maksatla olursa olsun bozmak mümkün değildir. Taksim’e cami, kentin tarihi dokusunu bozacaktır.” sözlerine yer vermişti.
bir daha Hürriyet’ten Bekir Coşkun ise “Refah Partisi, ‘Taksim’e cami temeli ile İstanbul’un bir daha fethi’ diyerek, buna karşı çıkan kısmı zımni olarak isimlendiriyor: Bizans tarafı… halbuki mescitler barış-sevgi yeridir. Bunların elinde cami bile siyasi arbedeye materyal oluveriyor.”
Özkök’ün Hürriyet’i: Karayoluyla hac, kurban derisine hürü tahriktir
28 Şubat devrinde Hürriyet gazetesini yöneten Ertuğrul Özkök, gazeteyi daha eski senelerdaki genel tavırdan farklı olmayarak bir daha dindar kesim aykırısı bir konumda tutmuştu. Refah Partisi’nin daima eleştirel bir halde ele alındığı sayısız haberlerden birisi de 4 Şubat 1997 tarihinde yayımlanmıştı. “Tahrikler bitmiyor” manşetiyle çıkan haberde, “Refah Partisi türban, karayolu ile hac, kurban derileri, Taksim’e cami krizlerini yeni krizler yaratarak daha da tırmandırıyor.” tabirleri kullanılmıştı.
Haberin devamında, Sincan’da Kudüs’deki Mescid-i Aksa Camii’ne benzeyen bir çadırın Atatürk büstünün karşısına konulmasından bahsedilerek, “Ata’ya nispet gibi” başlığı atılmıştı.
“Resmî yazı”dan: Türbanlı giremez (temizlikçi, sütçü vb hariç)
TSK bünyesindeki çalışanın eşlerine yönelik başörtüsü yasağı da devirde sık sık gündem oluyordu.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı 4. Zırhlı Tugay Komutanlığı tarafınca 1998’de yayımlanan “Çağdaş kıyafet temalı genelge”de, “Kılık Kıyafet Kanununa alışılmamış olarak gibir dahan ve çağdaş görünüm sergilemeyen, bilhassa genç yaşına karşın türban ve tesettür giyen (lojmanlara süt, yoğurt vermek, paklık yapmak vb. niçinlerle gelen mahalli kıyafetli bayanlar hariç) yüz çizgileri tam belirli olmayan şahısların askeri toplumsal tesis, kantin ve lojmanlara girişleri emniyet ve güvenlik açısından sakınca teşkil etmektedir.” tabirlerine yer verilmişti.
“Cami açılışında dini konuşma yaptığından ihracına…”
Dindarlara karşı taarruzların tavan yaptığı süreçte, üç Vali, 166 Kaymakam, 41 Vali Yardımcısı ve üç Hukuk İşleri Müdürü hakkında rapor yazılarak kamudan ihraç kararları alınmıştı. Bu raporlardan 1997 tarihinde hazırlananında ise bir mülki amirle ilgili olarak şu “suçlamalar” lisana getirilmişti:
“Cami açılışında dini içerikli konuşmalar yapması, tarikat piriyle bayramlaşması, 1997 yılı Kurban Bayramında deri toplamak için resmi araç talep eden Türk Hava Kurumu Derneğine araç tahsis etmemesi, Atatürk düşmanlığı, makam odasında namaz kılması, eşinin ve büyük kızının türbanlı olması…”
Turist Rehberleri Esnaf Odası: Bu kadar cami ve İHL’yi turistlere izah edemiyoruz
28 Şubat sürecinde “sivil” görünümlü fakat aslında vesayetçi reflekslere sahip olan devlet dışı örgütler de dindar bölüme karşı muhalif tavırda ön sıralarda yer almışlardı.
bir hayli “sivil toplum örgütü” 8 yıllık kesintisiz eğitimin gerçekleştirilmesi, İmam Hatip Liselerinin sayılarının azaltılması ve Kuran Kurslarının kapatılması üzere talepler içeren açıklamalar yapmaktaydı. Durumdan görev çıkartanların sayısı artıyor ve çoğunlukla bahisle hiç bir alakası olmayan kesitler de açıklamalarda bulunuyordu.
“İstanbul Turist Rehberleri Esnaf Odası” da bu furyaya katılmış ve şu satırların yer aldığı bir bildiri yayımlamıştı:
“Dünyaya, Müslümanların çoğunlukta bulunduğu tek laik ülke olma özelliği bulunan ülkemizde devlet eliyle demokrasi ve laiklik düşmanı milyonlarca insan yetiştirildiğini açıklayamıyoruz. Yarım milyon gencimizi, nasıl oluyor da yalnızca din adamı yetiştirmekle sonlandırılması gereken din okullarından (İHL) üst seviye kamu yöneticisi olarak çıkardığımızı anlatamıyoruz. Cami sayısının okul sayısının önüne geçmesine müsaade veren bir devlet anlayışını izah edemiyoruz.”