Yoncalardan biri soldu! Fatma Girik’in akabinde…

Beykozlu

New member
Bugün artık uzak bir geçmişin tatlı bir anısı üzere görünen Yeşilçam, vakti vaktinde kendi ölçülerinde bir çeşit Hollywood reflekslerine hâkim, koca bir bölümdü ve bu kesimin üretim dişlilerinde ‘yıldız’ isimler en kıymetli cepheydi. Dün ortamızdan ayrılan Fatma Girik de kelam konusu cephenin bayanlar kısmında yer alan ‘dört’ sağlam mihenk taşından bir tanesiydi. Sinemamızın ‘dört yapraklı yonca’ ismiyle tanımlanan müstesna kümesi ortasında Türkân Şoray, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın’la birlikte sinema denen 20. yüzyıl icat ve eğlenceliğinin kitleler katındaki popülerleşmesindeki birinci öncelikli yüzlerdendi. ‘Yonca’lar ortasında ise daha sert, mücadeleci, tuttuğunu koparan, her daim hakkının peşine düşen bir portrenin sahibiydi.


Gözden Kaçmasın


#FATMA GİRİK#FATMA GİRİK ÖLDÜ

Memduh gitti, her şey bitti, ben de gitmek istiyorum
Hürriyet.com.tr

Mavi gözleri ve farklı profilleriyle öbür bir rol modeli sunuyordu. 1942’de Sultanahmet’te doğmuştu, işçi bir aileden geliyordu, komşusu yardımıyla setlerde figüran olarak çalışmaya başlamış ve bu farklı dünyayı sever olmuştu. Annesi okulunu aksattığı için oyunculuk sevdasına karşı çıksa da nihayetinde küçük Fatma bir yol ayrımına girmiş ve sonucunı sinemadan yana vererek Cağaloğlu Kız Lisesi’ndeki eğitimine son vererek farklı bir mesleğin ve serüvenin peşine düşmüştü. Seyfi Havaeri’nin ‘Leke’siyle başlayan başrol seyahatine çabucak sonrasında hayli sayıda imal eklemiş ve vakit ortasında, sinemamızın ‘klasik’lerinden biri olarak tarihteki yerini almıştı. Tanındıkça, şöhreti arttıkça gelişen ekonomik rahatlıkla ailesini de konfora taşıyan lakin geldiği, geçtiği şiddetli yolları hiç unutmayan Girik, yelpazesi geniş bir portföyün ortasında fazlaca farklı cinslerde üretimlerde seyirci karşısına çıktı. ‘Keşanlı Ali Destanı’ (1964), ‘Sürtüğün Kızı’ (1967), ‘Ezo Gelin’ (1968), ‘Menekşe Gözler (1969), ‘Boş Beşik’ (1969), ‘Şoför Nebahat’ (1970), ‘Acı’ (1971), ‘Ekmekçi Kadın’ (1972), ‘Ağrı Dağı Efsanesi’ (1975), ‘Kanlı Nigâr’ (1981), ‘Postacı’ (1984), ‘Yılanların Öcü’ (1985) filmografisindeki evvela adımlardı. Ayrıyeten Metin Erksan’ın 1977 tarihindeki ‘Kadın Hamlet-İntikam Meleği’ de mesleğinde en farklı izlerden bir tanesiydi.


MAKSİM’DE SAHNE ALDI

Özel ömrüne gelince; sette çalışırken devrin önde gelen direktörlerinden Memduh Ün’ün ilgisini çekiyordu. 1958 üretimi ‘Murada Ereceğiz’de ikili yakınlaşıyor, çekimlerin gerçekleştirildiği Antalya dönüşü orta verseler de daha sonradan tekrar birlikte oluyor ve hakikaten murada eriyorlardı! Ve yaklaşık 50 yıl süren bir aşkı paylaşıyorlardı…

Bu ortada omurundaki farklı notlardan birine de, dün sinema eleştirmeni arkadaşım Cumhur Canbazoğlu’nun yazısında rastladım, aktarayım: “1968’te ‘fıkra anlatarak gösteri yapmak için İzmir Fuarı’nda sahneye çıkıyor. Fakat seyirci fıkralarla yetinmiyor, daha fazlasını talep ederek müzik da söylemesini istiyor ondan. Dersler aldıktan daha sonra Şubat 1969’da ‘Beyazperdenin Hoş Gözlü Kızı’ sloganıyla İstanbul Maksim Sahnesi’nde Türk Sanat Müziği söylemeye başlıyor.”

HER DAİM HAKSIZLIĞIN KARŞISINDAYDI

Fatma Girik bununla birlikte politik bir portre olarak da toplumsal hayatımızın ortasında yer alan bir isimdi. Sanatkarların his ve niyetlerini daha rahat söz edebildiği, kutuplaşmanın bu kadar belirginleşmediği ve sağduyunun daha fazla hayata hâkim olduğu periyotların öne çıkan yüzlerindendi. esasen kelamını sakınmayan, haksızlığa her dem karşı çıkan karakteriyle bu ‘politik’ elbise ona fazlaca yakışıyordu. Tam bu noktada sıkıntıyı şahsi bir anıya getirmek istiyorum: Yıl 1977. Ailece, İzmit’teki teyzemin kızını ziyarete ediyoruz. Akrabamın oturduğu apartmanın ilişkin olduğu geniş cadde kentin en işlek sınırı ve o senelerda İstanbul-Ankara karayolunu kullanan araçlar bu yoldan geçiyor. Balkondan etrafa bakarken upuzun bir yürüyüş kümesini fark ediyorum. Ellerinde pankartlarla hareket ediyorlar ve megafonla da bir şeyler söyleniyor.


13 yaşındayım ve “Ne ola ki?” diyerek çocuksu bir merakla çabucak aşağı iniyorum. Çok kısa bir süre sonda kortejin başı, apartmanın önüne ulaşıyor. Bir bakıyorum ki topluluk ortasında Fatma Girik, Türkân Şoray, Tarık Akan, Cüneyt Arkın, Kadir İnanır, Menderes Samancılar, Hale Soygazi, Meral Orhonsay üzere isimler var. Alışılmış yaşım herkesi tanımaya yetmiyor ancak o Yeşilçam’ın öne çıkan isimleri olduğu görüyorum. Onlarla bir arada yürüyor ve neredeyse kentin merkezine kadar eşlik ediyorum. Benim için büyük bir mutluluk… Heyecan, gurur, sevinç kaynağı… Meskene gidip “Şunu gördüm, tıpkı vakitte yürüdüm, şu biçimde eşlik ettim vs.” diye hislerimi aktarıyorum. Evdekiler natürel inanmıyor, “Yeme bizi” diyor. her neyse ki sonraki günkü gazeteler beni doğruluyor. Yeşilçam’ın o ünlü ‘Sansüre Karşı Büyük Ankara Yürüyüşü’ne farkında olmadan eşlik etmişim. Fatma Girik’i de birinci defa orada yakından görmüştüm. Dün toplumsal medyada bu yürüyüşteki öncülüğünün yanı sıra bir daha 1990’da Zonguldak’taki ‘Büyük Madenci Yürüyüşü’nde merhum Uğur Mumcu (tesadüfe bakın ki biri 1993, oburu 2022 senelerında, tıpkı günde ortamızdan ayrıldı), İlhan Selçuk, Ali Sirmen’le bir arada kortejin önünde yer aldıkları bir kare de paylaşıldı.


BELEDİYE LİDERİ OLDU

Girik’in politik kişiliği bir noktadan daha sonra ‘resmiyet’ de kazanmıştı; 1989-95 yılları içinde Şişli Belediye Başkanlığı bakılırsavini üstlendi. Tıpkı Hollywood’dan siyasete geçen Ronald Reagan, Arnold Schwarzenegger, Clint Eastwood üzere yıldızların yanında bizim sinemamızda da siyaset-sinema ortası güzergâhın sözü olarak Fatma Girik ismi tarihe kazındı. Peşi sıra kişiliğe uygun bir televizyon programıyla karşımıza çıktı. ‘Söz Fato’da’ isimli bu macerada sert, kuvvetli, tuttuğunu koparan bir iz şoför mantığıyla adaletin tecellisi için uğraşıyordu. Dün, vefat haberinin akabinde, 1996’da gözaltındayken polisler tarafınca öldürülen gazeteci Metin Göktepe’nin ablası Meryem Göktepe şu biçimde bir tweet’le Girik’i andı: “Fatma Girik emsalsiz sinemaları, sanatı ve kamu çalışanları ortasındaki yeriyle epey değerli bir belediye lideridir. Şişli Belediyesi’nde sendikamız TümBelSen ile yaptığı birincilerden olan kontratın gerisinde durmuştur. Kelam Fato’da ile Metin Göktepe davasına katkısı büyüktü, saygıyla’…

Evet, sinema oyunculuğunun kendisine yetmediği, hayatın başka alanlarında da izlerini bırakan, değişik bir üslubun sözüydü o. Çektiği sinemalar, yer aldığı çabalar, yardımına koştuğu beşerler ve anılardaki tüm izleriyle toplumsal belleğimizdeki yeri sağlam bu karakter, dün kendi ismine perdeden çekildi. Tüm sevenlerinin başı sağ olsun…


MENEKŞE GÖZLÜM DEV YÜREKLİ ARKADAŞIM

Fatma Girik’in vefatı, sanat dünyasını yasa boğdu. “Yeşilçam’ın dört yapraklı yoncası” diye anılan oyuncu arkadaşları Türkân Şoray, Filiz Akın ve Hülya Koçyiğit, haberin şokunu yaşarken, ıstıraplarını anlatacak söz bulamadı.