ABD’den ithal edilen eserlerden geriye dönük menşe ispatı istenmesi kriz yarattı; ithalatçılar yüksek ceza riskiyle karşı karşıya

Beykozlu

New member
Rahip Branson krizi daha sonrası Türkiye’nin ABD menşeili eser ithalatına ek mali yükümlülük getirmesi ve ABD çıkışlı olup ABD menşeili olmayan eserlerden ise menşe ispatı istemesi, ithalatçıları sıkıntı durumda bıraktı.

Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine göre 2019’da çıkan karar öncesi yapılan ithalatların da bu kapsama alınması ve evrakların geriye dönük istenmesine rağmen dokümanların üretici ülkeler tarafınca düzenlenememesi kararı gerekli kuralları yerine getiremeyen onlarca şirket, milyonlarca TL’yi bulan ceza ile karşı karşıya kaldı.

Son olarak 30 Haziran’a kadar uzatılan doküman ibrazını yapamayan başta otomotiv ve dokuma olmak üzere kağıt, ambalaj, besin eserleri ve tütün dalı üzere bir fazlaca bölümde yer alan firmalar, karşı dava için harekete geçerken kimi şirket ise vergi barışının devam etmesi sebebi ile vakit kaybetmemek için dava ile vergi barışı içinde çekimser kaldı.

Davaların fazlaca büyük oranda ithalatçı lehine sonuçlandığını lisana getiren bölüm temsilcileri, uygulamanın devlet için vakit ve maddi kayıp şirketler için ise vakit kaybına yol açtığını belirterek Ticaret Bakanlığı’nın uygulamayı bir daha gözden geçirmesi talebinde bulundu.

“Mevzuata uygun değil”

Bünyesinde 120 üyesi bulunan Dış Ticarete İstikamet Verenler Derneği’nin (DIŞYÖNDER) Lideri Hakan Çınar, bir fazlaca üye ve ithalat yapan firmanın cezalar karşısında ne yapacağını şaşırmış durumda olduğunu söylemiş oldu. ABD Menşeli Birtakım Eserlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar kapsamında tahsili gereken Ek Mali Yükümlülük ve bu yükümlülük kaynaklı KDV’nin, kanunun geriye hakikat işletilmesi biçiminde tahsil edilmeye çalışılmasının mevzuata uygun bir durum olmadığını vurgulayan Çınar, yalnızca bir tek otomotiv yan sanayi üreticisi firmaya gelen ceza ölçüsünün 3 milyon TL’nin üzerinde gerçekleştiğini söylemiş oldu. Çınar, bir fazlaca firmanın şu anda nasıl bir yol izlemesi gerektiği konusunda problem yaşadığını aktardı.

“İlk kararda bu biçimde bir kaide aranmıyor”

Kelam konusu uygulama 2019 yılından beri mevcut fakat uygulama artık geriye dönük olarak da isteniyor. Uygulamanın başladığı 2019’da kimi şirketlere 20 milyon TL’yi bulan cezalar kesilmişti. Artık ise ceza sayısı epey daha fazla artmış durumda.

Çınar’ın verdiği bilgilere bakılırsa 2018/11973 sayılı ABD Menşeli Kimi Eserlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar’da ABD menşeli olmayan eşyalar için Ek Mali Yükümlülük muafiyeti için ithalat esnasında Menşe Şahadetnamesi ibrazına ait rastgele bir karar bulunmuyor. Ayrıyeten Menşe Şahadetnamesi ibrazına ait yayımlanmış uygulama bildirisinde de kelam konusu koşul yok.

Çınar, “birebir vakitte Gümrük Yönetmeliği’ne daha sonradan eklenen Süreksiz 16/3’üncü hususuna ‘Bu fıkrayı değiştiren yönetmeliğin yayımı tarihindilk evvel beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesi yahut tedarikçi beyanı bulunmadığı biçimde menşe asıllı ticaret siyaseti tedbiri, ek gümrük vergisi yahut ek mali yükümlülük üzere öteki mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği yahut beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesinin yahut tedarikçi beyanının 30/6/2021 tarihine kadar gümrük yönetimine ibrazı mümkündür’’ kararı getirilmiş. Bu durum ithalatçı firmanın yasal olarak ithalat esnasında Menşe Şahadetnamesi ibraz etmesi gerekmemesine karşın, ibraz edilmeyen beyannameler için daha sonradan Menşe Şahadetnamesi ibraz edilebilme imkanı getirilmiştir” dedi.

İhracatçı ülkeler geriye dönük doküman düzenlemiyor

bir daha de ithalatçı firmalar yasal olarak ithalat esnasında ibraz yükümlülüğü olmamasına karşın ihtilaf yaşamamak ismine yurt dışı ihracatçılardan daha sonradan Menşe Şahadetnamesi talep etmiş. Lakin yurt dışı ihracatçı ülkelerin kendi yasal mevzuatlarındaki ihracat tarihinden itibaren 6 aydan daha uzun müddet tarihindeki eşyalar için Menşe Şahadetnamesi daha sonradan düzenlenmeyeceğine dair kararlar olması sebebiyle ithalatçı firmalar daha sonradan Menşe Şahadetnamesi talebine olumsuz dönüş yapılmış.

Çınar, ihracatçı ülkelerin ihracat tarihinden itibaren 6 aydan daha sonra Menşe Şahadetnamesi yapılıp yapılmayacağına dair Türkiye’nin o ülkelerdeki Ticaret Ataşeliklerine yazılı olarak sorduğunu ve bunun da münasebetleri ile teyit edildiğini belirtti.

İthalat yapan binlerce şirket Ticaret Bakanlığı’nın bu güç periyotta firmaların ticari hayatlarının sekteye uğratılmamak ismine mevzuyu tekrar değerlendirmelerini beklerken öte yandan bu tarafta açılan bir fazlaca davanın da kendileri lehine sonuçlanacağını ve devletin gereksiz yere vakit ve maddi kayba uğrayacağını lisana getiriyor. Bu kapsamda karşı davalar da hızlandı.