Anne de ağız sıhhati ve erken devir çocukluk çağı çürükleri

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Diş çürükleri çocuklarda görülen ve prevalansı en yüksek kronik enfeksiyöz hastalıktır. Şiddetli diş çürükleri diş tabibi kliniğinde müdahale edilmesi fazlaca sıkıntı bir hastalıktır ve tedavileri için çoklukla birfazlaca kez diş doktoru ziyareti gerektirmektedir. Süt dişlenme devrinde görülen çürükler bununla birlikte ileri periyotlarda daimi dişlerde meydana gelebilecek çürüklerinde bir belirtisidir. Literatürlerden yapılan derlemeler çocuklarda diş çürüklerinin oluşumuyla ilgili birfazlaca kritik süreci ortaya koymaktadır.

Birinci gerçekleşen olay diş çürüklerinin bir numaralı sorumlusu olan Streptococcus mutansların bebeğe geçişidir. İkinci gerçekleşen hadise ise Streptococus Mutansların patolojik düzeylerde birikmesidir ve daha sonrasında başta şeker olmak üzere çürüğü arttırıcı karbonhidratlara uzun devir maruz kalınmasıdır. Üçüncü olarak ta minenin süratli bir biçimde demineralizasyonu ve devam eden süreçte kavitasyon oluşmasıdır. Karyojenik (çürük yapıcı) bakteriler tipik bir biçimde anniçin yahut çocuk bakıcıdan geçmektedir. Bu duruma bebeğinin yemeğinin tadına bakarken birebir kaşığın paylaşılması, yere düşen emziğin refleks olarak ağızda temizlenmesi yahut bebeğin ağzının tükürükle temizlenmesi üzere alışkanlıkların direkt tükürük geçişlerine sebep olmasından kaynaklanmaktadır. Çocuğun doğumundan daha sonraki rastgele bir periyotta ağızda bakteri kolonizasyonu gerçekleşebilmektedir lakin bilhassa dişlerin sürmesinden daha sonra yahut damak-dudak yarıklı bebeklerde ağza yerleştirilen obturatörler bakterilerin tutunabilmesi için gerekli olan sert yüzeyleri sağladıkları için bakteri kolonizasyonu için büyük potansiyel yaratmaktadırlar.

Erken periyotta bebeğin S. Mutansla enfekte olması geciktirilebilirse bu vakitte öteki bakteriler oral mikro florada hakim olacağı için daha sonraki periyotta plakta S. Mutansın sayıca baskınlığı azaltılacağından patolojik bir tesir göstermeyecektir. DNA parmak izi (DNA fingerprint) çalışmaları ağızda ki patojen S.mutansların kaynağının büyük ölçüde anniçin kaynaklandığı ve hadiselerin yüzde 70’inde anne-bebek çiftleri genotiplerinin eşleştiği bildirilmiştir. Bundan ötürüdır ki annenin geçmiş ve mevcut periyotta ki çürük öyküsü bakteri enfeksiyonun geçişini tedbire açısından annede uygulanacak kollayıcı ve operatif uygulamaların ehemmiyetini daha da artırmaktadır. Karyojenik bakterilerin geçişi fakat annede ki bakteri rezervinin azaltılmasıyla, taşıyıcıdan uzak tutulmasıyla ve bebeğin kolonizasyona karşı direncini artırmakla mümkündür.

Annede ki Streptococcus Mutans rezervuarı topikal flor yahut klorheksidin uygulamalarıyla, ksilotollü sakız çiğnenmesiyle yahut sıradan karbonhidratların tüketiminin azaltılmasıyla mümkün olabilmektedir. Taşıyıcıdan dikey geçişi önleyebilmek için öncesinden bilgilendirme yapılmalı ve tükürüğün geçişine sebep olabilecek davranış patenlerinin minimalize edilmesi sağlanmalıdır. Kolonizasyona karşı direnç çocuğun karbonhidrat alınımı kısıtlamakla yahut makul aralıklar florlu vernik uygulamalarıyla mümkündür. Hamileliğin birinci altı ayında yüzde 0.05’lik sodyum florid ve yüzde 0.12’lik klorheksidin kombinasyonu bir karışımla günlük gargara yapılmasının diş çürüğüne sebep olan bakterinin kolonizasyonu kıymetli derecede azaltabileceği ve daha sonrasında da çocuğa geçme riskini de bariz biçimde düşürebileceği çalışmalarda net bir biçimde ortaya konulmuştur.

Günay ve arkadaşlarının yaptıkları çalışma hamilelik devrinde yapılacak olan primer gözetici uygulamaların aktifliğini göstermiştir. Öteki bir uzun devir çalışmada ise günde 3-5 defa ksilotollü sakız çiğnenmesinin anniçin çocuğa bakteri geçişini değerli biçimde azalttığını ortaya koymuştur. Sonuç olarak; annede hamilelik devri ve daha sonrasında uygulanacak olan kollayıcı tedaviler ağız mikro florasında S.Mutans sayısında kıymetli derecede azalmaya sebep olacak ve daha sonrasında çocuğa bakterinin geçme ve patojenik tesir gösterme ihtimali pek azalacaktır. Dolaysıyla daha sonraki periyotlarda çocukların çürük riski de azaltılabilmiş olacaktır.