Dişeti çekilmesi, dişetinin kök yüzeyini açıkta bırakarak apikale yanlışsız yer değiştirmesidir.
Dişeti çekilmelerini klinik olarak iki kısma ayırmak mümkündür:
a) Görünür Dişeti Çekilmesi:
b) Bâtın Dişeti Çekilmesi:
Görünür ve bâtın dişeti çekilmelerinin toplamı gerçek dişeti çekilmesi ölçüsünü verir.
Dişeti çekilmelerine komşu dişeti iltihaplı yahut iltihapsız olabilir.
Dişeti çekilmeleri Periodontitise Bağlı Dişeti Çekilmeleri ve Vestibüler Dişeti Çekilmeleri olarak iki kümeye ayrılabilir. Periodontitise bağlı dişeti çekilmeleri ilgili dişlerin tüm çevresiniilgilendirir. Periodontal hastalıkla bir arada dayanak alveol kemiği yüksekliği azaldığında dişeti de onunlaberaber apikale gerçek çekilir.Vestibüler Dişeti Çekilmeleri ise ilgili dişlerin vestibül yüzeylerini ilgilendirir. Etkenperiodontitis değildir. Ekseriyetle dişetlerindeki iltihap klinik olarak bariz değildir. Her iki türçekilme de lokalize yahut generalize olabilir.
Dişeti Çekilmesinin niçinleri:
2. Diş Dizisindeki Bozukluklar:
a) Dişlerin olağan diş arkının haricinde yer almaları:Diş vestibül konumda ise vestibül
yüzeyinde, lingual konumda ise lingual yüzeyinde alveol kemiği ya epey incedir ya da bölgede dehiscence vardır. bu biçimde bölgelerdeki dişeti, mekanik baskılar yahut iltihabi olaylar karşısında apikale yanlışsız çekilmeye epey yatkındır.
b) Çok örtülü kapanış:Üst ön dişlerin kesici kenarlarının alt kesici dişlrrin vestibülündeki dişetine mekanik baskısı bu bölgede dişeti çekilmesine niye olabilir.
3. İltihap:
a) Uzun periyodik kronik marjinal gingivitis hadiselerinde, ilgili bölgede şayet bir dehiscence mevcutsa, dişeti çekilmesi meydana gelebilir.
b) Kronik periodontitis hadiselerinde ise, dişeti takviye alveol kemiği kaybına paralel olarak apikale gerçek yer değiştirebilir.
4. Taraflış Diş Fırçalama: Dişlerin fırçalanması sırasında dişetlerine daima olarak çok baskı uygulanması dişeti çekilmesine yol açar. bu biçimde olaylarda hastanın plak denetimi fazlaca güzeldir. Bilhassa vestibül diş yüzeylerinde mikrobiyal plağa rastlanmaz. Çekilme olan bölgelerde, dişlerin vestibül yüzeylerinde aşınmalar görülür.
5. Yüksek Frenum Tutunmaları:Frenumun özgür dişeti kenarına fazlaca yakın olması, dudak hareketleri sırasında yapışık dişetinde gerilemelere yol açar. Ayrıyeten, bu cins yüksek tutunmalar
bölgedeki plak denetimini güçleştirerek iltihaba niye olabilirler.
6. Alışkanlıklar: Dişler ortasına kürdan yahut toplu iğne üzere yabancı cisimlerin daima olarak sokulması ilgili bölgedeki dişeti papilinin apikale hakikat çekilmesine yol açar. Ayrıyeten, birtakım bireylerde görülen ve psikosomatik faktörlere bağlanan dişetinin tırnakla apikal tarafta itilmesi olayı da dişeti çekilmesine yol açar.
7. Aşırı Oklüzal Kuvvetler: Kimi çalışmacılar, çok oklüzal baskıların dişeti çekilmelerine
niye olduğunu ileri sürmüşlerdir. Fakat, bu olayın düzeneği tam olarak açıklanamadığı için geçerliliği çabucak hemen tam değildir.
8. Diş Köklerindeki Morfolojik Değişiklikler:
a) Diş köklerinin çok dışbükey olması, alveol kemiğinde dehiscence ve buna bağlı olarak dişeti çekilmesi meydana gelmesini kolaylaştırır.
b) Çok esaslı dişlerde, köklerin dişin uzun ekseni ile yaptığı açının fazla olması üsttekine benzeri bir duruma yol açar.
Dişeti Çekilmelerinin Sınıflandırılması:
Dişeti çekilmeleri interdental papil yüksekliği ve çekilmenin derinliği temel alınarak sınıflandırılır (Miller 1985):
1.Sınıf:Dişeti çekilmesi mukogingival sona (MGS) ulaşmaz. İnterproksimal bölgelerde yumuşak ve sert doku kaybı yoktur. Dar yahut geniş olabilir.
2.Sınıf: Dişeti çekilmesi MGS’a ulaşmış yahut daha apikaline uzanmıştır. İnterproksimal bölgelerde yumuşak ve sert doku kaybı yoktur. Dar yahut geniş olabilir.
3.Sınıf: Dişeti çekilmesi MGS’a ulaşmış yahut daha apikaline uzanmıştır. İnterproksimal bölgelerde yumuşak ve sert doku kaybı vardır. İlgili dişte malpozisyon olabilir. Dar yahut geniş olabilir.
4.Sınıf:Dişeti çekilmesi MGS’a ulaşmış yahut daha apikaline uzanmıştır. İnterproksimal bölgelerde ileri derecede yumuşak ve sert doku kaybı vardır. İlgili dişte malpozisyon 1. ve 2. sınıf dişeti çekilmeleri günümüzde kullanılan tekniklerle tam olarak tedavi edilebilirler. 3. sınıf dişeti çekilmelerinde açık kök yüzeyleri kısmen dişeti ile örtülebilirler. 4. sınıf dişeti çekilmelerinde ise açık kök yüzeylerini günümüz teknikleri ile dişetiyle örtmek mümkün değildir.
Dişeti çekilmelerini klinik olarak iki kısma ayırmak mümkündür:
a) Görünür Dişeti Çekilmesi:
b) Bâtın Dişeti Çekilmesi:
Görünür ve bâtın dişeti çekilmelerinin toplamı gerçek dişeti çekilmesi ölçüsünü verir.
Dişeti çekilmelerine komşu dişeti iltihaplı yahut iltihapsız olabilir.
Dişeti çekilmeleri Periodontitise Bağlı Dişeti Çekilmeleri ve Vestibüler Dişeti Çekilmeleri olarak iki kümeye ayrılabilir. Periodontitise bağlı dişeti çekilmeleri ilgili dişlerin tüm çevresiniilgilendirir. Periodontal hastalıkla bir arada dayanak alveol kemiği yüksekliği azaldığında dişeti de onunlaberaber apikale gerçek çekilir.Vestibüler Dişeti Çekilmeleri ise ilgili dişlerin vestibül yüzeylerini ilgilendirir. Etkenperiodontitis değildir. Ekseriyetle dişetlerindeki iltihap klinik olarak bariz değildir. Her iki türçekilme de lokalize yahut generalize olabilir.
Dişeti Çekilmesinin niçinleri:
- Yaşlanma:Gottlieb’in, dişlerin pasif sürmesi sırasında yaşlanmayla bir arada dişetinde fizyolojik çekilmeler meydana gelebileceği niyeti kanıtlanamamıştır. beraberinde, kâfi ve travmatik olmayan ağız hijyeni uygulamalarıyla diş-dişeti temasının olağan pozisyon ve yapısının korunabileceği düşünülmektedir.Araştırmalar, dişeti çekilmelerinin yaşlanmayla birlikte arttığını göstermektedir.
2. Diş Dizisindeki Bozukluklar:
a) Dişlerin olağan diş arkının haricinde yer almaları:Diş vestibül konumda ise vestibül
yüzeyinde, lingual konumda ise lingual yüzeyinde alveol kemiği ya epey incedir ya da bölgede dehiscence vardır. bu biçimde bölgelerdeki dişeti, mekanik baskılar yahut iltihabi olaylar karşısında apikale yanlışsız çekilmeye epey yatkındır.
b) Çok örtülü kapanış:Üst ön dişlerin kesici kenarlarının alt kesici dişlrrin vestibülündeki dişetine mekanik baskısı bu bölgede dişeti çekilmesine niye olabilir.
3. İltihap:
a) Uzun periyodik kronik marjinal gingivitis hadiselerinde, ilgili bölgede şayet bir dehiscence mevcutsa, dişeti çekilmesi meydana gelebilir.
b) Kronik periodontitis hadiselerinde ise, dişeti takviye alveol kemiği kaybına paralel olarak apikale gerçek yer değiştirebilir.
4. Taraflış Diş Fırçalama: Dişlerin fırçalanması sırasında dişetlerine daima olarak çok baskı uygulanması dişeti çekilmesine yol açar. bu biçimde olaylarda hastanın plak denetimi fazlaca güzeldir. Bilhassa vestibül diş yüzeylerinde mikrobiyal plağa rastlanmaz. Çekilme olan bölgelerde, dişlerin vestibül yüzeylerinde aşınmalar görülür.
5. Yüksek Frenum Tutunmaları:Frenumun özgür dişeti kenarına fazlaca yakın olması, dudak hareketleri sırasında yapışık dişetinde gerilemelere yol açar. Ayrıyeten, bu cins yüksek tutunmalar
bölgedeki plak denetimini güçleştirerek iltihaba niye olabilirler.
6. Alışkanlıklar: Dişler ortasına kürdan yahut toplu iğne üzere yabancı cisimlerin daima olarak sokulması ilgili bölgedeki dişeti papilinin apikale hakikat çekilmesine yol açar. Ayrıyeten, birtakım bireylerde görülen ve psikosomatik faktörlere bağlanan dişetinin tırnakla apikal tarafta itilmesi olayı da dişeti çekilmesine yol açar.
7. Aşırı Oklüzal Kuvvetler: Kimi çalışmacılar, çok oklüzal baskıların dişeti çekilmelerine
niye olduğunu ileri sürmüşlerdir. Fakat, bu olayın düzeneği tam olarak açıklanamadığı için geçerliliği çabucak hemen tam değildir.
8. Diş Köklerindeki Morfolojik Değişiklikler:
a) Diş köklerinin çok dışbükey olması, alveol kemiğinde dehiscence ve buna bağlı olarak dişeti çekilmesi meydana gelmesini kolaylaştırır.
b) Çok esaslı dişlerde, köklerin dişin uzun ekseni ile yaptığı açının fazla olması üsttekine benzeri bir duruma yol açar.
Dişeti Çekilmelerinin Sınıflandırılması:
Dişeti çekilmeleri interdental papil yüksekliği ve çekilmenin derinliği temel alınarak sınıflandırılır (Miller 1985):
1.Sınıf:Dişeti çekilmesi mukogingival sona (MGS) ulaşmaz. İnterproksimal bölgelerde yumuşak ve sert doku kaybı yoktur. Dar yahut geniş olabilir.
2.Sınıf: Dişeti çekilmesi MGS’a ulaşmış yahut daha apikaline uzanmıştır. İnterproksimal bölgelerde yumuşak ve sert doku kaybı yoktur. Dar yahut geniş olabilir.
3.Sınıf: Dişeti çekilmesi MGS’a ulaşmış yahut daha apikaline uzanmıştır. İnterproksimal bölgelerde yumuşak ve sert doku kaybı vardır. İlgili dişte malpozisyon olabilir. Dar yahut geniş olabilir.
4.Sınıf:Dişeti çekilmesi MGS’a ulaşmış yahut daha apikaline uzanmıştır. İnterproksimal bölgelerde ileri derecede yumuşak ve sert doku kaybı vardır. İlgili dişte malpozisyon 1. ve 2. sınıf dişeti çekilmeleri günümüzde kullanılan tekniklerle tam olarak tedavi edilebilirler. 3. sınıf dişeti çekilmelerinde açık kök yüzeyleri kısmen dişeti ile örtülebilirler. 4. sınıf dişeti çekilmelerinde ise açık kök yüzeylerini günümüz teknikleri ile dişetiyle örtmek mümkün değildir.