Beykozlu
New member
*Mahfi Eğilmez
Günümüz dünyasında beklentiler ve bu beklentilere bakılırsa yapılan varsayımlar neredeyse gerçekleşmeler kadar kıymetli. Bilhassa rasyonel beklentiler teorisinin öne çıktığı son elli yılda merkez bankaları beklentileri ölçmeye yönelik anketler yaparak varsayımlarını ve para siyaseti araçlarını bu beklentilere göre yönlendiremeye başladılar. Türkiye de bu akıma ayak uydurdu. Bir yandan TÜİK çeşitli anketlerle iktisadın gidişi hakkındaki beklentileri almaya çalışırken bir yandan da Merkez Bankası bu tıp beklenti anketleri yapar oldu.
Merkez Bankası’nın beklentileri ölçmekte kullandığı anketlerden tahminen de en değerlisi Piysa İştirakçileri Anketi’dir (eski ismi Beklenti Anketi idi.) Bu anket; finansal ve gerçek dalda karar alıcı ve uzman bireylerin çeşitli makroekonomik değişkenlere ait beklentilerinin izlenmesini amaçlıyor. İştirakçilere gelecekteki çeşitli periyotlara ait olarak tüketici enflasyonu, döviz kuru, cari süreçler istikrarı, GSYH büyüme suratı ve faiz oranları üzere temel makroekonomik değişkenler konusundaki beklentileri soruluyor ve alınan ortalamalarla bu beklentiler ortalama iddialara dönüştürülüyor. bu biçimdece Merkez Bankası bu göstergeler konusunda piyasa iştirakçilerinin nasıl bir beklenti ortasında olduğunu bakılırsarek para siyasetini belirlemede bu beklentilere bakılırsa bir yaklaşım tutturuyor. Bu anket yalnızca Merkez Bankası için değil iktisatçılar ve analistler için de değerli. Onlar da bu ankete nazaran geleceğe ait çıkarımlar yapıyor.
Merkez Bankası bu ay bu ankette değişiklik yaparak on yıl daha sonrasına ait tüketici enflasyonu beklentisi, TCMB Yüklü Ortalama Fonlama Maliyeti Beklentisi üzere kimi uzun vadeli beklentileri anketten çıkardı. Bence bu düzenleme yerinde oldu. Zira bırakın bugün ortasında bulunduğumuz kaotik ortamı Türkiye’nin en olağan vakit içinderında bile on yıllık varsayım yapılması mümkün değil. O niçinle o varsayımlar, kestirimden epeyce biraz uydurma oranlar oluyordu.
Bu yeni düzenlemeye bakılırsa Piyasa İştirakçileri Anketi ekte yer verildiği üzere bir kapsama kavuştu.
Kanımca bu ankette kimi değişiklikler daha yapılmalı. Tüketici Enflasyonu (TÜFE) Beklentisi (%) başlıklı kısmı ele alalım. Burada Cari ay TÜFE beklentisi, 1 ay, 2 ay daha sonrası beklentileri var. Bunlardan daha sonra cari yıl beklentisi geliyor. Buraya kadar olanlar bence hakikat. Bunlardan daha sonra 12 ay daha sonrası ve 24 ay daha sonrası beklentileri geliyor. Bunlar hayli manalı değil. Bence cari yılsonundan daha sonraki beklenti gelecek yılsonu beklentisi olmalı ve uzun periyoda ait beklentiler daima yılsonlarını temel almalı. 12 ay daha sonraki beklenti diye sorduğumuz vakit gelecek yıulın Ağustos birebir soruyoruz demektir. halbuki varsayımlar çoklukla cari ay ve yılsonuna odaklıdır. Öte yandan yılsonu beklentisi alındığında oradan hareketle yıl ortası varsayımı de tabiatıyla çıkabilir aslına bakarsan.
Bütün başka beklenti setlerini de buna bakılırsa düzenlemekte fayda olduğu kanısındayım.
Bu düzeltme anketi fazlaca daha kullanılabilir hale getirecektir.
Ek: TCMB, Piyasa İştirakçileri Anketi
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsi blogundan alınmıştır
Günümüz dünyasında beklentiler ve bu beklentilere bakılırsa yapılan varsayımlar neredeyse gerçekleşmeler kadar kıymetli. Bilhassa rasyonel beklentiler teorisinin öne çıktığı son elli yılda merkez bankaları beklentileri ölçmeye yönelik anketler yaparak varsayımlarını ve para siyaseti araçlarını bu beklentilere göre yönlendiremeye başladılar. Türkiye de bu akıma ayak uydurdu. Bir yandan TÜİK çeşitli anketlerle iktisadın gidişi hakkındaki beklentileri almaya çalışırken bir yandan da Merkez Bankası bu tıp beklenti anketleri yapar oldu.
Merkez Bankası’nın beklentileri ölçmekte kullandığı anketlerden tahminen de en değerlisi Piysa İştirakçileri Anketi’dir (eski ismi Beklenti Anketi idi.) Bu anket; finansal ve gerçek dalda karar alıcı ve uzman bireylerin çeşitli makroekonomik değişkenlere ait beklentilerinin izlenmesini amaçlıyor. İştirakçilere gelecekteki çeşitli periyotlara ait olarak tüketici enflasyonu, döviz kuru, cari süreçler istikrarı, GSYH büyüme suratı ve faiz oranları üzere temel makroekonomik değişkenler konusundaki beklentileri soruluyor ve alınan ortalamalarla bu beklentiler ortalama iddialara dönüştürülüyor. bu biçimdece Merkez Bankası bu göstergeler konusunda piyasa iştirakçilerinin nasıl bir beklenti ortasında olduğunu bakılırsarek para siyasetini belirlemede bu beklentilere bakılırsa bir yaklaşım tutturuyor. Bu anket yalnızca Merkez Bankası için değil iktisatçılar ve analistler için de değerli. Onlar da bu ankete nazaran geleceğe ait çıkarımlar yapıyor.
Merkez Bankası bu ay bu ankette değişiklik yaparak on yıl daha sonrasına ait tüketici enflasyonu beklentisi, TCMB Yüklü Ortalama Fonlama Maliyeti Beklentisi üzere kimi uzun vadeli beklentileri anketten çıkardı. Bence bu düzenleme yerinde oldu. Zira bırakın bugün ortasında bulunduğumuz kaotik ortamı Türkiye’nin en olağan vakit içinderında bile on yıllık varsayım yapılması mümkün değil. O niçinle o varsayımlar, kestirimden epeyce biraz uydurma oranlar oluyordu.
Bu yeni düzenlemeye bakılırsa Piyasa İştirakçileri Anketi ekte yer verildiği üzere bir kapsama kavuştu.
Kanımca bu ankette kimi değişiklikler daha yapılmalı. Tüketici Enflasyonu (TÜFE) Beklentisi (%) başlıklı kısmı ele alalım. Burada Cari ay TÜFE beklentisi, 1 ay, 2 ay daha sonrası beklentileri var. Bunlardan daha sonra cari yıl beklentisi geliyor. Buraya kadar olanlar bence hakikat. Bunlardan daha sonra 12 ay daha sonrası ve 24 ay daha sonrası beklentileri geliyor. Bunlar hayli manalı değil. Bence cari yılsonundan daha sonraki beklenti gelecek yılsonu beklentisi olmalı ve uzun periyoda ait beklentiler daima yılsonlarını temel almalı. 12 ay daha sonraki beklenti diye sorduğumuz vakit gelecek yıulın Ağustos birebir soruyoruz demektir. halbuki varsayımlar çoklukla cari ay ve yılsonuna odaklıdır. Öte yandan yılsonu beklentisi alındığında oradan hareketle yıl ortası varsayımı de tabiatıyla çıkabilir aslına bakarsan.
Bütün başka beklenti setlerini de buna bakılırsa düzenlemekte fayda olduğu kanısındayım.
Bu düzeltme anketi fazlaca daha kullanılabilir hale getirecektir.
Ek: TCMB, Piyasa İştirakçileri Anketi
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsi blogundan alınmıştır