Pandemi niçiniyle ekonomik sorun ortasındaki yurttaşlar: Kazandığımız gelir, masrafımızı karşılamıyor

Beykozlu

New member
Pandemi niçiniyle Türkiye’de yoksulluğun giderek derinleşmesi her bölümü etkiledi. Farklı iş kollarından yurttaşlar salgının getirdiği yoksullukla uğraş ettiklerini belirtti.

Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nın haber portalı, Gazetecilik Platformu’ndan Gülistan Özel’in haberine göre, işsiz kalan üniversite mezunu kasiyer Ebru Çınar, hayal ettiği hayatın yanına bile yaklaşmaktan uzak olduğunu hatırlatarak yaşadığı hayal kırıklığını şu cümlelerle lisana getiriyor: “İnsanlar artık ne yapacağını bilmiyor, perişan olmuş. fiyatları muhakkak olan marketlerde bile beşerler pazarlık yapıyor. Herkes cebindeki bir lirayı bile korumak zorunda hissediyor. Bizim gündemimiz yoksullukla başa çıkmak, geçim düşüncesi. İş bulamıyorum. Konutta yiyecek bir şey kalmadı”.

‘‘Sakat kalan üç arkadaşım var’’

Pandemide iş yükü artan dalların başında kuryelik geliyor. Kesimde pandemiden beri 205 kurye kaza yaparak hayatını kaybetti. Pandemi sırasında iş yükü artan Faik Karabulut bu yükü kaldırmaya çalışırken kaza geçirmiş ve bir müddet konutunda dinlenmek zorunda kalmış. Bu mecburî dinlenme sırasında ekonomik olarak önemli derde düşen Karabulut, yaşadıklarını şu biçimde anlatıyor: “yaşamımız 2 teker üzerinde geçiyor. Pandemi öncesinde bu kadar telaş yoktu. 20-30 siparişi yorulmadan teslim eder, işimizi yapardık. Beşerler meskenlerine kapanınca ve virüs toplumda kaygı yayınca, hiç durmadan ve yorulmadan, günde 12-16 saat çalışmak durumunda kaldım. Müşterilerin işletmeye yüksek puan vermesi için, sürat yaparak canımızı tehlikeye atıyoruz ve her türlü riski göze alıyoruz. Benimle birlikte çalışıp kaza yapan ve sakat kalan 3 tane arkadaşım var. Ben de önüme çıkan bir araçla çarpışarak kaza yaptım. 7 ay boyunca meskende dinlenmek zorunda kaldım. Haliyle insan 7 ay boyunca çalışmazsa elindekinden de oluyor. Kendimi maddi manevi toparlamaya çalışıyorum. Benim için nitekim hayli kuvvetli geçiyor. kimi vakit bu işi artık yapmak istemiyorum fakat para da kazanmam lazım. Ekmek parası için çalışıyorum”.

Pandemi çıkmaza soktu

Koronavirüs olaylarının artışıyla bir arada alınan kapanma tedbirlerinden olumsuz etkilenenler içinde sokak satıcılığı yapanlarla pazarcı esnafı da değerli bir yer kaplıyor. Esenler semtinde pazarcılık yapan Yahya Kısman da tedbirlerin yol açtığı kar kaybından şikâyetçi. Yaşadığı bu kayıplar niçiniyle sıkıntı günler geçirdiğini lisana getiren Dalan, “Temel ömür masraflarımı karşılamak için bankadan aldığım kredileri ödeyemiyorum. senelerca biriktirdiklerimi bu vakitte harcamak durumunda kaldım. Hanımla her gün arbede ediyoruz, boşanmayı düşünüyoruz. Mesken kira, bir sürü ödenmeyi bekleyen fatura var. Çocukların eğitim masrafı var. Kazandığımız gelir, masrafımızı karşılamıyor” diyerek geçim kasvetinin aile birliğini dahi tehdit ettiğine dikkat çekiyor. Bir yıl öncesine nazaran, satışlarının yüzde 60 oranında düştüğünü belirten Dalan, insanların yaşadığı gelir kaybından dolayı eskisi kadar rahat alışveriş yapamadığını şu cümlelerle lisana getiriyor: “Eskiden pazara getirdiğimiz tüm malları satardık. Artık birçok elimizde kalıyor. Beşerler bizimle pazarlık yarışına giriyor. ‘Abla kusura bakma senin dediğin fiyattan veremiyoruz’ dediğimizde içimiz acıyor. Onların da cebinde para olmadığını biliyoruz lakin verirsek de biz ziyan etmiş olacağız”.

‘‘Mesleğin sonu mu geldi?’’

Bir diğer pazar esnafı olan Hayrullah Demir ise, devletin kendilerini desteklemediğinden yakınıyor. Pazara ne kadar mal götüreceğini artık hesaplayamadığını tabir eden Demir, “Getirdiğimiz meyve ve sebzelerin birçok elimizde kalıyor. Marketler zinciri kendi koyduğu fiyat kotalarıyla, bizden daha yüksek fiyata satmasına karşın istek görüyor. Kendi ortamızda mesleğimizin sonu mu geldi tartışması yapıyoruz. Ailemi geçindirmek için öteki mesleklere yönelmek istiyorum ancak elimdekinden de bu süreçte oldum. Birikmiş param yok. Sıkıntı geçiniyoruz. 3 tane çocuğu okutmak, kira ödemek epeyce kolay olmuyor. Elektrik, su üzere temel gereksinimlerimizi ödemekte bile zorluk çekiyoruz.” diyor.

‘‘Evde yiyecek bir şey kalmadı’’

Uzun vakittir devam eden genç işsizliği de, pandemiyle birlikte daha da yaygınlaştı. Alınan eğitime uygun işte çalışmak artık neredeyse hayal oldu. Ebru Çınar

‘‘Bu durumun düzelmesini umuyorum’’

Gelecek telaşının kendisinde ruhsal problemlere niye olduğuna dikkat çeken Çınar, iş başvurusu süreciyle ilgili tecrübelerini şu biçimde anlatıyor: “İş görüşmelerine gidiyorum yalnızca form doldurtuyorlar. İş görüşmesine giderken harcadığım paraya üzülüyorum. Minimum fiyatın epey altında maaş teklif ediyorlar. ‘Beğenirsek sigorta yaparız’ diyorlar. Paklık için bile ‘Tanıdığınız var mı?’ sorularıyla karşılaşıyorum. Tüm yasal hakları patrona göre uyarlamaya devam ederlerse toplum olarak açlıktan öleceğiz. Bundan daha sonra bizi ne bekliyor bilemiyorum lakin bu durumun düzelmesini umuyorum”.