Bütün dünya pizzayı seviyor. Ancak doyurucu turun bugün tabaklarımızda bulduğumuz şeye dönüşmesi biraz zaman aldı. Antik Yunanlılar, papalar ve Amerikan askerleri hakkında bir hikaye.
20. yüzyılda pizza dünyayı fethetmek için yola çıktı. Bugün lezzetli spesiyalite şimdiye kadarki en popüler yemeklerden biridir. Artık pizzasız bir dünya düşünülemez. Peki pizzanın mucitleri? Tabii ki İtalyanlar. Veya? Aslında pizza kavramı eski, hatta çok eski.
Yemeğin kökenini araştırmak istiyorsanız yaklaşık 2000 yıl öncesine gitmeniz gerekiyor. İlk ipuçları eski Yunanlılar arasında bulunabilir. Diego Zancani, “Terim ve kavram çok eski” diyor. Oxford Üniversitesi’nde Orta Çağ ve Modern Diller Emeritus Profesörü, “İtalyan Yemeklerine Nasıl Aşık Olduk” kitabının yazarıdır. “CNN” ile yaptığı bir röportajda, eski Yunanlıların “pissa” veya “pita”yı zaten bildiklerini açıklıyor: “Yakın zamanda yapılan bir araştırma, ‘pizza’ terimini Akdeniz bölgesinde var olan çeşitli ‘pide’lerle ilişkilendirdi.”
Bir diyetisyenden ipuçları
“Huysuz bir yiyiciye sebzelerin pizzadan daha sağlıklı olduğunu söylemenin hiçbir anlamı yok.”
01/11/2022
Antik “Pissa”dan pizzaya
Ancak antik “Pissa”nın bu orijinal şekli, bugün pizzadan anladığımız şey değildi. Daha ziyade, “muhtemelen üzerine baharat eklenerek” kızartılan veya pişirilen bir ekmekti. Bu başka bir kaynak tarafından da doğrulanıyor. 997’nin kira sözleşmesinde de pizzadan bahsediliyor.
Napoli’nin kuzeyindeki evin sahibine domuz eti ve pizza sözü verildi. Bu durumda da pizzanın bir parça ekmek olarak yorumlanması gerektiğini söylüyor Zancani. Bir de 1570 civarında pizza yemeyi seven bir papa var. Ancak şefinin tarifi şaşırtıcı; badem ve şeker içerir. Zancani’ye göre bu “esasen bir pastaydı”.
“Sizin” pizzaya dönüşmesi biraz zaman aldı. Bugünkü gibi görünmesi büyük oranda ithal üründen kaynaklanmaktadır. 18. yüzyılın ortalarında domates Napoli’ye ve muhtemelen ekmeğe de geldi. Yemeğin haberi daha sonra hızla yayıldı. Bu lezzetin mesajını dünyanın dört bir yanına taşıyanlar çoğunlukla turistlerdi; buna “Üç Silahşörler”i yazan Carlo Collodi gibi tanınmış kişiler de dahil. Yazar, farklı çeşitler ve süsleme çeşitleri hakkında coşkuyla yazdı.
Ananas sorunu
Pizza Hawaii muhtemelen dünyadaki en tartışmalı pizzadır; bir İtalyan tarafından icat edilmemiştir (tabii ki).
Sıradan insanların sokak yemekleri
Pizza, sokak yemeğiydi. Sıradan insanlar için bir yemek. Ama hızla avlulara doğru yolunu buldu. Kral Ferdinand’ın bir tuğla pizza fırınına bile sahip olduğu söyleniyor. Zancani, “Bu fakir bir adamın yemeğiydi ama belli ki hoşuna gitti” dedi.
Pizzaya aşık olan tek hükümdar o değildi. En popüler pizzalardan biri hâlâ İtalyan kraliçesinin adını taşıyor. Hikayeye göre, Margarita 1889’da şehri ziyaret ettiğinde gerçekten yerel spesiyalleri denemek istemişti. O zamanlar şehrin en iyi pizza üreticisinde Zancani üç çeşit seçeneği olduğunu biliyor: “Domuz pastırmalı beyaz, caciocavallo peynir ve fesleğen, zeytinyağı ve hamsi, domates, mozarella ve fesleğen. Hikayeye göre kraliçe üçüncüyü seçti çünkü bu onlara İtalya bayrağını hatırlatıyordu.” O zamandan beri “Margherita” pizzası onun adını taşıyor ve dünya çapındaki zafer yürüyüşü ivme kazanıyor.
“Pizza Napoli’dir ve Napoli pizzadır”
Napoli hala pizza şehri olarak kabul ediliyor ve bu yemek Napoli’nin amiral gemisi haline geldi. Associazione Verace Pizza Neapolitana (AVPN) başkanı Antonio Pace, “Söylemek istediğim gibi, Napoli pizzasının mucidi, babası veya sahibi yoktur; bu, Napolililerin yaratıcılığından gelir. Pizza Napoli’dir ve Napoli pizzadır”, diye tanımlıyor Associazione Verace Pizza Neapolitana (AVPN) başkanı Antonio Pace Çarşaf.
Ancak pizzanın dünya çapında tanınmasına yardımcı olan ne Napolililer ne de krallardı. Yemeği 19. yüzyılın başında Yeni Dünya’ya getiren İtalyan göçmenlerdi. Pizza, savaştan sonra Amerikan askerlerinin yeni mutfak aşklarını tarifler şeklinde eve getirmesiyle yeni bir ivme kazandı. Amerika Birleşik Devletleri’nde bu basit yemek küresel bir hit haline geldi. Zancani, “Amerikalılar pizzanın Napolililer tarafından icat edildiğini ama dünyaya Amerikalılar tarafından getirildiğini söylüyor. Ben de aynı fikirdeyim” diyor.
Pizza pişirme sanatı
Napoli’deki pizza neden Roma’dakinden daha iyi?
12/10/2017
Napoli’nin bir dönüm noktası
ABD’deki pizza üreticilerinin sayısı artarken ve tabaklarda giderek daha fazla kreasyon ortaya çıkarken, İtalya’da pizza uzun süre yerel bir uzmanlık, niş bir yemek olarak kaldı. Zancani, “Pizza uzun yıllar boyunca Napoli’ye özgü bir şey olarak kaldı; İkinci Dünya Savaşı’ndan önce Roma’nın kuzeyinde çok az biliniyordu ve hemen elde edilen bir başarı değildi. Bu ancak 1950’ler ve 1960’lardaki iç göçle birlikte gerçekleşti” diyor.
Ülkenin her yerinde pizzacılar açıldı. Napoliten tarzı gölgelere itildi. Pace, “Korkumuz, bu tür pizzanın dünya çapında yayılmasıyla orijinal Napoliten tarifinin unutulabilmesiydi” diye açıklıyor. Orijinali korumak için, 80’lerin ortasından bu yana pizza yapımcılarına eğitim veren ve ürünlerin orijinalliğini kontrol eden AVPN derneğini kurdu.
Şöyle açıklıyor: “Gerçek bir Napoliten pizzasının kalitesinin, pizzaiolo’nun lehçesi veya uyruğuyla değil, sırları olmayan bir üretim yöntemiyle bağlantılı olduğunu her zaman söyledik – her ne kadar birçok kişi buna inanmak istese de.” Napoli pizzası sadeliği ve az malzemesiyle göz dolduruyor. Hamur: su, un, tuz ve maya – yağsız, şekersiz, yaklaşık 12 saat dinlenme süresi. Pişirme odun ateşinde pişirilen bir fırında gerçekleşir.
Pace, “Napoli pizzasının en iyisi olduğunu hiçbir zaman söylemedik; sadece farklı olduğunu vurguladık” diyor. İster Hawaii pizzası, peynir kabuğu veya Chicago tarzı. Pace’e göre her seçeneğin kendi gerekçesi var. Yine de ufak bir araştırmayı kaçırmıyor: “Amerikan tarzı sadece farklı; aynı şey malzemeler için de geçerli. Ananaslı Hawaii pizzası tuhaf bir konsept ama eğer beğenirseniz güzel. Evet, bir bakıma rezalet, ama yiyeceklerin çoğu bazı açılardan rezillik.”
Kaynak: CNN
tpo.
#Konular
20. yüzyılda pizza dünyayı fethetmek için yola çıktı. Bugün lezzetli spesiyalite şimdiye kadarki en popüler yemeklerden biridir. Artık pizzasız bir dünya düşünülemez. Peki pizzanın mucitleri? Tabii ki İtalyanlar. Veya? Aslında pizza kavramı eski, hatta çok eski.
Yemeğin kökenini araştırmak istiyorsanız yaklaşık 2000 yıl öncesine gitmeniz gerekiyor. İlk ipuçları eski Yunanlılar arasında bulunabilir. Diego Zancani, “Terim ve kavram çok eski” diyor. Oxford Üniversitesi’nde Orta Çağ ve Modern Diller Emeritus Profesörü, “İtalyan Yemeklerine Nasıl Aşık Olduk” kitabının yazarıdır. “CNN” ile yaptığı bir röportajda, eski Yunanlıların “pissa” veya “pita”yı zaten bildiklerini açıklıyor: “Yakın zamanda yapılan bir araştırma, ‘pizza’ terimini Akdeniz bölgesinde var olan çeşitli ‘pide’lerle ilişkilendirdi.”
Bir diyetisyenden ipuçları
“Huysuz bir yiyiciye sebzelerin pizzadan daha sağlıklı olduğunu söylemenin hiçbir anlamı yok.”
01/11/2022
Antik “Pissa”dan pizzaya
Ancak antik “Pissa”nın bu orijinal şekli, bugün pizzadan anladığımız şey değildi. Daha ziyade, “muhtemelen üzerine baharat eklenerek” kızartılan veya pişirilen bir ekmekti. Bu başka bir kaynak tarafından da doğrulanıyor. 997’nin kira sözleşmesinde de pizzadan bahsediliyor.
Napoli’nin kuzeyindeki evin sahibine domuz eti ve pizza sözü verildi. Bu durumda da pizzanın bir parça ekmek olarak yorumlanması gerektiğini söylüyor Zancani. Bir de 1570 civarında pizza yemeyi seven bir papa var. Ancak şefinin tarifi şaşırtıcı; badem ve şeker içerir. Zancani’ye göre bu “esasen bir pastaydı”.
“Sizin” pizzaya dönüşmesi biraz zaman aldı. Bugünkü gibi görünmesi büyük oranda ithal üründen kaynaklanmaktadır. 18. yüzyılın ortalarında domates Napoli’ye ve muhtemelen ekmeğe de geldi. Yemeğin haberi daha sonra hızla yayıldı. Bu lezzetin mesajını dünyanın dört bir yanına taşıyanlar çoğunlukla turistlerdi; buna “Üç Silahşörler”i yazan Carlo Collodi gibi tanınmış kişiler de dahil. Yazar, farklı çeşitler ve süsleme çeşitleri hakkında coşkuyla yazdı.
Ananas sorunu
Pizza Hawaii muhtemelen dünyadaki en tartışmalı pizzadır; bir İtalyan tarafından icat edilmemiştir (tabii ki).
Sıradan insanların sokak yemekleri
Pizza, sokak yemeğiydi. Sıradan insanlar için bir yemek. Ama hızla avlulara doğru yolunu buldu. Kral Ferdinand’ın bir tuğla pizza fırınına bile sahip olduğu söyleniyor. Zancani, “Bu fakir bir adamın yemeğiydi ama belli ki hoşuna gitti” dedi.
Pizzaya aşık olan tek hükümdar o değildi. En popüler pizzalardan biri hâlâ İtalyan kraliçesinin adını taşıyor. Hikayeye göre, Margarita 1889’da şehri ziyaret ettiğinde gerçekten yerel spesiyalleri denemek istemişti. O zamanlar şehrin en iyi pizza üreticisinde Zancani üç çeşit seçeneği olduğunu biliyor: “Domuz pastırmalı beyaz, caciocavallo peynir ve fesleğen, zeytinyağı ve hamsi, domates, mozarella ve fesleğen. Hikayeye göre kraliçe üçüncüyü seçti çünkü bu onlara İtalya bayrağını hatırlatıyordu.” O zamandan beri “Margherita” pizzası onun adını taşıyor ve dünya çapındaki zafer yürüyüşü ivme kazanıyor.
“Pizza Napoli’dir ve Napoli pizzadır”
Napoli hala pizza şehri olarak kabul ediliyor ve bu yemek Napoli’nin amiral gemisi haline geldi. Associazione Verace Pizza Neapolitana (AVPN) başkanı Antonio Pace, “Söylemek istediğim gibi, Napoli pizzasının mucidi, babası veya sahibi yoktur; bu, Napolililerin yaratıcılığından gelir. Pizza Napoli’dir ve Napoli pizzadır”, diye tanımlıyor Associazione Verace Pizza Neapolitana (AVPN) başkanı Antonio Pace Çarşaf.
Ancak pizzanın dünya çapında tanınmasına yardımcı olan ne Napolililer ne de krallardı. Yemeği 19. yüzyılın başında Yeni Dünya’ya getiren İtalyan göçmenlerdi. Pizza, savaştan sonra Amerikan askerlerinin yeni mutfak aşklarını tarifler şeklinde eve getirmesiyle yeni bir ivme kazandı. Amerika Birleşik Devletleri’nde bu basit yemek küresel bir hit haline geldi. Zancani, “Amerikalılar pizzanın Napolililer tarafından icat edildiğini ama dünyaya Amerikalılar tarafından getirildiğini söylüyor. Ben de aynı fikirdeyim” diyor.
Pizza pişirme sanatı
Napoli’deki pizza neden Roma’dakinden daha iyi?
12/10/2017
Napoli’nin bir dönüm noktası
ABD’deki pizza üreticilerinin sayısı artarken ve tabaklarda giderek daha fazla kreasyon ortaya çıkarken, İtalya’da pizza uzun süre yerel bir uzmanlık, niş bir yemek olarak kaldı. Zancani, “Pizza uzun yıllar boyunca Napoli’ye özgü bir şey olarak kaldı; İkinci Dünya Savaşı’ndan önce Roma’nın kuzeyinde çok az biliniyordu ve hemen elde edilen bir başarı değildi. Bu ancak 1950’ler ve 1960’lardaki iç göçle birlikte gerçekleşti” diyor.
Ülkenin her yerinde pizzacılar açıldı. Napoliten tarzı gölgelere itildi. Pace, “Korkumuz, bu tür pizzanın dünya çapında yayılmasıyla orijinal Napoliten tarifinin unutulabilmesiydi” diye açıklıyor. Orijinali korumak için, 80’lerin ortasından bu yana pizza yapımcılarına eğitim veren ve ürünlerin orijinalliğini kontrol eden AVPN derneğini kurdu.
Şöyle açıklıyor: “Gerçek bir Napoliten pizzasının kalitesinin, pizzaiolo’nun lehçesi veya uyruğuyla değil, sırları olmayan bir üretim yöntemiyle bağlantılı olduğunu her zaman söyledik – her ne kadar birçok kişi buna inanmak istese de.” Napoli pizzası sadeliği ve az malzemesiyle göz dolduruyor. Hamur: su, un, tuz ve maya – yağsız, şekersiz, yaklaşık 12 saat dinlenme süresi. Pişirme odun ateşinde pişirilen bir fırında gerçekleşir.
Pace, “Napoli pizzasının en iyisi olduğunu hiçbir zaman söylemedik; sadece farklı olduğunu vurguladık” diyor. İster Hawaii pizzası, peynir kabuğu veya Chicago tarzı. Pace’e göre her seçeneğin kendi gerekçesi var. Yine de ufak bir araştırmayı kaçırmıyor: “Amerikan tarzı sadece farklı; aynı şey malzemeler için de geçerli. Ananaslı Hawaii pizzası tuhaf bir konsept ama eğer beğenirseniz güzel. Evet, bir bakıma rezalet, ama yiyeceklerin çoğu bazı açılardan rezillik.”
Kaynak: CNN
tpo.
#Konular