Araştırmacılar, Satürn’ün halkalarının zamanla parlaklığını kaybettiğini ve karardığını bulmuşlardır. Onlar da küçülüyor gibi görünüyor.
Güneş sistemimizde Satürn’ün yanı sıra Jüpiter, Uranüs ve Neptün gezegenlerinin de halkaları vardır. Yine de Satürn’ün halkaları en parlak olanıdır, çünkü neredeyse yüzde 95’i su buzu – son araştırmalara göre parlaklıkları sonsuza kadar sürmese de.
Yakın zamanda yayınlanan üç çalışma, NASA’nın 2004’ten 2017’ye kadar Satürn’ün yörüngesinde dönen ve gezegenin uyduları, atmosferi ve halkaları hakkında bilgi toplayan Cassini uzay aracından gelen verileri analiz etti. Araştırmalar, yüzüklerin yaşına ve geçiciliğine dair yeni ipuçları sağlıyor.
Meteoroid yangına karşı savunmasız
Halkalar, geniş yüzey alanları nedeniyle, Satürn sisteminden gelen mikrometeoritlerin bombardımanına karşı çok savunmasızdır. Başlangıçta parlak olan halkalar çoğunlukla buz parçalarından ve küçük bir yüzde küçük kaya parçacıklarından oluştuğu için, biriken kozmik toz zamanla onları karartacaktır. Bu, buz parçalarının yaşını belirlemeye yardımcı olabilir.
Science Advances dergisinde yayınlanan çalışmalardan birine öncülük eden Colorado Boulder Üniversitesi’nden fizikçi Sascha Kempf, “Yüzükleri evinizdeki halı gibi düşünün” dedi. “Halıyı temizledikten sonra yapmanız gereken tek şey beklemek. Toz halınızın üzerine çökecektir.” Aynı durum yüzükler için de geçerlidir.
Halkalar Dinozorlar Çağında Oluşmuş Olabilir
Satürn’ün halkalarının yaşı, yıllardır bilim adamları arasında bir tartışma konusu. Son zamanlarda, araştırmacılar sadece yaklaşık 160 milyon yıldır var olduklarını varsaydılar.
Cassini’nin halkalarından topladığı Satürn sisteminin dışından 163 toz tanesini analiz eden bilim adamları, son analizde halkaların 400 milyon yıldan daha eski olmadığını ve dinozorların dünyaya gelmesinden önce oluşmuş olabileceklerini tahmin ettiler. . Satürn’ün var olduğu 4,5 milyar yılla karşılaştırıldığında, halkaları nispeten genç.
Meteoritler Satürn’ün halkalarını küçültür
“Icarus” bilimsel dergisinde yayınlanan çalışmalardan biri de halkaların kısa ömürlü olabileceğinden ve sadece 15 ila 400 milyon yıl daha var olabileceğinden şüpheleniyor. Araştırmacılara göre bunun nedeni, buz halkalarını bombalayan meteorların, malzemelerinin bir kısmının Satürn’e doğru içeri doğru sürüklenmesine neden olması. Sonuç olarak, halkalar sürekli olarak kütle kaybeder.
NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nde araştırmacı ve üç çalışmanın ortak yazarı olan Paul Estrada yaptığı açıklamada, mevcut sonuçların Satürn’ün halkalarının gelecekte Uranüs ve Neptün’ün daha ince ve daha koyu halkalarına benzeyebileceğini gösterdiğini söyledi.